Herkulanum

Ten artykuł od 2009-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Herkulanum – fresk

Herkulanum albo Herkulaneum (łac. Herculaneum, gr. Heraklejon, wł. Ercolano) – miasto w Kampanii położone w sąsiedztwie Wezuwiusza i zniszczone wraz z Pompejami i Stabiami podczas jego wybuchu 24 sierpnia 79 roku.

Historia miasta

Herkulanum było pierwotnym miastem oskijskim, w VI wieku p.n.e. dostało się pod panowanie Etrusków, a w V wieku p.n.e. zdobyli je Samnici. W roku 307 p.n.e., w czasie drugiej wojny samnickiej podbili je Rzymianie i odtąd było sprzymierzeńcem Rzymu. Położone w pobliżu Neapolu miasto stało się miejscowością wypoczynkową, a w roku 89 p.n.e. Sulla założył w nim osadę weteranów^[1].

Prace wykopaliskowe

Podczas wybuchu Wezuwiusza miasto zostało zalane błotem wulkanicznym, którego grubość dochodzi do 12 metrów. Część nieodkrytego Herkulanum jest poza zasięgiem badaczy ponieważ powstały na niej następne miasta: Resina i Portici. Ruiny starożytnego Herkulanum zostały odkryte przypadkiem – w roku 1709 podczas kopania studni natrafiono na scenę teatru miejskiego. Odtąd datuje się prace wykopaliskowe, a wiele znalezisk jest w lepszym stanie niż w Pompejach.

Na rozkaz Karola Burbona II w latach 1738-1765 wykonano kilka sondaży, które zrobiły wiele szkód, ale także doprowadziły do odkrycia Willi Papirusów. W latach 1828-1865 próbowano wznowić prace, lecz skała wulkaniczna okazała się być zbyt twarda. Systematyczne prace rozpoczęto w 1927 roku i odsłonięto siedem insuli, lecz większość miasta wciąż nie jest odsłonięta^[2].
Motywy dekoracyjne i proporcje wykopanych w Herkulanum budynków i sprzętów miały bezpośredni wpływ na sztukę neoklasycyzmu, a pod koniec XVIII wieku można było je odnaleźć w malarstwie ściennym i przedmiotach codziennego użytku w Europie.

Układ miasta

Herkulanum, pierwotnie otoczone murami, schodziło tarasami do morza. W dolnej części miasta mieszkała arystokracja w willach z perystylami, biedniejsza ludność budowała swoje domy na górnych tarasach. Typowy dom miał konstrukcję wzmocnioną kratownicą drewnianą.

Willa Papirusów

Jednym z najsłynniejszych wykopalisk jest Willa Papirusów. Położona nad brzegiem morza, schodzi ku niemu czterema tarasami, na jednym z nich prawdopodobnie stała biblioteka. Odnalezione zwoje papirusu są przechowywane w Muzeum Narodowym w Neapolu. Znaleziono tam 1785 zwojów, choć wiele z nich zostało uznane za kawałki węgla i wyrzucone przez badaczy wykopaliskowych XVIII wieku. Są tak zniszczone, że jedynie kilka z nich udało się otworzyć i częściowo odczytać, zawierają one dzieła epikurejczyków i łacińskie („De Bello Actiaco”)^[3].

Inne znaleziska

Oprócz zabytków kultury materialnej w 1990 roku w porcie w Herkulanum odkopano również szkielety ludzkie pochodzące z pierwszego wieku naszej ery. Odkryto ogółem około 200 szkieletów osób różnych płci, wieku i pochodzenia społecznego. Znalezisko to jest tym cenniejsze, że aż do III wieku Rzymianie kremowali zwłoki i do naszych czasów zachowało się niewiele szczątków ludzkich z tamtego okresu^[4].

Zobacz też

• Papirusy z Herkulanum

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Brigham Young University: Herculaneum Scrolls
• Iain Dickson, 'Melvadius Macrinus Cugerni'