Henryk Szafrański

Henryk Szafrański
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1905
Warszawa

Data i miejsce śmierci

10 listopada 1992
Warszawa

Członek Rady Państwa
Okres

od 13 lutego 1971
do 6 listopada 1985

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Order Sztandaru Pracy I klasy Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Medal jubileuszowy „Czterdzieści lat zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Grób Henryka Szafrańskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Henryk Szafrański (ur. 1 listopada 1905 w Warszawie, zm. 10 listopada 1992 tamże) – polski inżynier mechanik i polityk. Poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. W latach 1971–1985 członek Rady Państwa. Budowniczy Polski Ludowej.

Życiorys

Syn Stanisława (dozorcy kamienicy na rogu ulic Brackiej i Nowogrodzkiej w Warszawie[1]) i Magdaleny. W 1921 ukończył szkołę rzemieślniczą, gdzie do 1923 pracował jako pomocnik instruktora[1]. W latach 1923–1924 zatrudniony był jako robotnik (stolarz i modelarz w drzewie[1]) w fabryce wagonów Lilpopa[2]. W 1924 podjął pracę w Fabryce Obrabiarek w Pruszkowie oraz (od 1935) w Zakładach „Ursus”, gdzie kontynuował pracę także w okresie okupacji. W latach 1927–1928 odbył służbę w Wojsku Polskim[2]. Uczył się w wieczorowej szkole technicznej. Społecznie udzielał się w Stowarzyszeniu Wychowanków Szkół Zawodowych, gdzie, m.in. pod wpływem Józefa Komorowskiego i Jana Turlejskiego, zainteresował się ideologią komunistyczną[1].

W 1942 wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej[2]. Organizował struktury Gwardii Ludowej i PPR w okręgu Warszawa Lewa Podmiejska (m.in. na terenie okręgu żyrardowskiego)[3]. Od 1943 funkcjonariusz PPR na powiat warszawski. Od 1945 był pracownikiem aparatu partyjnego KC PPR, m.in. kierownikiem Wydziału Administracyjno-Samorządowego KC PPR. W styczniu 1945 został przewodniczącym Prezydium nowo powołanej Warszawskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej (dla województwa warszawskiego, początkowo z siedzibą w Pruszkowie)[4]. W latach 1948–1949 sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR w Bydgoszczy, w latach 1949–1950 sekretarz Komitetu Warszawskiego. W latach 1950–1956 zatrudniony w przemyśle, w Warszawskiej Fabryce Maszyn Tytoniowych oraz ponownie w Zakładach „Ursus”. W latach 1956–1967 sekretarz, a w okresie od 26 kwietnia 1967 do 17 lutego 1971 pierwszy sekretarz Warszawskiego Komitetu Wojewódzkiego PZPR.

Inżynier mechanik, absolwent Politechniki Warszawskiej (1955). Od 1948 członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej; był członkiem Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR (1948–1954) oraz członkiem Komitetu Centralnego (1964–1981).

W latach 1971–1985 członek Rady Państwa. Zasiadał także w Wojewódzkim Komitecie Frontu Jedności Narodu[5]. W 1981 był członkiem tzw. Komisji Grabskiego powołanej przez Komitet Centralny PZPR w celu ustalenia odpowiedzialności osobistej członków ekipy Edwarda Gierka[6].

W latach 1944–1952 i 1961–1985 poseł kolejno do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL III, IV, V, VI, VII i VIII kadencji. W ciągu długiego okresu pełnienia mandatu poselskiego wielokrotnie był przewodniczącym komisji: w latach 1945–1946 Komisji Administracji i Bezpieczeństwa (KRN), w latach 1947–1948 Komisji Organizacyjno-Samorządowej, w latach 1948–1949 komisji Samorządowej (Sejm Ustawodawczy), w latach 1964–1965 Komisji Przemysłu Ciężkiego, Chemicznego i Górnictwa (Sejm III kadencji), w latach 1972–1976 Komisji Przemysłu Ciężkiego i Maszynowego (VI kadencja), w latach 1976–1984 Komisji Przemysłu Ciężkiego, Maszynowego i Hutnictwa (VII i VIII kadencja), a w latach 1984–1985 Komisji Przemysłu (VIII kadencja).

