Herwarth Walden

Szkic autorstwa Emila Orlíka
Winieta tytułowa Der Sturm

Herwarth Walden, właśc. Georg Lewin (ur. 16 września 1878 w Berlinie, zm. 31 października 1941 w Saratowie w Rosji) – niemiecki pisarz, wydawca, galerysta, muzyk i kompozytor. Jeden z najważniejszych propagatorów europejskiej awangardy na początku XX wieku (m.in. ekspresjonizmu, futuryzmu, dadaizmu, wczesnej abstrakcji, Neue Sachlichkeit). W latach 1903-12 mąż poetki Else Lasker-Schüler.

Między 1910 a 1932 rokiem Walden wydawał założone razem z Alfredem Döblinem czasopismo Der Sturm, które niemal natychmiast stało się jedną z najważniejszych "instytucji" ekspresjonizmu. Do jego literackich współpracowników zaliczali się m.in. Peter Altenberg, Max Brod, Richard Dehmel, Anatole France, Knut Hamsun, Arno Holz, Karl Kraus, Selma Lagerlöf, Adolf Loos, Heinrich Mann, Paul Scheerbart, René Schickele. Przez pierwszy rok istnienia Der Sturm jego współredaktorem był przebywający wtedy w Berlinie Oskar Kokoschka, który nie tylko publikował tu swoje teksty (w tym dramat Mörder, Hoffnung der Frauen), ale przede wszystkim wiele wczesnych rysunków, dominując na pewien czas szatę graficzną pisma.

Po dojściu Hitlera do władzy, zagrożony przez Gestapo, zbiegł do Moskwy, gdzie pracował jako nauczyciel i wydawca. Jednak jego poglądy wkrótce przyczyniły się do podejrzeń ze strony reżimu stalinowskiego, który awangardę utożsamiał z faszyzmem. Walden został aresztowany przez NKWD i zmarł w październiku 1941 roku w sowieckim więzieniu w Saratowie.

Zobacz też

Bibliografia

  • Herwarth Walden, Gesammelte Schriften (2t.), wyd. 1916 i 1923
  • Herwarth Walden, Gesammelte Tonwerke, wyd. 1919
  • Nell Walden, Lothar Schreyer (red.) "Der Sturm". Ein Erinnerungsbuch an Herwarth Walden und die Künstler aus dem Sturmkreis, Baden-Baden (Klein) 1954
  • Nell Walden, Herwarth Walden. Ein Lebensbild, Berlin-Mainz (Kupferberg) 1963
  • Georg Brühl, Herwarth Walden und "Der Sturm", Köln (DuMont) 1983

Media użyte na tej stronie

Emil Orlik Portrait of Herwarth Walden.jpg
A pen and ink sketch of Herwarth Walden by the Bohemian painter and printmaker Emil Orlik. Not dated. According to the Jewish Museum in Prague, this drawing was made at the Café des Westens in Berlin.