Henryk Struve

Henryk Struve

Henryk Struve na portrecie narysowanym przez Tytusa Maleszewskiego w 1876
Data i miejsce urodzenia	27 czerwca 1840 Gąsiorów
Data i miejsce śmierci	16 maja 1912 Eltham
Zawód, zajęcie	filozof tłumacz
Narodowość	polska
Odznaczenia

Henryk Struve, pseudonim Florian Gąsiorowski (ur. 27 czerwca 1840 w Gąsiorowie, zm. 16 maja 1912 w Eltham) – polski filozof, psycholog, tłumacz, estetyk, encyklopedysta.

Życiorys

Uczęszczał do gimnazjum w Warszawie i Piotrkowie, studiował w latach 1858–1863 na uniwersytetach w Tybindze, Heidelbergu, Erlangen, Gettyndze, Hall, Lipsku i Jenie. W marcu 1863 uzyskał stopień doktora filozofii na Uniwersytecie w Jenie. W lutym 1863 objął obowiązki adiunkta logiki w Szkole Głównej Warszawskiej, a w listopadzie r. 1864 mianowany został profesorem nadzwyczajnym filozofii w tejże Szkole. Z powodu zamiany Szkoły Głównej na Cesarski Uniwersytet w 1870 roku, doktoryzował się ponownie w Moskwie i w 1871 roku został profesorem zwyczajnym filozofii na Uniwersytecie Warszawskim (do 1903). W latach 1875-1894 pełnił obowiązki Prezesa Komisji egzaminacyjnej dla nauczycieli. W 1868 roku został wybrany Członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Krakowie^[1]. Od 1873 roku członek Akademii Umiejętności. Był też członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W 1903 roku przeniósł się do Anglii. Odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu św. Stanisława, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu św. Anny i Krzyżem Komandorskim Orderu Świętego Włodzimierza^[2].

Erudyta, posiadający wszechstronne zainteresowania filozoficzne, był przez szereg lat czołowym przedstawicielem nauki polskiej. Zasłużył się raczej na polu historii oraz propagandy filozofii polskiej w kraju i zagranicą. Jako filozof eklektyk o poglądach staroświeckich, którymi rządził się też w sprawach sztuki (na tym tle głośna była jego polemika ze Stanisławem Witkiewiczem). W filozofii łączył ontologiczny idealizm z trójpoznawczym pozytywizmem.

Publikacje i dzieła

Oprócz licznych artykułów i rozpraw (ps. Florian Gąsiorowski) w czasopismach, oddzielnie wydał m.in.:

• O istnieniu duszy i jej udziale w chorobach umysłowych (1867)^[3],
• Wykład systematyczny logiki (1871)^[4],
• Synteza dwóch światów (1876)^[5],
• Hamlet. Eine Charakter-Studie (1876),
• Życie i prace Józefa Kremera (1881)^[6],
• Estetyka barw (1886)^[7],
• Sztuka i piękno (1892),
• Wstęp krytyczny do filozofii (1896^[8], III wyd. 1903),
• Historia logiki jako teorii poznania w Polsce (1911, główne jego dzieło).

Był również encyklopedystą oraz w latach 1900–1914 członkiem komitetu redakcyjnego Encyklopedii Wychowawczej^[9].

Przypisy

Bibliografia

• Wielka Encyklopedia Powszechna PWN (1962–1969)
• Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (1924–1927)
• Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga (1934–1939)
• Elwira Kosnarewicz: Struve Henryk. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 181-183.
• Kierski Feliks: Podręczna encyklopedia pedagogiczna. T. I. Lwów, Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, Wydawnictwo Książnica Polska, 1923, s. 90-91.

Linki zewnętrzne

• Henryk Struve – publikacje dostępne cyfrowo w bibliotece Polona