Henryka Pawlewska

Henryka Pawlewska z Michałowskich (ur. 1860, zm. po 1932) – działaczka społeczna i feministyczna

Działalność

Działaczka Koła Pań Towarzystwa Szkoły Ludowej we Lwowie[1]. Członkini komitetu budowy teatru we Lwowie (1899), Członkini zarządu Lwowskiej Pomocy Przemysłowej i współorganizatorka organizowanych przezeń jarmarków,m.in. w 1911[2] a także Lwowskiej Wystawy Przemysłowej. Działaczka Komitetu Pracy Oświatowej im. Marii Wysłouchowej we Lwowie (1908)[3]. Współzałożycielka Związku Równouprawnienia Kobiet Polskich we Lwowie oraz lwowskiego Komitetu Równouprawnienia Kobiet (1909–1914)[1]. Była także przewodniczącą komitetu wyborczego Marii Dulębianki do Sejmu Krajowego (1909).

Podczas I wojny światowej współorganizatorka 11 lipca 1915 roku razem z Michaliną Mościcką i Marią Kelles-Krauz Ligi Kobiet Galicji i Śląska we Lwowie przy Naczelnym Komitecie Narodowym. Następnie członkini Zarządu lwowskiego Koła Ligi (1915–1918) od 1916 wiceprzewodnicząca. Kierowniczka sekcji opieki nad Legionistami i żołnierzami Polakami, a także sekcji samokształceniowej. Delegatka na zjazdy Ligi. Przedstawicielka Ligi w Delegacji Lwowskiej Naczelnego Komitetu Narodowego. W lutym 1918 z ramienia Ligi wchodziła do komitetu koordynującego akcję (protestacyjną przeciwko postanowieniom traktatu brzeskiego pod prezesurą prezydenta Lwowa Tadeusza Rutowskiego[4]. Członkini Naczelnego Zarządu LKGiŚ w Krakowie (1915–1918) zwolenniczka samodzielności organizacji popierająca politykę przewodniczącej Zofii Moraczewskiej[5]. W 1918 organizatorka i kierowniczka „Ogniska” dla dzieci legionistów w Rabce.

W wolnej Polsce działaczka Ligi Kobiet Polskich, od 1918 członkini Zarządu Naczelnego[6]. Po przewrocie majowym opowiedziała się za sanacją, od 1928 działała w Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet, w którym była członkiem Zarządu Naczelnego[7].

Życie prywatne

Córka Henryka i Ludwiki Michałowskich, kuzynka i przyjaciółka z dzieciństwa Marii Skłodowskiej-Curie[8]. Jej mężem od 1880 r. był Bronisław Pawlewski – chemik, profesor i rektor Politechniki we Lwowie oraz członek kierownictwa Ligi Mężczyzn dla Obrony Praw Kobiet. Mieli troje dzieci, syna Tadeusza (1890–1970) oraz córki: Jadwigę późniejszą żonę Kazimierza Fabrycego (1888–1971) i Irenę (1892–1982), żonę Jerzego Szydłowskiego[1].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c Stanisław M. Brzozowski, Pawlewski Bronisław (1852–1917), Polski Słownik Biograficzny, t. 25, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1980, s. 420.
  2. ↑ Przewodnik po jarmarku wyrobów krajowych we Lwowie, Lwów 1911, s. 8.
  3. ↑ Komitet Pracy Oświatowej, „Kurier Lwowski” nr 311 z 6 czerwca 1908, s. 1.
  4. ↑ Jerzy Z. Pająk, Działalność Ligi Kobiet Galicji i Śląska we Lwowie (1915–1918), [w:] Znani i nieznani dziewiętnastowiecznego Lwowa. Studia i materiały, pod red. Lidii Michalskiej-Brachy, Małgorzaty Przeniosło, Kielce 2014, s. 171–192.
  5. ↑ Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej. Od Ligi Kobiet Pogotowia Wojennego do Ochotniczej Legii Kobiet (1908–1918/1919, Toruń 2001, s. 186, 225, 226, ISBN 83-7174-980-5
  6. ↑ Joanna Dufrat, Kobiety w kręgu lewicy niepodległościowej ..., s. 306, 308.
  7. ↑ Joanna Dufrat, W służbie obozu marszałka Józefa Piłsudskiego: Związek Pracy Obywatelskiej Kobiet (1928–1939), Kraków 2013.
  8. ↑ Teresa Kaczorowska, Córka mazowieckich równin, czyli Maria Skłodowska Curie z Mazowsza, Ciechanów 2011, s. 9, 33, 36, 40.
  9. ↑ M.P. z 1932 r. nr 259, poz. 295 „za zasługi na polu pracy społecznej”.