Hermann Johannes Pfannenstiel

Hermann Johannes Pfannenstiel
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia28 czerwca 1862
Berlin
Data i miejsce śmierci3 lipca 1909
Kilonia
Alma MaterUniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie
UczelniaUniwersytet Fryderyka Wilhelma we Wrocławiu

Uniwersytet Christiana-Albrechta w Kilonii
Uniwersytet Justusa Liebiga w Gießen

Faksymile

Hermann Johannes Pfannenstiel (ur. 28 czerwca 1862 w Berlinie, zm. 3 lipca 1909 w Kilonii) – niemiecki lekarz ginekolog i położnik. Wprowadził do położnictwa nową technikę cięcia chirurgicznego, znaną do dziś jako cięcie Pfannenstiela, dokonał też istotnych obserwacji nad nowotworami jajników.

Życiorys

Johannes Pfannenstiel urodził się w Berlinie w 1862 roku jako syn dyrektora banku Hermanna Pfannenstiela (1829-1896) i Johanny z domu Bornitz[1]. Wbrew życzeniom ojca zdecydował się studiować medycynę, przez co ten pozbawił go finansowego wsparcia[2]. Studiował na Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w rodzinnym mieście i 13 sierpnia 1885 roku został doktorem medycyny. Następnie praktykował w Berlinie u von Rabenaua, w Poznaniu u Pauly’ego i, od 1887, we Wrocławiu u Heinricha Fritscha. 23 kwietnia 1890 roku habilitował się i został Privatdozentem. Jako asystent we Wrocławiu współpracował z Heidenhainem, Flüggem, Mikuliczem-Radeckim, Ponfickiem, Bornem, Lubarschem i Röhmannem[3]. Od 1896 roku praktykował na oddziale położniczym wrocławskiego Szpitala Elżbietanek (Krankenhaus der Elisabethinerinnen). 27 marca 1902 roku otrzymał katedrę położnictwa i ginekologii w Gießen, gdzie zastąpił Löhleina. Pięć lat później przyjął ofertę Uniwersytetu w Kilonii objęcia tamtejszej katedry położnictwa i ginekologii. Od 1881 roku był sekretarzem Niemieckiego Towarzystwa Ginekologicznego (Deutsche Gesellschaft für Gynäkologie). Od 1896 był jednym z redaktorów czasopisma Archiv für Gynäkologie[4][5].

W 1889 roku poślubił Elisabeth Behlendorff, z którą miał syna Wilhelma (1890-1982)[1]. Zmarł 3 lipca 1909 roku z powodu posocznicy wywołanej zakażeniem środkowego palca lewej ręki, skaleczonego podczas operacji ropnia przydatków.

Dorobek naukowy

Schemat przedstawiający wprowadzone przez Pfannenstiela cięcie

Pfannenstiel napisał liczne prace z dziedziny patologii układu moczowo-płciowego i chorób ginekologicznych. W 1908 roku przedstawił pierwszy opis choroby hemolitycznej noworodków[6] (historycznie określanej nazwą choroby albo zespołu Pfannenstiela)[7]. Jako pierwszy rozróżnił gruczolakotorbielaki jajnika surowicze i śluzowe[8].

Pfannenstiel pamiętany jest również jako pomysłodawca tzw. cięcia Pfannenstiela, stosowanego w chirurgii położniczej do dziś[9]. Opis tej metody, będącej zmodyfikowaną techniką ciecia według Kehrera, przedstawił w 1900 roku, powołując się w swojej pracy na 51 przeprowadzonych zabiegów[10]. Cięcie Pfannenstiela zmniejszyło częstość przepuklin w bliźnie operacyjnej, poprawiło też kosmetyczne efekty operacji położniczych[11].

Wybrane prace

Strona tytułowa pracy z 1900 roku
  • Über die Vorteile des suprasymphysären Faszienquerschnitts für die gynäkologischen Köliotomien, zugleich ein Beitrag zu der Indikationsstellung der Operationswege. W: Sammlung klinischer Vorträge N.F. no. 268, Gynäkologie Nr 97, Leipzig 1900, ss. 1735–1756
  • Über die Krankheiten des Eiertstockes und des Nebeneierstockes.
  • Über die Geschwülste des Uterus (das traubige Sarkom), doppelte Carcinome, die Adenomyome).
  • Über Schwangerschaft bei Uterus didelphys. Über künstl. Frühgeburt.
  • Über das Deciduoma malignum.
  • Über Eieinbettung und Placentarentwicklung, über die Herkunft des Syncytium.
  • Ueber die Pseudomucine der cystischen Ovariengeschwülste. Leipzig, A. T. Engelhardt, 1890.

Przypisy

  1. ↑ a b Peter Voswinckel: Pfannenstiel, Johannes. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 20, Duncker & Humblot, Berlin 2001, S. 297 f.
  2. ↑ Young RH. The rich history of gynaecological pathology: brief notes on some of its personalities and their contributions. „Pathology”. 39. 1, s. 6-25, 2007. DOI: 10.1080/00313020601153281. PMID: 17365820. 
  3. ↑ P. Kroemer, Hermann Johannes Pfannenstiel, „Archiv für Gynäkologie”, 89 (1), 1909, s. ii–vii, DOI: 10.1007/BF01929467, ISSN 0003-9128 (niem.).
  4. ↑ Pagel JL: Biographisches Lexikon hervorragender Ärzte des neunzehnten Jahrhunderts. Berlin-Wiedeń: 1901, s. 1287.
  5. ↑ Hans Hermann Johannes Pfannenstiel w bazie Who Named It (ang.)
  6. ↑ Pfannenstiel HJ. Über den habituellen Ikterus gravis der Neugeborenen. Münchener medizinische Wochenschrift 55: 2169, 1908
  7. ↑ Pfannenstiel's disease w bazie Who Named It (ang.)
  8. ↑ Pfannenstiel HJ. Ueber die Pseudomucine der cystischen Ovariengeschwülste. Lipsk, A. T. Engelhardt, 1890.
  9. ↑ H. Ludwig, Hermann Johannes Pfannenstiel (1862–1909) und sein suprasymphysärer Faszienquerschnitt, „Der Gynäkologe”, 38 (3), 2005, s. 276–278, DOI: 10.1007/s00129-005-1659-3, ISSN 0017-5994 (niem.).
  10. ↑ Pfannenstiel HJ. Über die Vorteile des suprasymphysären Faszienquerschnitts für die gynäkologischen Köliotomien, zugleich ein Beitrag zu der Indikationsstellung der Operationswege. Sammlung klinischer Vorträge N.F. no. 268, Gynäkologie 97, 1735–1756, 1900
  11. ↑ Kisielinski K, Conze J, Murken AH, Lenzen NN, Klinge U, Schumpelick V. The Pfannenstiel or so called "bikini cut": still effective more than 100 years after first description. „Hernia : the journal of hernias and abdominal wall surgery”. 3 (8), s. 177–81, sierpień 2004. DOI: 10.1007/s10029-004-0210-0. PMID: 14997364. 

Media użyte na tej stronie

Pfannenstiel2.JPG
first description of Pfannenstiel's incision
Pfannenstiel.JPG
Hermann Johannes Pfannenstiel
Pfannen.JPG
Pfannenstiel's article
Pfannenstiel signature.JPG
Hermann Johannes Pfannenstiel's signature