Henryk Stamatello

Henryk Stamatello
Data i miejsce urodzenia

29 listopada 1901
Siedlce

Data i miejsce śmierci

8 lipca 1997
Warszawa

profesor nauk technicznych
Specjalność: inżynieria dróg i mostów
Alma Mater

Politechnika Warszawska

Profesura

1957 (ndzw.) 1967 (zw.)

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Srebrny Krzyż Zasługi Medal 10-lecia Polski Ludowej
Publikacja poświęcona Henrykowi Stamatello z okazji odsłonięcia tablicy na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej w dniu 15 listopada 2011 roku

Henryk Stamatello (ur. 29 listopada 1901 w Siedlcach, zm. 8 lipca 1997) – polski inżynier dróg i mostów, profesor Politechniki Warszawskiej, specjalista w zakresie wodociągów i kanalizacji oraz budownictwa podziemnego, jeden z głównych projektantów warszawskiej Trasy W-Z, instruktor harcerski.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Stanisława urzędnika kolejowego, jego dziadek Demetrio pochodził z Apulii we Włoszech. Od 1908 związał się z Warszawą – mieszkał w osadzie kolejarskiej Nowe Bródno (wówczas jeszcze w gminie Bródno, poza granicami stolicy). Brał udział jako ochotnik w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 18 pułku artylerii ciężkiej[1]. W grudniu 1920 został zdemobilizowany[1]. Był harcerzem 20 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej, następnie instruktorem harcerskim, uczestniczył w 1924 w Jamboree w Kopenhadze jako oboźny polskiej drużyny reprezentacyjnej.

W latach 1921-1927 studiował na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej (praca dyplomowa dotyczyła wodociągów i kanalizacji w Kielcach). Po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w warszawskich wodociągach i kanalizacji, kierował budową dużych kolektorów metodą tunelową oraz rurociągów tłocznych, następnie prowadził geologiczne prace badawcze do planowanej budowy warszawskiego metra. Ponownie zatrudniony w 1939 w Dyrekcji Wodociągów i Kanalizacji, pracował tam podczas II wojny światowej.

W latach 1927-1928 odbył jednoroczną ochotniczą służbę wojskową w Szkole Podchorążych Saperów w Batalionie Szkolnym Saperów w Modlinie[1]. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1931 i 24. lokatą, a na stopień porucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 12. lokatą w korpusie oficerów rezerwy inżynierii i saperów[2].

W 1939 wstąpił do Związku Walki Zbrojnej, a następnie do Armii Krajowej. Był jednym z organizatorów batalionu „Wigry”, zorganizował komórkę Armii Krajowej w warszawskim przedsiębiorstwie wodociągów i kanalizacji. Był wykładowcą terenoznawstwa i minerki w konspiracyjnej Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty „Agricola”. Podczas powstania warszawskiego był komendantem wojskowym personelu podstawowych ośrodków wodociągów i kanalizacji w Wojskowej Służbie Ochrony Powstania.

Po wojnie pełnił funkcję naczelnika Działu Odbudowy Dyrekcji Wodociągów i Kanalizacji. Następnie pracował w Warszawskiej Dyrekcji Odbudowy, projektował tunel Trasy W-Z i był na niej inspektorem budowy. Uczestniczył w ustaleniach i rozmowach w Moskwie dotyczących budowy schodów ruchomych przy placu Zamkowym oraz w 1949 w zabezpieczaniu kościoła św. Anny przed osuwaniem. 22 lipca 1949 na wniosek ministra budownictwa za zasługi położone przy budowie trasy W-Z został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski[3].

Od jesieni 1949 związał się ponownie z Politechniką Warszawską, pracował w Katedrze Mechaniki Gruntów i Fundamentowania, kierował Katedrą Budowli Podziemnych na Wydziale Inżynierii Lądowej, a następnie, aż do emerytury, Katedrą Wodociągów i Kanalizacji na Wydziale Inżynierii Sanitarnej i Wodnej. Autor wielu publikacji z dziedziny budownictwa oraz podręczników akademickich. Był członkiem Towarzystwa Urbanistów Polskich i przewodniczącym Komitetu Urbanistyki Zarządu Głównego Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa.

Mieszkał w Warszawie na Mariensztacie i przy ul. Mariana Langiewicza[4].

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 284b wprost-4-11)[5].

Ważniejsze publikacje

  • Budowa i eksploatacja urządzeń podziemnych w miastach. Warszawa: Instytut Organizacji i Mechanizacji Budownictwa. Ośrodek Wydawniczy, 1962.
  • Tunele i miejskie budowle podziemne. Warszawa: Arkady, 1970.
  • Metro w Warszawie. „Kronika Warszawy”. 13 (1 (49)), s. 87-108, 1982. Warszawa. 

Ordery i odznaczenia

  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1949)
  • Srebrny Krzyż Zasługi (1931)
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955)

Przypisy

  1. ↑ a b c Piłatowicz 2002 ↓, s. 501-502.
  2. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 555.
  3. ↑ M.P. z 1949 r. nr 94, poz. 1121
  4. ↑ Langiewicza. [w:] Ulice twojego miasta Warszawa [on-line]. [dostęp 2012-01-13].
  5. ↑ Cmentarz Stare Powązki: STANISŁAW STAMATELLO, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-22].

Bibliografia

  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.

Media użyte na tej stronie

Henryk Stamatello.pdf
Autor: Wojciech Grodecki Marek Roman Michał Górski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Publicacja poświęcona Henrykowi Stamatello z okazji odsłonięcia tablicy na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej w dni 15 listopada 2011 roku