Heterogaster cathariae

Heterogaster cathariae
(Geoffroy, 1785)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Rząd

pluskwiaki

Podrząd

pluskwiaki różnoskrzydłe

Rodzina

sienikowate

Rodzaj

sienik

Gatunek

Heterogaster cathariae

Heterogaster cathariaegatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny sienikowatych. Zamieszkuje krainę palearktyczną od Półwyspu Iberyjskiego i Afryki Północnej po Chiny.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1778 roku przez Johanna A.E. Goeze pod niebinominalną nazwą Cimex griseo-nigroque variegetas[1][2]. Za ważny uznaje się epitet gatunkowy nadany w kombinacji Cimex cathariae w 1785 roku przez Étienne Louisa Geoffroy’a w publikacji autorstwa Antoine’a-François de Fourcroy’a[3][2]. W rodzaju Heterogaster jako pierwszy umieścił go Gottlieb August Wilhelm Herrich-Schäffer pod synonimiczną nazwą Heterogaster rufescens[4].

Morfologia

Pluskwiak ten odróżnia się od sienika pokrzywnika głową i odnóżami nieporośniętymi długimi, wyprostowanymi szczecinkami oraz obecnością dwóch, a nie trzech ciemnych obrączek na goleniach. Od podobnego H. artemisiae gatunek ten odróżnia się całkowicie ciemnymi, nie zaś dwubarwnymi czułkami[5][6].

Ekologia i występowanie

Sienik ten należy do mezofilnych gatunków siedlisk otwartych[7]. Jest fitofagiem ssącym soki roślinne. Do jego roślin pokarmowych należą kocimiętki, melisy i szałwie[6][5].

Gatunek palearktyczny. W Europie znany jest z Portugalii, Hiszpanii, Andory, Francji, Belgii, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Ukrainy, Mołdawii, Rumunii, Bułgarii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny, Czarnogóry, Serbii, Grecji oraz europejskiej części Rosji[2][8]. W Afryce Północnej zamieszkuje Maroko, Algierię i Libię. W Azji występuje na Cyprze, w Turcji, Syrii, Gruzji, Armenii, Azerbejdżanie, Kazachstanie, Turkmenistanie, Uzbekistanie, Tadżykistanie, Kirgistanie, Iranie i Chinach[2].

W Polsce po raz pierwszy odnaleziony został w 1954 roku w Krakowie, jednak rekord ten opublikowano dopiero w 2006 roku[6]. Do 2020 roku stwierdzony został ponadto na pojedynczych stanowiskach na Dolnym Śląsku, Nizinie Wielkopolsko-Kujawskiej i Nizinie Mazowieckiej[9].

Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek narażony na wymarcie (VU)[10]. Z kolei na „Czerwonej liście pluskwiaków różnoskrzydłych Styrii” umieszczony został ze statusem gatunku krytycznie zagrożonego (CR)[7].

Przypisy

  1. Johann August Ephraim Goeze: Entomologische Beytrage zu des Ritter Linne zwolften ausgabe des Natursystems. II. Leipzig: Weidmanns Erben und Reich, 1778.
  2. a b c d Pablo M. Dellapé, Thomas J. Henry, David C. Eades: species Heterogaster cathariae (Geoffroy, 1785). [w:] Lygaeoidea Species File (Version 5.0/5.0) [on-line]. [dostęp 2021-11-08].
  3. Étienne Louis Geoffroy: Cimex cathariae. W: Antoine-François de Fourcroy: Entomologia Parisiensis; sive, Catalogus insectorum quae in agro Parisiensi reperiuntur. Paris: 1785, s. 203.
  4. G.H.W. Herrich-Schaeffer: Nomenclator entomologicus. Verzeichniss der Europaishen Insecten: zur erleichterung des Tausch-verkehrs mit Preisen versehen. I. Lepidoptera & Hemiptera. Regensburg: Friedrich Pustet, 1835.
  5. a b Grzegorz Gierlasiński: Heterogaster cathariae. [w:] Pluskwiaki Różnoskrzydłe (Hemiptera: Heteroptera) Polski [on-line]. 2013-2021. [dostęp 2021-11-08].
  6. a b c Barbara Lis, Jerzy A. Lis. Emblethis denticollis and Heterogaster cathariae (Hemiptera: Heteroptera) in Poland, with remarks on ten other heteropterans rarely collected in Poland. „Nature Journal (Opole Scientific Society)”. 39, s. 51–56, 2006. 
  7. a b Thomas Frieß, Wolfgang Rabitsch. Checkliste und Rote Liste der Wanzen der Steiermark (Insecta: Heteroptera). „Mitteilungen des Naturwissenschaftlichen Vereines für Steiermark”. 144, s. 15-90, 2015. 
  8. Heterogaster cathariae (Geoffroy, 1785). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2021-11-08].
  9. G. Gierlasiński, G. Kolago, B. Pacuk, A. Taszakowski, M. Syratt, J. Regner, A. Itczak, R. Żóralski, T. Rutkowski, D. Radzimkiewicz, W. Kucza, B. Ogłaza. . Przyczynek do rozmieszczenia pluskwiaków różnoskrzydłych (Hemiptera: Heteroptera) w Polsce – II. „Heteroptera Poloniae - Acta Faunistica”. 14, s. 53–108, 2020. 
  10. Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

Media użyte na tej stronie

Heterogaster cathariae 152957875.jpg
Autor: Nikita Gerasin, Licencja: CC BY 4.0
Heterogaster cathariae