Hibbertia
 Hibbertia acerosa | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | Hibbertia |
| Nazwa systematyczna | |
| Hibbertia Andrews Bot. Repos. 2: t. 126. Jan-Dec 1800[3] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
H. volubilis Andrews[3] | |
Hibbertia cuneiformis
Hibbertia commutata
Hibbertia Andrews – rodzaj roślin należący do rodziny ukęślowatych (Dilleniaceae Salisb.). Obejmuje od ok. 225[4] do 313[5] gatunków. Rośliny te występują głównie w Australii, zwłaszcza zachodniej, pojedyncze obecne są na Madagaskarze, Nowej Kaledonii, Fidżi, Nowej Gwinei i w Malezji[4][6].
Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne, poza Australią głównie jest to Hibbertia scandens o kwiatach osiągających 7 cm średnicy, sadzona wzdłuż ogrodzeń, a na terenach piaszczystych jako roślina okrywowa. Tylko nieliczne znoszą niewielki mróz, stąd uprawiane mogą być tylko w klimacie ciepłym (np. w Kalifornii)[6]. Inny gatunek częściej uprawiany to Hibbertia conspicua[4].
Nazwa naukowa upamiętnia angielskiego kupca Georga Hibberta (1757–1837), który sponsorował badania botaniczne i był właścicielem ogrodu botanicznego w Clapham[6].
Morfologia
Hibbertia diamesogenos
Hibbertia fasciculiflora
- Pokrój
- Krzewy, zwykle niskie i wrzosopodobne[4] rzadziej okazałe, osiągające do 3,5 m wysokości oraz pnącza sięgające do 5 m wysokości[6]. Czasem rośliny z pędami zmodyfikowanymi i pełniącymi funkcje asymilacyjne – z fyllokladiami[4], często o pędach czerwono zabarwionych, z korą łuszczącą się[6].
- Liście
- Zimozielone, skrętoległe, pojedyncze, jajowate do wąskoeliptycznych[6].
- Kwiaty
- Rozwijają się zwykle tylko na jeden, czasem dwa dni. Zwykle są żółte, rzadziej pomarańczowe lub białe. Działek kielicha jest pięć w dwóch okółkach. Płatków korony jest także pięć[6]. Bardzo różnie rozwijają się pręciki – jest ich od jednego do ponad 200, tworzą jeden okółek lub grupują się wokół słupkowia (czasem w 15 wiązek), a u części gatunków skupione są po jednej jego stronie. Obok płodnych pręcików występują też prątniczki[6][4]. Nitki pręcików (i prątniczków) są wolne lub zrastają się w różnym stopniu. Słupkowie tworzone jest przez dwa do ośmiu wolnych owocolistków, często owłosionych[6].
- Owoce
- Pękające mieszki zawierające okazałe, brązowe nasiona, często z mięsistą osnówką[6].
Systematyka
.jpg)
Hibbertia gracilipes
Hibbertia lasiopus
.jpg)
Hibbertia miniata
.jpg)
Hibbertia microphylla
Hibbertia mylnei
.jpg)
Hibbertia rostellata
.jpg)
Hibbertia rupicola
Hibbertia scandens
.jpg)
Hibbertia stellaris
Rodzaj ten należy do podrodziny Hibbertioideae J. W. Horn w obrębie rodziny ukęślowych[2].
- Wykaz gatunków[5]
- Hibbertia abyssus Wege & K.R.Thiele
- Hibbertia acaulothrix Toelken
- Hibbertia acerosa (R.Br. ex DC.) Benth.
- Hibbertia acicularis (Labill.) F.Muell.
- Hibbertia acrotoma K.R.Thiele
- Hibbertia acrotrichion J.R.Wheeler
- Hibbertia acuminata B.J.Conn
- Hibbertia alopecota Toelken
- Hibbertia altigena Schltr.
- Hibbertia ambita K.R.Thiele
- Hibbertia amplexicaulis Steud.
- Hibbertia ancistrophylla J.R.Wheeler
- Hibbertia ancistrotricha J.R.Wheeler
- Hibbertia andrewsiana Diels
- Hibbertia androsaemoides Domin
- Hibbertia angulata Toelken
- Hibbertia appressa Toelken
- Hibbertia araneolifera Toelken
- Hibbertia arcuata J.R.Wheeler
- Hibbertia argentea Steud.
- Hibbertia argyrochiton Toelken
- Hibbertia arnhemica S.T.Reynolds
- Hibbertia aspera DC.
- Hibbertia atrichosepala Wege & K.R.Thiele
- Hibbertia aurea Steud.
- Hibbertia auriculiflora Toelken
- Hibbertia australis N.A.Wakef.
- Hibbertia avonensis J.R.Wheeler
- Hibbertia axillaris Toelken
- Hibbertia axillibarba J.R.Wheeler
- Hibbertia banksii (R.Br. ex DC.) Benth.
