Hersch Lauterpacht

Hersch Lauterpacht (ur. 16 sierpnia 1897 w Żółkwi, zm. 8 maja 1960 w Londynie) – brytyjski prawnik polsko-żydowskiego pochodzenia, znawca prawa międzynarodowego karnego, współtwórca Karty Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze, autor pojęcia i definicji „zbrodnia przeciwko ludzkości”, sędzia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, profesor Uniwersytetu w Cambridge.

Życiorys

Urodził się w Żółkwi koło Lwowa, w rodzinie żydowskiej. Około 1910 r. wraz z rodziną przeniósł się do Lwowa, gdzie kontynuował naukę gimnazjalną. W 1915 zdał maturę w C. K. V Gimnazjum we Lwowie i rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego. Słuchał m.in. wykładów profesorów Oswalda Balzera, Marcelego Chlamtacza, Ernesta Tilla, Aleksandra Dolińskiego, Maurycego Allerhanda, Juliusza Makarewicza, Józefa Buzka i Stanisława Starzyńskiego. Jednocześnie był działaczem młodzieżowych organizacji syjonistycznych. W 1919 r. przeniósł się na ostatni rok studiów na Uniwersytet Wiedeński, gdzie pracował m.in. pod kierunkiem Hansa Kelsena.

Prawdopodobnie w 1923 r. starał się o katedrę prawa politycznego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, jednak ustępujący prof. Starzyński wybrał Ludwika Ehrlicha, mającego wówczas znacznie większe osiągnięcia naukowe. W tym samym roku wyjechał do Londynu, gdzie uczył się w London School of Economics, a następnie wykładał. Potem został wykładowcą Uniwersytetu w Cambridge, szybko zyskując uznanie naukowe.

W okresie II wojny światowej opracował koncepcję karania zbrodniarzy hitlerowskich. Był jednym z konstruktorów podstaw prawnych Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze. To on zaproponował katalog zbrodni, za które odpowiadali przed Trybunałem niemieccy zbrodniarze (w tym przywódcy III Rzeszy): zbrodnie wojenne, zbrodnie przeciwko pokojowi i przeciwko ludzkości.

W latach 1955–1960 był z ramienia Wielkiej Brytanii sędzią Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w Hadze, współpracując m.in. blisko z polskim sędzią prof. Bohdanem Winiarskim.

Jedynym synem Herscha i Rachel z d. Steinberg był wybitny adwokat i profesor honorowy prawa międzynarodowego na Uniwersytecie w Cambridge Elihu Lauterpacht(ang.) (1928–2017), założyciel Lauterpacht Centre for International Law(ang.) Uniwersytetu w Cambridge.

Jest autorem fundamentalnych dla międzynarodowego prawa karnego publikacji, m.in.:

  • The Function of Law in the International Community, Oxford 1933.
  • An International Bill of the Rights of Man, Oxford 1945 (reedycja z przedmową P. Sandsa, Oxford 2013).
  • Recognition in International Law, Cambridge 1947.
  • The Development of International Law by the International Court, London 1958.
  • Oppenheim’s International Law, Vol. 1, 8th ed., 1958

Publikował też po polsku:

  • Sukcesja państw w odniesieniu do zobowiązań prywatnoprawnych, „Głos Prawa” 1928, nr 5-6.

Literatura