Hermann Oppenheim

Hermann Oppenheim
Ilustracja
Hermann Oppenheim około 1870 roku
Data i miejsce urodzenia1 stycznia 1858
Warburg
Data i miejsce śmierci5 maja 1919
Berlin

Hermann Oppenheim (ur. 1 stycznia 1858 w Warburgu, zm. 5 maja 1919 w Berlinie) – niemiecki lekarz neurolog.

Życiorys

Urodził się 1 stycznia 1858 roku w Warburgu w Westfalii, jako syn Judy Oppenheima (1824–1891), nauczyciela w szkole lokalnej małej wspólnoty żydowskiej, i jego żony Cäcilie[1]. Po ukończeniu szkoły prowadzonej przez ojca rozpoczął naukę w miejscowym Gymnasium Marianum. Następnie studiował medycynę na uniwersytetach w Berlinie, Getyndze i Bonn. Karierę naukową rozpoczął jako asystent Carla Westphala w berlińskim szpitalu Charité. Prowadził klinikę w zastępstwie Westphala gdy ten zachorował, i po jego śmierci w 1890 wysunięto kandydaturę Oppenheima na katedrę neurologii. Ministerstwo nie wyraziło jednak zgody na profesurę z powodu żydowskiego pochodzenia uczonego, który opuścił wtedy klinikę. W 1891 otworzył prywatny szpital w Berlinie, który szybko zdobył dużą popularność.

3 kwietnia 1891 roku poślubił 22-letnią Marthę z domu Oppenheimer, córkę handlarza końmi Levy'ego Oppenheimera z Hanoweru. Syn Hans Oppenheim (1892–1965) w 1933 roku wyemigrował do Anglii, gdzie był dyrygentem operowym. Następnie przeniósł się do Szkocji i zmarł bezdzietnie 19 sierpnia 1965 roku w Edynburgu[1].

Zmarł 5 maja 1919 roku w Berlinie. Wspomnienia o nim napisali Richard Cassirer[2], Hugo Liepmann[3], Rudolf Finkelnburg[4].

Z okazji setnej rocznicy urodzin wspomnieniowy artykuł napisał współpracownik Oppenheima, Arthur Stern[5]. W ostatnich latach opublikowano szereg opracowań dotyczących roli Oppenheima w historii niemieckiej neuropsychiatrii.

Dorobek naukowy

Na studiach zainteresował się fizjologią. Pierwsze jego prace dotyczyły metabolizmu mocznika, opublikował je wraz z Nathanem Zuntzem. W kolejnych pracach podejmował zagadnienia zapaleń nerwów, porażenia opuszkowego i wiądu rdzenia.

W 1889 przedstawił pracę na temat urazów układu nerwowego, która spotkała się z krytyką m.in. Charcota, Mendla i Nonne'a. Oppenheim uważał, że urazy i wywołane przez nie zmiany organiczne mogą wywołać zmiany psychiczne. W 1894 opublikował klasyczny już podręcznik chorób neurologicznych zatytułowany Lehrbuch der Nervenkrankheiten für Ärzte und Studierende. Książka była kilkukrotnie wznawiana w Niemczech, tłumaczona na angielski, rosyjski, włoski i hiszpański. W pracy naukowej poczynił wiele istotnych spostrzeżeń dotyczących kiły ośrodkowego układu nerwowego, alkoholizmu, polio, stwardnienia rozsianego.

Razem z Fedorem Krausem dokonał pierwszej udanej operacji usunięcia guza przysadki. W 1896 opublikował książkę na temat neurochirurgii, w której zebrał swoje pionierskie doświadczenia na tym polu. W 1910 jako jeden z pierwszych leczył kiłę ośrodkowego układu nerwowego salwarsanem.

Wprowadził określenie dystonia musculorum deformans na opisaną przez siebie chorobę, znaną dziś jako dystonia torsyjna, dystonia Oppenheima lub zespół Ziehena-Oppenheima, od nazwiska psychiatry Theodora Ziehena z którym Oppenheim współpracował. Amyotonia congenita określana jest niekiedy jako choroba Oppenheima. Nazwą zespołu Oppenheima określano stwardnienie rdzenia kręgowego związane z guzem przysadki[6]. W 1902 roku opisał objaw występujący w uszkodzeniu dróg piramidowych, znany dziś jako objaw Oppenheima[7][8].

Nekrolog Hermanna Oppenheima w "Im deutschen Reich", czerwiec 1919

Wybrane prace

  • Die traumatischen Neurosen. Berlin: Hirschwald 1889
  • Die myasthenische paralyse (Bulbärparalyse ohne anatomischen Befund). Berlin: S Karger, 1901
  • Ueber Hyperaesthesia unguium (Onychalgia nervosa)[9]. (1903)
  • Lehrbuch der Nervenkrankheiten für Ärzte und Studierende. Berlin: S Karger, 1910
  • Stand der Lehre von den Kriegs- und Unfallneurosen. 1918
  • Zum nil nocere in der Neurologie. Berl klin Wochenschr 47, 198-201 (1913)

Przypisy

  1. ↑ a b Pech A, Schmiedebach HP. Hermann Oppenheim (1858–1919) – ein exzellenter Neurologe ohne akademische Anerkennung. „Nervenarzt”. 79. 2, s. 225–30, 2008. DOI: 10.1007/s00115-007-2399-5. PMID: 18210048. 
  2. ↑ Hermann Oppenheim†. Berliner klinische Wochenschrift, 1919
  3. ↑ Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie (1919)
  4. ↑ Rudolf Finkelnburg, XVIII. Zum Andenken an Hermann Oppenheim, „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”, 61 (2), 1919, s. 471–475, DOI: 10.1007/bf02661930, ISSN 0003-9373 (niem.).
  5. ↑ Arthur Stern, Hermann Oppenheim (1858–1919), „Stereotactic and Functional Neurosurgery”, 17 (6), 1957, s. 388–390, DOI: 10.1159/000105215, ISSN 1011-6125 (ang.).
  6. ↑ Oppenheim's syndrome w bazie Who Named It (ang.)
  7. ↑ Oppenheim H. Zur Pathologie der Hautreflexe der unteren Extremitäten. Monatsschrift für Psychiatrie und Neurologie 12, 421–423 (1902)
  8. ↑ Oppenheim's reflex w bazie Who Named It (ang.)
  9. ↑ H. Oppenheim, Ueber Hyperaesthesia unguium (Onychalgia nervosa)., „Mschr Psychiat Neurol”, 13 (4), 1903, s. 265–269, DOI: 10.1159/000219458, ISSN 0014-3022.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Oppenheim obituary.JPG
Obituary of Hermann Oppenheim, Centralvereins deutscher Staatsbürger jüdischen Glaubens, Berlin 6: 296–297, June 1919