Działał w organizacji kombatanckiej Związek Bojowników o Wolność i Demokrację, w latach 1974–1990 zasiadając w prezydium Rady Naczelnej (wybierany na kongresach w 1974, 1979 i 1985). W sierpniu 1984 wszedł w skład Obywatelskiego Komitetu Obchodów 40. Rocznicy Powstania Warszawskiego. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR – PPS – powstania PZPR[7].

Mieszkał w Warszawie. Żonaty z Eugenią Szafrańską z domu Szoplik (1910–2014). Pochowany 18 listopada w Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera A 3 Tuje rz. 1 m. 26)[8].

Wybrane ordery i odznaczenia

Odznaczony m.in. Orderem Budowniczych Polski Ludowej (1974)[9], Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I klasy i Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy. W 1985 wyróżniony medalami „40. rocznica Wyzwolenia Czechosłowacji przez Armię Radziecką” (Czechosłowacja) oraz radzieckim Medalem 40-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945[10]. Był honorowym obywatelem Żyrardowa[3].

Przypisy

  1. a b c d Zygmunt Marcińczak, Szafrański - Sekretarz Lewej Podmiejskiej, w: red. Zygmunt Marcińczak, Nasi współcześni, MAW, Warszawa, 1980, s. 221-224, ISBN 83-203-1266-3
  2. a b c Informacje w BIP IPN
  3. a b Życzenia urodzinowe dla H. Szafrańskiego honorowego obywatela m. Żyrardowa, „Życie Żyrardowa”, nr 45, 8 listopada 1980
  4. Krzysztof Zwoliński. Pierwsze lata władzy ludowej w Pruszkowie (I). „Przegląd Pruszkowski”. 1/1980. s. 3. ISSN 0867-423X. 
  5. „Głos mechanika”, nr 3 (44), marzec 1972, s. 1.
  6. Dziennik Łódzki”, nr 86 (9837), 1–3 maja 1981, s. 2
  7. Trybuna Robotnicza”, nr 277, 29 listopada 1988, s. 5
  8. Wyszukiwarka grobów w Warszawie
  9. Wręczenie odznaczeń w Belwederze, „Dziennik Polski”, 1974, nr 172, s. 3
  10. Profil na stronie Biblioteki Sejmowej

Bibliografia

  • Nekrolog, „Życie Warszawy” z 14 listopada 1992
  • V Kongres ZBoWiD Warszawa 8–9 maja 1974, Książka i Wiedza, Warszawa 1976
  • VI Kongres ZBoWiD Warszawa 7–8 maja 1979, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1979
  • VII Kongres ZBoWiD, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1985
  • Tadeusz Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991
  • Kto jest kim w Polsce 1984, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1984
  • „Za wolność i lud”, 1985, nr 21 (1118), s. 5

Media użyte na tej stronie

POL Order Budowniczych Polski Ludowej (1960) BAR.svg
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
POL Order Budowniczych Polski Ludowej (rozetka) BAR.svg
Baretka Orderu Budowniczych Polski Ludowej (wzór z rozetką).
POL Order Sztandaru Pracy 1 klasy BAR.svg
Baretka: Order Sztandaru Pracy I klasy
POL Order Krzyża Grunwaldu 3 Klasy BAR.svg
Baretka: Order Krzyża Grunwaldu III klasy
40 years of victory rib.png

Ribbon bar for the Soviet medal "40 Years of Victory"

Source: Drawn by User:Zscout370
Grob Henryka Szafranskiego.JPG
Autor: Mzungu, Licencja: CC BY 3.0
Grób Henryka Szafrańskiego