Henryk Strasburger

Henryk Strasburger
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

28 maja 1887
Niemce, Królestwo Polskie

Data i miejsce śmierci

2 maja 1951
Londyn, Wielka Brytania

Kierownik Ministerstwa Przemysłu i Handlu
Okres

od 19 września 1921
do 5 marca 1922

Poprzednik

Stefan Przanowski

Następca

Stefan Ossowski

Kierownik Ministerstwa Przemysłu i Handlu
Okres

od 31 lipca 1922
do 13 stycznia 1923

Poprzednik

Stefan Ossowski

Następca

Stefan Ossowski

Komisarz Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku
Okres

od 28 lutego 1924
do 1 marca 1932

Poprzednik

Kajetan Dzierżykraj-Morawski (p.o)

Następca

Kazimierz Papée

Minister przemysłu i handlu
Okres

od 9 grudnia 1939
do 5 czerwca 1942

Poprzednik

Adam Koc

Następca

Jan Kwapiński

Minister skarbu
Okres

od 9 grudnia 1939
do 14 lipca 1943

Poprzednik

Adam Koc

Następca

Ludwik Grosfeld

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii Kawaler Krzyża Wielkiego Orderu Korony Włoch Wielki Oficer Orderu Korony Włoch Wielki Krzyż Orderu Korony (Belgia) Wielki Krzyż Orderu Leopolda II (Belgia) Klasa Specjalna Odznaki Honorowej za Zasługi Wielka Wstęga Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia) Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Krzyż Wielki Orderu Świętego Sawy

Henryk Leon Strasburger (ur. 28 maja 1887 w Niemcach, zm. 2 maja 1951 w Londynie) – doktor prawa, ekonomista, polityk. Minister przemysłu i handlu, Komisarz Generalny Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, minister skarbu.

Życiorys

Syn Julii Simmler i Juliana Teofila Strasburgera, dyrektora Warszawskiego Towarzystwa Kopalń Węgla. Bratanek botanika Edwarda Adolfa Strasburgera i Leona Strasburgera, powstańca styczniowego. Żonaty z Olgą Dunin.

Pochodził z rodziny niemieckich ewangelików przybyłych do Warszawy w końcu XVIII w. z Freibergu w Saksonii. Jego dziadek Edward Bogumił Strasburger był cukiernikiem, właścicielem cukierni przy ul. Królewskiej, obok wejścia do Ogrodu Saskiego w Warszawie. Dziadkiem ze strony matki był malarz Józef Simmler.

Ukończył gimnazjum w Berlinie. Studiował na uniwersytecie w Heidelbergu, potem na uniwersytecie w Charkowie, gdzie w 1913 uzyskał stopień naukowy doktora prawa. Po ukończeniu studiów pracował na stanowiskach kierowniczych w przedsiębiorstwach przemysłowych. Był pracownikiem Rady Komisji Handlu Tymczasowej Rady Stanu[1].

Od października 1918 do 1922 podsekretarz stanu w resorcie przemysłu i handlu, w listopadzie 1918 był kierownikiem resortu w prowizorium rządowym Władysława Wróblewskiego. Od września 1920 do marca 1921 był członkiem polskiej delegacji na rokowania pokojowe w Rydze, kończące wojnę polsko-bolszewicką. Od 19 września 1921 do 5 marca 1922 był kierownikiem ministerstwa przemysłu i handlu w rządzie Antoniego Ponikowskiego, od 31 lipca 1922 do 14 grudnia 1922 kierownikiem tego resortu w rządzie Juliana Nowaka i w rządzie Władysława Sikorskiego (14 grudnia 1922 – 13 stycznia 1923). W latach 1923–1924 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, od 1924 do 1932 Komisarzem Generalnym RP w Wolnym Mieście Gdańsku.

W latach 1933–1939 prezes Centralnego Związku Przemysłu Polskiego (tzw. Lewiatana) – głównej organizacji korporacyjnej kół przemysłowych i finansowych w Polsce. Od 1937 współpracował z działaczami Frontu Morges i Stronnictwa Pracy.

Ponownie ministrem przemysłu i handlu został 9 grudnia 1939 i był nim do 5 czerwca 1942 w dwu rządach Władysława Sikorskiego. Jednocześnie – do 14 lipca 1943 – był ministrem skarbu. Od 14 lipca 1943 do 24 listopada 1944 był ministrem stanu do spraw Bliskiego Wschodu w rządzie Stanisława Mikołajczyka. Istnieją poszlaki, że był jednym z dwóch ministrów rządów polskich na emigracji, który współpracował z wywiadem radzieckim[2]. Od 16 października 1945 do 19 września 1946 był ambasadorem w Wielkiej Brytanii, reprezentując Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej w Warszawie. Pozostał na emigracji w Londynie i tam też zmarł.

Spoczywa na St. Mary’s Catholic Cemetery (Kensal Green) (Plot XK gr. 1123)[3].

Odznaczenia

Przypisy

  1. Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 223.
  2. Paweł Wieczorkiewicz, Polscy agenci Kremla, „Wprost” (2005), nr 51/52 (1203), s. 38–42. Chodzi o dwóch ministrów o pseudonimach „Gienrich” i „Sadownik” zob. Oczerki istorii rossijskoj wnieszniej razwiedki, t. 3: 1933-1941 gody, Moskva 1997, s. 292.
  3. St Mary's Catholic Cemetary. Persons of Note
  4. a b c d e f g h i j k Strasburger Henryk Leon (1887–1951). [w:] Polski Słownik Biograficzny. T. XLIV/2006-2007 [on-line]. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2015-10-07].
  5. a b c d e f g h i j k Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 702.
  6. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 21.

Bibliografia, literatura

  • Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 70.
  • Bolesław Hryniewiecki, Prof. dr. Edward Strasburger (1844-1912). Jego życie i dzieła, Warszawa 1938.
  • Eugeniusz Szulc, Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie. Zmarli i ich rodziny, Warszawa 1989, PIW, ISBN 83-06-01606-8.
  • Leksykon historii Polski 1995.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Grande ufficiale OCI Kingdom BAR.svg
ribbon of the medal of grand officier of the Order of the Crown of Italy, during the Kingdom of Italy.
BEL Order of Leopold II - Grand Cross BAR.png
Baretka Krzyża Wielkiego Orderu Leopolda II
Antoni Ponikowski.jpg
Antoni Ponikowski, Prime Minister of Second Polish Republic
Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
Julian Nowak 2.jpg
Julian Nowak (1865-1946) - Polish microbiologist and politician. Prime minister of Poland 1922
Polish Governmental and Diplomatic Plaque.svg
Autor: Tohaomg, Licencja: CC0
Polish governmental wall plaque - used to denote the presence of a state governmental organ or diplomatic mission abroad upon a certain premises.
AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 1st Class BAR.png
Baretka Odznaki Honorowej za Zasługi dla Republiki Austrii 1. Klasy
HenrykStrasburger.jpg
Autor: Elonka Dunin, Licencja: CC BY-SA 2.5
Henryk Leon Strasburger (1887-1951), Polish economist and politician
Mikolajczyk.jpg
Stanisław Mikołajczyk, Prime Minister of Poland in Exile (1943-1944), Deputy of Prime Minister Of Provisional Goverment of National Unity in Poland 1945-1947
Wladyslaw Sikorski 2.jpg
Władysław Sikorski, Polish commander in chief and prime minister during World War II