Herody – ludowe przedstawienia bożonarodzeniowe odgrywane przez grupy kolędnicze, podobne do jasełek. Treść przedstawienia opiera się na fragmencie Ewangelii (Mt 2, 16-19) opisującym rzeź niewiniątek i śmierć króla Heroda Wielkiego. Główny wątek dramatyczny ma cechy moralitetu – ukazuje walkę dobra (anioł) ze złem (diabeł). Despotyczny Herod skazany jest na wieczne potępienie i poddany dwóm egzekucjom: śmierć zabiera jego ciało, a diabeł duszę. W niektórych regionach Polski do wątku głównego dodawane były wątki fakultatywne, np. humorystyczne sceny z Żydem i Turkiem lub wizytę u Heroda Trzech Króli.
Schemat głównego wątku:
- przedstawienie Heroda (dokonane przez marszałka lub kogoś z jego świty),
- autoprezentacja Heroda,
- wiadomość o narodzinach Chrystusa (podana przez Trzech Królów, albo kogoś ze świty Heroda),
- przesłuchanie Żyda o miejscu narodzenia Mesjasza,
- wydanie rozkazu zabicia wszystkich niemowląt płci męskiej,
- nakłanianie Heroda do zmiany decyzji (anioł lub syn Heroda),
- zapowiedź śmierci Heroda (anioł, w niektórych regionach Turek),
- pojawienie się śmierci i diabła oraz próba wykupienia się Heroda od śmierci,
- śmierć Heroda i spór między diabłem i śmiercią o jego duszę.
Bibliografia
- Wojciech Kaczmarek, Herody [w:] Encyklopedia katolicka, tom 6, Lublin 1993 ISBN 83-86668-06-7
- Zofia Cieśla-Reinfussowa, Herody, "Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie", t. 12, Kraków 1995.
Boże Narodzenie |
---|
Chrześcijaństwo | | |
---|
Postacie folklorystyczne | |
---|
Zwyczaje | |
---|
Atrybuty | |
---|
Kuchnia | Słodkie pieczywo, ciasta i torty | |
---|
Ciasteczka | |
---|
Puddingi i inne desery | |
---|
Słodycze | |
---|
Pierogi i paszteciki | |
---|
Potrawy z kapusty | |
---|
Potrawy z ptactwa | |
---|
Potrawy z ryb | |
---|
Zupy | |
---|
Napoje | |
---|
|
---|
Muzyka | |
---|
Zobacz też | |
---|
Według kraju | |
---|
|
Polskie obrzędy i zwyczaje ludowe |
---|
Zima | |
---|
Wiosna | |
---|
Lato | |
---|
Jesień | |
---|
Okolicznościowe | |
---|
|