Henryk Strasburger
 | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Kierownik Ministerstwa Przemysłu i Handlu | |
| Okres | od 19 września 1921 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Kierownik Ministerstwa Przemysłu i Handlu | |
| Okres | od 31 lipca 1922 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Komisarz Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku | |
| Okres | od 28 lutego 1924 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister przemysłu i handlu | |
| Okres | od 9 grudnia 1939 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister skarbu | |
| Okres | od 9 grudnia 1939 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
             | |
Henryk Leon Strasburger (ur. 28 maja 1887 w Niemcach, zm. 2 maja 1951 w Londynie) – doktor prawa, ekonomista, polityk. Minister przemysłu i handlu, Komisarz Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, minister skarbu.
Życiorys
Syn Julii Simmler i Juliana Teofila Strasburgera, dyrektora Warszawskiego Towarzystwa Kopalń Węgla. Bratanek botanika Edwarda Adolfa Strasburgera i Leona Strasburgera, powstańca styczniowego. Żonaty z Olgą Dunin.
Pochodził z rodziny niemieckich ewangelików przybyłych do Warszawy w końcu XVIII w. z Freibergu w Saksonii. Jego dziadek Edward Bogumił Strasburger był cukiernikiem, właścicielem cukierni przy ul. Królewskiej, obok wejścia do Ogrodu Saskiego w Warszawie. Dziadkiem ze strony matki był malarz Józef Simmler.
Ukończył gimnazjum w Berlinie. Studiował na uniwersytecie w Heidelbergu, potem na uniwersytecie w Charkowie, gdzie w 1913 uzyskał stopień naukowy doktora prawa. Po ukończeniu studiów pracował na stanowiskach kierowniczych w przedsiębiorstwach przemysłowych. Był pracownikiem Rady Komisji Handlu Tymczasowej Rady Stanu[1].
Od października 1918 do 1922 podsekretarz stanu w resorcie przemysłu i handlu, w listopadzie 1918 był kierownikiem resortu w prowizorium rządowym Władysława Wróblewskiego. Od września 1920 do marca 1921 był członkiem polskiej delegacji na rokowania pokojowe w Rydze, kończące wojnę polsko-bolszewicką. Od 19 września 1921 do 5 marca 1922 był kierownikiem ministerstwa przemysłu i handlu w rządzie Antoniego Ponikowskiego, od 31 lipca 1922 do 14 grudnia 1922 kierownikiem tego resortu w rządzie Juliana Nowaka i w rządzie Władysława Sikorskiego (14 grudnia 1922 – 13 stycznia 1923). W latach 1923–1924 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, od 1924 do 1932 Komisarzem Generalnym RP w Wolnym Mieście Gdańsku.
W latach 1933–1939 prezes Centralnego Związku Przemysłu Polskiego (tzw. Lewiatana) – głównej organizacji korporacyjnej kół przemysłowych i finansowych w Polsce. Od 1937 współpracował z działaczami Frontu Morges i Stronnictwa Pracy.
Ponownie ministrem przemysłu i handlu został 9 grudnia 1939 i był nim do 5 czerwca 1942 w dwu rządach Władysława Sikorskiego. Jednocześnie – do 14 lipca 1943 – był ministrem skarbu. Od 14 lipca 1943 do 24 listopada 1944 był ministrem stanu do spraw Bliskiego Wschodu w rządzie Stanisława Mikołajczyka. Istnieją poszlaki, że był jednym z dwóch ministrów rządów polskich na emigracji, który współpracował z wywiadem radzieckim[2]. Od 16 października 1945 do 19 września 1946 był ambasadorem w Wielkiej Brytanii, reprezentując Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej w Warszawie. Pozostał na emigracji w Londynie i tam też zmarł.
Spoczywa na St. Mary’s Catholic Cemetery (Kensal Green) (Plot XK gr. 1123)[3].
Odznaczenia
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[4][5]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1922)[5][6][5]
- Krzyż Komandorski Orderu Legii Honorowej (Francja, 1922)[4][5]
- Wielki Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja, 1926)[4]
- Wielka Wstęga Orderu Białej Róży (Finlandia)[4][5]
- Wielki Oficer Orderu Korony (Włochy)[4]
- Wielka Wstęga Orderu Korony (Włochy)[4][5]
- Wielka Wstęga Orderu Korony (Belgia)[4]
- Wielka Wstęga Orderu Leopolda II (Belgia)[5]
- Wielka Wstęga Orderu Korony (Rumunia)[4][5]
- Wielka Wstęga Orderu Świętego Sawy (Jugosławia)[4][5]
- Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)[4][5]
- Wielka Gwiazda Odznaki Honorowej za Zasługi (Austria)[4][5]
Przypisy
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 223.
- ↑ Paweł Wieczorkiewicz, Polscy agenci Kremla, „Wprost” (2005), nr 51/52 (1203), s. 38–42. Chodzi o dwóch ministrów o pseudonimach „Gienrich” i „Sadownik” zob. Oczerki istorii rossijskoj wnieszniej razwiedki, t. 3: 1933-1941 gody, Moskva 1997, s. 292.
- ↑ St Mary's Catholic Cemetary. Persons of Note
- ↑ a b c d e f g h i j k Strasburger Henryk Leon (1887–1951). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XLIV/2006-2007 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2015-10-07].
- ↑ a b c d e f g h i j k Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 702.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.
Bibliografia, literatura
- Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 70.
- Bolesław Hryniewiecki, Prof. dr. Edward Strasburger (1844-1912). Jego życie i dzieła, Warszawa 1938.
- Eugeniusz Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie. Zmarli i ich rodziny, Warszawa 1989, PIW, ISBN 83-06-01606-8.
- Leksykon historii Polski 1995.
Linki zewnętrzne
- Henryk Leon Strasburger, Internetowy Polski Słownik Biograficzny [dostęp 2021-12-31].
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
| W dniu zaprzysiężenia | |
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
- kursywa – ministrowie odwołani przed końcem istnienia rządu
| W dniu zaprzysiężenia |
|
|---|---|
| Późniejsi członkowie rządu |
|
Media użyte na tej stronie
Baretka Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii 1. Klasy
ribbon of the medal of grand officier of the Order of the Crown of Italy, during the Kingdom of Italy.
Julian Nowak (1865-1946) - Polish microbiologist and politician. Prime minister of Poland 1922
Autor: Tohaomg, Licencja: CC0
Polish governmental wall plaque - used to denote the presence of a state governmental organ or diplomatic mission abroad upon a certain premises.
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Leopolda II
Autor: Elonka Dunin, Licencja: CC BY-SA 2.5
Henryk Leon Strasburger (1887-1951), Polish economist and politician
Stanisław Mikołajczyk, Prime Minister of Poland in Exile (1943-1944), Deputy of Prime Minister Of Provisional Goverment of National Unity in Poland 1945-1947
Władysław Sikorski, Polish commander in chief and prime minister during World War II