- Hibbertia barrettiae K.R.Thiele
- Hibbertia basaltica A.M.Buchanan & Schah.
- Hibbertia baudouinii Brongn. & Gris
- Hibbertia bicarpellata Toelken
- Hibbertia bouletii Veillon
- Hibbertia bracteata (R.Br. ex DC.) Benth.
- Hibbertia brennanii Toelken
- Hibbertia brevipedunculata Toelken
- Hibbertia brownii Benth.
- Hibbertia cactifolia Toelken
- Hibbertia calycina (DC.) N.A.Wakef.
- Hibbertia candicans Benth.
- Hibbertia carinata J.R.Wheeler
- Hibbertia caudice Toelken
- Hibbertia charlesii J.R.Wheeler
- Hibbertia chartacea J.R.Wheeler
- Hibbertia ciliolata Toelken
- Hibbertia cinerea (R.Br. ex DC.) Toelken
- Hibbertia circinata K.L.McDougall & G.T.Wright
- Hibbertia circularis Toelken
- Hibbertia circumdans B.J.Conn
- Hibbertia cistiflora N.A.Wakef.
- Hibbertia cistifolia R.Br. ex DC.
- Hibbertia cistoidea (Hook.) C.T.White
- Hibbertia cockertoniana K.R.Thiele
- Hibbertia coloensis Toelken
- Hibbertia commutata Steud.
- Hibbertia comptonii Baker f.
- Hibbertia concinna F.M.Bailey
- Hibbertia conspicua (J.Drumm. ex Harv.) Gilg
- Hibbertia coriacea Baill.
- Hibbertia covenyana B.J.Conn
- Hibbertia crassifolia (Turcz.) Benth.
- Hibbertia cravenii J.W.Horn
- Hibbertia crinita Toelken
- Hibbertia crispula J.M.Black
- Hibbertia cuneiformis (Labill.) Sm.
- Hibbertia cunninghamii Aiton ex Hook.
- Hibbertia cymosa S.T.Reynolds
- Hibbertia davisii K.R.Thiele
- Hibbertia dealbata (R.Br. ex DC.) Benth.
- Hibbertia decumbens Toelken
- Hibbertia demissa Toelken
- Hibbertia dentata R.Br. ex DC.
- Hibbertia depilipes K.R.Thiele
- Hibbertia deplancheana Bureau ex Guillaumin
- Hibbertia depressa Steud.
- Hibbertia desmophylla (Benth.) F.Muell.
- Hibbertia devitata Toelken
- Hibbertia diamesogenos (Steud.) J.R.Wheeler
- Hibbertia diffusa R.Br. ex DC.
- Hibbertia dilatata (Benth.) J.W.Horn
- Hibbertia dispar Toelken
- Hibbertia drummondii (Turcz.) Gilg
- Hibbertia eatoniae Diels
- Hibbertia ebracteata Bureau ex Guillaumin
- Hibbertia echiifolia R.Br. ex Benth.
- Hibbertia eciliata Toelken
- Hibbertia elata Maiden & Betche
- Hibbertia elegans K.R.Thiele
- Hibbertia emarginata Guillaumin
- Hibbertia empetrifolia (DC.) Hoogland
- Hibbertia ericifolia Hook.f.
- Hibbertia exasperata (Steud.) Briq.
- Hibbertia expansa Toelken
- Hibbertia exponens Toelken
- Hibbertia exposita Toelken
- Hibbertia extrorsa Toelken
- Hibbertia exutiacies N.A.Wakef.
- Hibbertia fasciculata R.Br. ex DC.
- Hibbertia fasciculiflora K.R.Thiele
- Hibbertia favieri Veillon
- Hibbertia ferox Jackes
- Hibbertia ferruginea J.R.Wheeler
- Hibbertia fitzgeraldensis J.R.Wheeler
- Hibbertia florida Toelken
- Hibbertia fractiflexa Toelken
- Hibbertia fruticosa Toelken
- Hibbertia fumana Sieber ex Toelken
- Hibbertia furfuracea (R.Br. ex DC.) Benth.
- Hibbertia glaberrima F.Muell.
- Hibbertia glabrisepala J.R.Wheeler
- Hibbertia glabriuscula J.R.Wheeler
- Hibbertia glebosa Toelken
- Hibbertia glomerata Benth.
- Hibbertia glomerosa (Benth.) F.Muell.
- Hibbertia goyderi F.Muell.
- Hibbertia gracilipes Benth.
- Hibbertia graniticola J.R.Wheeler
- Hibbertia grossulariifolia (Salisb.) Salisb.
- Hibbertia guttata Toelken
- Hibbertia hamulosa J.R.Wheeler
- Hibbertia haplostemona J.W.Horn
- Hibbertia helianthemoides (Turcz.) F.Muell.
