Henryk Wyrzykowski

Grób Henryka Wyrzykowskiego na cmentarzu Powązkowskim

Henryk Wyrzykowski (ur. 12 stycznia 1884 w Częstochowie, zm. 19 kwietnia 1949 w Warszawie)^[1] – działacz ruchu ludowego, dziennikarz, poseł na sejm

Życiorys

Urodził się w rodzinie inteligenckiej. Swoją edukację rozpoczął w wieku 7 lat w Częstochowie w szkole początkowej, naukę kontynuował w Gimnazjum Filologicznym. Związał się z młodzieżowym ruchem niepodległościowym, za co w 1901 został aresztowany i zesłany na Syberię, do guberni kurskiej. Po kilkuletnim pobycie i powrocie nawiązał działalność z Socjaldemokracją Królestwa Polskiego i Litwy, którą kontynuował do 1911. Podczas I wojny światowej włączył się do działalności związanej z niesieniem pomocy materialnej rodzinom legionistów Piłsudskiego. W tym czasie zbliżył się programowo do ludowców. W 1917 był współzałożycielem Zjednoczenia Ludowego (PZL), które reprezentował w Radzie Stanów Królestwa Polskiego. W 1918 został wybrany do Komisji Sejmowej^[2]. W wyniku rozłamu w PZL przeszedł w 1918 do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Piast”. W 1920 wszedł w skład jego Zarządu Głównego, zasiadając równocześnie, do 1923, w Radzie Naczelnej. W 1922, kandydując z listy wyborczej PSL „Piast”, został posłem na sejm. W 1923 przeszedł do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Jedność Ludowa”, w którym jako członek Zarządu Głównego pełnił funkcje sekretarza, a od 1925 wiceprezesa. W sejmie należał do Klubu Związku Polskich Stronnictw Ludowych „Wyzwolenie” i „Jedność Ludowa”^[3]. Po przejściu do Polskiego Stronnictwa Ludowego „Wyzwolenie”, w latach 1926-31 był członkiem Zarządu Głównego, a w wyborach parlamentarnych z okręgu wyborczego nr 14 w 1928 i w 1930, otrzymał ponownie mandat poselski. Po zjeździe zjednoczeniowym ruchu ludowego został członkiem powstałego wówczas Stronnictwa Ludowego (SL), pełniąc w nim w latach 1933-1935 funkcję członka Głównej Komisji Rewizyjnej, zasiadając jednocześnie w Radzie Naczelnej SL. W 1938, po kolejnych wyborach, wraz z Aleksandrem Bogusławskim i Janem Taborem podjęli nieudaną próbę reaktywowania Stronnictwa Chłopskiego. Po II wojnie światowej, w latach 1945–49, działał w Stronnictwie Ludowym, w latach 1946–49 był członkiem Rady Naczelnej. Z jego listy w latach 1946-1947 wypełniał mandat posła do Krajowej Rady Narodowej, a następnie Sejmu Ustawodawczego. 12 sierpnia 1946 został powołany na stanowisko Naczelnego Dyrektora Państwowego Banku Rolnego w Warszawie^[4].

Oprócz działalności politycznej, Henryk Wyrzykowski w latach 1918-1924 zajmował się także redagowaniem „Gazety Ludowej” oraz „Ludowca”. Podczas rokowań pokojowych w Rydze w latach 1920-21 był delegowany jako korespondent „Kuriera Ludowego” i „Dziennika Gdańskiego”.

Zmarł w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Stare Powązki (kwatera 131-6-18)^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Mirosław Zwoliński, Słownik biograficzny regionu częstochowskiego, Częstochowa 1997.