Hesperos (mitologia)

Fosforos, Selene i Hesperos, marmurowy ołtarz z II wieku, Luwr, Paryż
Stanisław Wyspiański: Jutrzenka, Fosforos, Hesperos, Helios, rysunek ołówkiem do Iliady, Muzeum Narodowe w Warszawie

Hesperos (Hesper, Hesperus, Gwiazda Wieczorna[1]; stgr. Ἓσπερος Esperos ‘wieczorny’, łac. Vesper, Vesperus ‘wieczorny’) – w mitologii greckiej bóg i uosobienie Gwiazdy Wieczornej (planety Wenus).

Był bóstwem związanym z kultem ciał niebieskich (astrolatrią). Uosabiał planetę Wenus, gdy była widoczna nad horyzontem po zachodzie Słońca[2][3].

Uchodził za syna Eos i tytana Astrajosa (lub Kefalosa) albo Atlasa (lub był bratem Atlasa)[4][5]. Nie odgrywał większej roli w greckim panteonie.

Pierwotnie Fosforos i Hesperos byli uważani za odrębne postacie, natomiast w późniejszym czasie – za jedno bóstwo[a][4][5].

W starożytnej Grecji imieniem boga nazywano planetę Wenus, gdy była widoczna nad horyzontem po zachodzie Słońca[2]. Od słowa Hesperos pochodzi łacińska nazwa rodzaju roślin z rodziny kapustowatych – Hesperis (wieczornik)[6].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Autorzy hellenistyczni identyfikowali Hesperosa z gwiazdą Fosforos.

Przypisy

  1. ↑ Gwiazda Wieczorna. sjp.pwn.pl. [dostęp 2010-05-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-02)]. Cytat: „Gwiazda Wieczorna «planeta Wenus nad horyzontem po zachodzie Słońca»”.
  2. ↑ a b Anton Hajduk, Ján Štohl (red.): Encyklopédia astronómie. Bratislava: Vydavateľstvo Obzor, 1987, s. 643. (słow.)
  3. ↑ Homer: Iliada. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1968, s. 378. Cytat: „A jak, gdy ziemię w czarnych cieniach noc zagrzebie, Hesper swym blaskiem gwiazdy przygasza na niebie [...]”.Sprawdź autora:1.
  4. ↑ a b Aaron J. Atsma: Eosphoros and Hesperos (ang.). theoi.com. [dostęp 2009-11-05].
  5. ↑ a b Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 143–144. ISBN 83-04-04673-3.
  6. ↑ Hesperis (ang.). W: Compleat Botanika [on-line]. [dostęp 2010-03-26].

Bibliografia

  • Aaron J. Atsma: Eosphoros and Hesperos (ang.). theoi.com. [dostęp 2009-11-05].
  • Hesperus (ang.). mythindex.com. [dostęp 2009-11-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-30)].
  • Henry George Liddell, Robert Scott: A Greek-English Lexicon: ἕσπερος (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2011-08-05].
  • William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Hesperus (ang.). perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-27].
  • Filip Vaculík: Planety – Venuše (cz.). astronomia.zcu.cz. [dostęp 2010-04-01].

Media użyte na tej stronie

Altar Selene Louvre Ma508.jpg
The Moon-goddess Selene or Luna accompanied by the Dioscuri, or Phosphoros (the Morning Star) and Hesperos (the Evening Star). Marble altar, Roman artwork, 2nd century CE. From Italy.
Jutrzenka.jpg
Jutrzenka, Phosphoros, Hesperos, Helios, rysunek ołówkiem, Muzeum Narodowe w Warszawie.