Heroldia Królestwa Polskiego

Heroldia Królestwa Polskiego – władza rządowa, komisja dla rozpatrywania dowodów szlachectwa, czyli legitymacji szlacheckiej.

Pierwsza heroldia, obecnie znana pod nazwą Deputacja Senatu Królestwa Polskiego[1], powstała na mocy postanowienia królewskiego Aleksandra I Romanowa ogłoszonego 3 sierpnia 1817. Odtąd Senat corocznie wyznaczał deputację składającą się z trzech wojewodów i czterech kasztelanów, których zadaniem było utrzymywanie księgi tytułów honorowych zawierającej spis osób mających do nich prawo, a także rozważanie wzorów herbów dla starających się o uszlachcenie lub tytuł honorowy[2].

W 1832, po zakończeniu powstania listopadowego, powołano Tymczasowy Komitet do Rozpoznawania Szlachectwa, spełniający podobną funkcję[3].

Ukaz carski powołujący Heroldię Królestwa Polskiego nosi datę 25 czerwca (7 lipca nowego stylu) 1836[4] i ustanawia Heroldię przy II. Radzie Stanu Królestwa Polskiego w oparciu o przepisy art. 51-55 ustanowionego równocześnie prawa o szlachectwie. Zlikwidowany został zarazem tym dekretem działający w Warszawie Tymczasowy Komitet, a jego akta przekazano do Heroldii. Prezesem Heroldii był hrabia Aleksander Colonna-Walewski[5][6].

Po zastąpieniu w Warszawie Rady Stanu przez Warszawskie Departamenty Rządzącego Senatu, Heroldia pozostawioną była od 1841 jako osobna instytucja, przy ogólnych zebraniach tegoż senatu. W marcu 1861 atrybucje ogólnych zebrań Senatu przeszły na nowo utworzoną radę stanu królestwa, wskutek czego i Heroldia poddawała niektóre ze swoich czynności pod rozpoznawanie rady stanu[6].

Na koniec ukazem carskim z 24 maja (5 czerwca) 1861 Heroldia Królestwa Polskiego została zwinięta[7][6][8]. Jej zadania przejęła przywrócona Rada Stanu (1861 - 67), później, na podstawie ukazu z 27 lutego (11 marca) 1870, Departament Heroldii Rządzącego Senatu w Petersburgu[9].

Przypisy

  1. ↑ Przewodnik po zespołach. T. II. Epoka porozbiorowa. Warszawa: AGAD, 1998, s. 125
  2. ↑ Dziennik praw Królestwa Polskiego. T. 3, nr 12, s. 271-281
  3. ↑ II Rada Stanu Królestwa Polskiego, 1807-1853. Inwentarz zespołu PL, 1 185. AGAD (www.agad.gov.pl)
  4. ↑ Dziennik praw Królestwa Polskiego. T. 19, nr 67 s. 178-185
  5. ↑ Heroldia Krółestwa Polskiego zesp. 219, sygn. 1. pther.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-14)].. AGAD
  6. ↑ a b c S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. T. VII. Warszawa: 1900.
  7. ↑ Dziennik praw Królestwa Polskiego. T. 58, nr 176 s. 398-413
  8. ↑ Spuścizna aktowa oraz działanie urzędu zostało opisane w: Sławomir Górzyński (red.): Heroldia Królestwa Polskiego. Katalog wystawy, Wydawnictwo DiG 2001, ISBN 83-7181-234-5
  9. ↑ Heroldia Królestwa Polskiego, Inwentarz zespołu PL, 1/219

Linki zewnętrzne