Hermann Sudermann
![]() Hermann Sudermann (po 1925) | |
Data i miejsce urodzenia | 30 września 1857 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 21 listopada 1928 |
Zawód, zajęcie | dramaturg, powieściopisarz |
Hermann Sudermann (ur. 30 września 1857 w Matzicken w Prusach Wschodnich (obecnie Macikai koło Szyłokarczmy na Litwie), zm. 21 listopada 1928 w Berlinie) – niemiecki dramaturg i powieściopisarz naturalistyczny
Życiorys
Pochodził z rodziny o korzeniach mennonickich[1]. Jego ojciec był właścicielem małego browaru w Heydekrug w Prusach Wschodnich (obecnie Šilutė na Litwie). Uczył się w szkole realnej w Elblągu[2] i gimnazjum realnym w Tilsit (obecnie Sowieck). Od 14 roku życia pracował jako pomocnik aptekarza, jednak musiał zrezygnować z tego zajęcia z powodów zdrowotnych. Studiował filozofię i historię na uniwersytecie w Królewcu. Ukończył studia w Berlinie, gdzie utrzymywał się z korepetycji i redagowania pisma Deutsches Reichsblatt (1881-1882). Debiutował w 1886 tomem naturalistycznych opowiadań Im Zwielicht (O zmierzchu). W 1889 został wystawiony jego pierwszy dramat, inspirowany filozofią Friedricha Nietzschego Die Ehre (Honor). W 1891 ożenił się z powieściopisarką Clarą Lauckner (1861-1924). Początkowo mieszkali w Królewcu, potem w Dreźnie, zaś od 1895 w Berlinie. Sukces finansowy kolejnych sztuk i powieści pozwolił Sudermannowi w 1902 na zakup posiadłości w Blankensee (obecnie dzielnica miasta Trebbin w Brandenburgii)[3] oraz podróże do Włoch, Grecji, Egiptu i Indii.
W okresie I wojny światowej pisał wiersze patriotyczne i organizował zbiórki pieniężne na rzecz potrzebujących. Za upowszechnianie kultury wśród niższych warstw społeczeństwa został w 1918 odznaczony Krzyżem Żelaznym II klasy. Po wojnie został współzałożycielem centrowej partii Bund schaffender Künstler. Zmarł na zapalenie płuc w następstwie zawału serca. Po jego śmierci przybrany syn pisarza Rolf Lauckner założył Fundację Hermanna Sudermanna wspierającą młodych dramatopisarzy. Z racji obecności idei nacjonalistycznych w jego sztukach, były one często wystawiane w III Rzeszy (także w Generalnej Guberni[4]) i w większości zapomniane po II wojnie światowej.
Na podstawie noweli Podróż do Tylży z tomu Litewskie historie powstał film Wschód słońca (film) z 1927[5], według powieści Es war (Tak było) - film Symfonia zmysłów z 1927, według powieści Pieśń nad pieśniami film z 1933 pod tym samym tytułem[6]. W roli Magdy w dramacie Gniazdo rodzinne występowały m.in. Sarah Bernhardt, Eleonora Duse i Helena Modrzejewska[7].
Ważniejsze dzieła
- Im Zwielicht: Zwanglose Geschichten (Opowiadania o zmierzchu), 1886
- Frau Sorge (Kuma Troska), powieść, 1887
- Geschwister: Zwei Novellen (Rodzeństwo), nowele, 1888
- Die Ehre (Honor), dramat, 1889
- Der Katzensteg (Kocia kładka), dramat, 1890
- Heimat (Gniazdo rodzinne), dramat, 1893
- Es war (Tak było), powieść, 1894
- Johannisfeuer (Ognie świętojańskie), dramat, 1900
- Das hohe Lied (Pieśń nad pieśniami), powieść, 1908
- Litauische Geschichten (Litewskie historie), opowiadania, 1917
- Das Bilderbuch meiner Jugend: Autobiographie (Książka z obrazkami mojej młodości), autobiografia, 1922
- Die Frau des Steffen Tromholt (Żona Steffena Tromholta), powieść, 1927
Przypisy
- ↑ Hermann Sudermann. Pisarz wart poznania. dziennikelblaski.pl. [dostęp 2022-01-17].
- ↑ Joanna Szkolnicka: Sudermann, Hermann - dramaturg i naturalista. historia.bibliotekaelblaska.pl. [dostęp 2022-01-17].
- ↑ Schloss Blankensee. sudermannstiftung.de. [dostęp 2022-01-17].
- ↑ Woźniakowski Krzysztof. [https://rep.up.krakow.pl/xmlui/bitstream/handle/11716/8840/RND194--08--Obecnosc-literatur--Wozniakowski.pdf?sequence=1&isAllowed=y Obecność literatur obcych w jawnym polskojęzycznym obiegu kulturalnym Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945)]. „Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. Prace Bibliotekoznawcze IX”. 194, s. 101, 1998.
- ↑ WSCHÓD SŁOŃCA (SUNRISE: A SONG OF TWO HUMANS). kinopodbaranami.pl. [dostęp 2022-01-17].
- ↑ Friesen Lauren. [https://jms.uwinnipeg.ca/index.php/jms/article/download/888/887/ Hermann Sudermann: Social Criticism and East Prussian Regionalism in German Drama]. „Journal of Mennonite Studies”. 21, s. 118, 2003.
- ↑ Helena Modrzejewska (Modjeska). culture.pl. [dostęp 2022-01-17].
- ISNI: 0000 0001 2099 2789
- VIAF: 14893927
- LCCN: n80050943
- GND: 118619853
- NDL: 00479010
- LIBRIS: rp357pr92hs479p
- BnF: 126675808
- SUDOC: 035127767
- NLA: 35530858
- NKC: jo20000073739
- BNE: XX1136341
- NTA: 068744277
- BIBSYS: 90053764
- CiNii: DA01135912
- Open Library: OL148242A
- PLWABN: 9810702893805606
- NUKAT: n98703735
- J9U: 987007272449305171
- PTBNP: 111797
- CANTIC: a20115982
- LNB: 000048214
- NSK: 000059875
- BNA: 000033472
- CONOR: 37927267
- ΕΒΕ: 115653
- KRNLK: KAC199626790
- LIH: LNB:V*38749;=BR
- WorldCat: lccn-n80050943
Media użyte na tej stronie
Porträt des deutschen Autors Hermann Sudermann.