Henryk Wyrzykowski

Henryk Wyrzykowski
Data i miejsce urodzenia

12 stycznia 1884
Częstochowa

Data i miejsce śmierci

19 kwietnia 1949
Warszawa

Poseł II i III kadencji Sejmu (II RP)
Okres

od 1928
do 1935

Przynależność polityczna

PSL „Wyzwolenie”

Poseł do KRN, na Sejm Ustawodawczy (1947–1952)
Okres

od 1946
do 19 kwietnia 1949

Przynależność polityczna

PSL

Grób Henryka Wyrzykowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Henryk Wyrzykowski (ur. 12 stycznia 1884 w Częstochowie, zm. 19 kwietnia 1949 w Warszawie)[1] – działacz ruchu ludowego, dziennikarz, poseł na sejm

Życiorys

Urodził się w rodzinie inteligenckiej. Swoją edukację rozpoczął w wieku 7 lat w Częstochowie w szkole początkowej, naukę kontynuował w Gimnazjum Filologicznym. Związał się z młodzieżowym ruchem niepodległościowym, za co w 1901 został aresztowany i zesłany na Syberię, do guberni kurskiej. Po kilkuletnim pobycie i powrocie nawiązał działalność z Socjaldemokracją Królestwa Polskiego i Litwy, którą kontynuował do 1911. Podczas I wojny światowej włączył się do działalności związanej z niesieniem pomocy materialnej rodzinom legionistów Piłsudskiego. W tym czasie zbliżył się programowo do ludowców. W 1917 był współzałożycielem Zjednoczenia Ludowego (PZL), które reprezentował w Radzie Stanów Królestwa Polskiego. W 1918 został wybrany do Komisji Sejmowej[2]. W wyniku rozłamu w PZL przeszedł w 1918 do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”. W 1920 wszedł w skład jego Zarządu Głównego, zasiadając równocześnie, do 1923, w Radzie Naczelnej. W 1922, kandydując z listy wyborczej PSL „Piast”, został posłem na sejm. W 1923 przeszedł do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Jedność Ludowa”, w którym jako członek Zarządu Głównego pełnił funkcje sekretarza, a od 1925 wiceprezesa. W sejmie należał do Klubu Związku Polskich Stronnictw Ludowych „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa”[3]. Po przejściu do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, w latach 1926-31 był członkiem Zarządu Głównego, a w wyborach parlamentarnych z okręgu wyborczego nr 14 w 1928 i w 1930, otrzymał ponownie mandat poselski. Po zjeździe zjednoczeniowym ruchu ludowego został członkiem powstałego wówczas Stronnictwa Ludowego (SL), pełniąc w nim w latach 1933-1935 funkcję członka Głównej Komisji Rewizyjnej, zasiadając jednocześnie w Radzie Naczelnej SL. W 1938, po kolejnych wyborach, wraz z Aleksandrem Bogusławskim i Janem Taborem podjęli nieudaną próbę reaktywowania Stronnictwa Chłopskiego. Po II wojnie światowej, w latach 1945–49, działał w Stronnictwie Ludowym, w latach 1946–49 był członkiem Rady Naczelnej. Z jego listy w latach 1946-1947 wypełniał mandat posła do Krajowej Rady Narodowej, a następnie Sejmu Ustawodawczego. 12 sierpnia 1946 został powołany na stanowisko Naczelnego Dyrektora Państwowego Banku Rolnego w Warszawie[4].

Oprócz działalności politycznej, Henryk Wyrzykowski w latach 1918-1924 zajmował się także redagowaniem „Gazety Ludowej” oraz „Ludowca”. Podczas rokowań pokojowych w Rydze w latach 1920-21 był delegowany jako korespondent „Kuriera Ludowego” i „Dziennika Gdańskiego”.

Zmarł w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Stare Powązki (kwatera 131-6-18)[5].

Przypisy

  1. Almanach Absolwentów Sienkiewicza, www.absolwenci.sieniu.czest.pl [dostęp 2020-01-28].
  2. Ziemia Lubelska, 1918, R. 13, nr 316, T. Kostecki, 8 lipca 1918 [dostęp 2020-01-29].
  3. Przewodnik praktyczny po Sejmie i Senacie Rzeczypospolitej Polskiej, oprac. Alicja Bełcikowska, Warszawa 1925, s. 78.
  4. Obwieszczenie Ministra Skarbu z dnia 12 sierpnia 1946 r. o powołaniu Ob. Henryka Wyrzykowskiego na stanowisko Naczelnego Dyrektora Państwowego Banku Rolnego w Warszawie., isap.sejm.gov.pl [dostęp 2020-01-28].
  5. Cmentarz Stare Powązki: HENRYK WYRZYKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-05-15].

Bibliografia

  • Mirosław Zwoliński, Słownik biograficzny regionu częstochowskiego, Częstochowa 1997.

Media użyte na tej stronie

Henryk Wyrzykowski grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Nagrobek na cmentarzu powązkowskim