- Hibbertia hemignosta (Steud.) J.R.Wheeler
- Hibbertia hendersonii S.T.Reynolds
- Hibbertia hermanniifolia DC.
- Hibbertia heterotricha Bureau ex Guillaumin
- Hibbertia hexandra C.T.White
- Hibbertia hibbertioides (Steud.) J.R.Wheeler
- Hibbertia hirsuta Benth.
- Hibbertia hirta Toelken
- Hibbertia hirticalyx Toelken
- Hibbertia hooglandii J.R.Wheeler
- Hibbertia horricomis Toelken
- Hibbertia hortiorum K.R.Thiele
- Hibbertia huegelii (Benth.) F.Muell.
- Hibbertia humifusa F.Muell.
- Hibbertia hypericoides (DC.) Benth.
- Hibbertia improna K.R.Thiele
- Hibbertia incana (Lindl.) Toelken
- Hibbertia inclusa Benth.
- Hibbertia incompta Toelken
- Hibbertia inconspicua Ostenf.
- Hibbertia incurvata Toelken
- Hibbertia inopinata K.R.Thiele
- Hibbertia intermedia (DC.) Toelken
- Hibbertia juncea (Benth.) J.W.Horn
- Hibbertia kaputarensis B.J.Conn
- Hibbertia lanceolata Bureau ex Guillaumin
- Hibbertia lasiopus Benth.
- Hibbertia laurana S.T.Reynolds
- Hibbertia ledifolia Benth.
- Hibbertia lepidocalyx J.R.Wheeler
- Hibbertia lepidota R.Br. ex DC.
- Hibbertia leptopus Benth.
- Hibbertia leucocrossa K.R.Thiele
- Hibbertia ligulata Toelken
- Hibbertia linearis R.Br. ex DC.
- Hibbertia lineata Steud.
- Hibbertia lividula J.R.Wheeler
- Hibbertia longifolia F.Muell.
- Hibbertia lucens Brongn. & Gris ex Sebert & Pancher
- Hibbertia malacophylla Toelken
- Hibbertia malleolacea Toelken
- Hibbertia margaretiae Veillon
- Hibbertia marginata B.J.Conn
- Hibbertia marrawalina Toelken
- Hibbertia mediterranea Toelken
- Hibbertia melhanioides F.Muell.
- Hibbertia microphylla Steud.
- Hibbertia miniata C.A.Gardner
- Hibbertia mollis Toelken
- Hibbertia monogyna R.Br. ex DC.
- Hibbertia montana Steud.
- Hibbertia monticola Stanley
- Hibbertia moratii Veillon
- Hibbertia mucronata (Turcz.) Benth.
- Hibbertia muelleri Benth.
- Hibbertia mulligana S.T.Reynolds
- Hibbertia mylnei Benth.
- Hibbertia nana Däniker
- Hibbertia nemorosa Toelken
- Hibbertia nitida (R.Br. ex DC.) Benth.
- Hibbertia notabilis Toelken
- Hibbertia notibractea J.R.Wheeler
- Hibbertia nutans Benth.
- Hibbertia nymphaea Diels
- Hibbertia oblongata R.Br. ex DC.
- Hibbertia obtusibracteata Toelken
- Hibbertia obtusifolia DC.
- Hibbertia oligantha J.R.Wheeler
- Hibbertia oligocarpa Toelken
- Hibbertia oligodonta S.T.Reynolds
- Hibbertia orbicularis Toelken
- Hibbertia orientalis Toelken
- Hibbertia ovata Steud.
- Hibbertia oxycraspedota Toelken & R.T.Mill.
- Hibbertia pachynemidium Toelken
- Hibbertia pachyphylla J.R.Wheeler
- Hibbertia paeninsularis J.M.Black
- Hibbertia pallidiflora Toelken
- Hibbertia pancerea Toelken
- Hibbertia pancheri (Brongn. & Gris) Briq.
- Hibbertia papillata J.R.Wheeler
- Hibbertia patens Toelken
- Hibbertia patula Guillaumin
- Hibbertia pedunculata R.Br. ex DC.
- Hibbertia perfoliata Hügel ex Endl.
- Hibbertia persquamata Toelken
- Hibbertia pholidota S.T.Reynolds
- Hibbertia pilifera Toelken
- Hibbertia pilosa Steud.
- Hibbertia pilulis Toelken
- Hibbertia planifolia Toelken
- Hibbertia platyphylla Toelken
- Hibbertia podocarpifolia Schltr.
- Hibbertia polyancistra K.R.Thiele
- Hibbertia polystachya Benth.
- Hibbertia porcata Toelken
- Hibbertia porongurupensis J.R.Wheeler & Hoogland
- Hibbertia potentilliflora F.Muell. ex Benth.
- Hibbertia praemorsa Toelken
- Hibbertia praestans (Craven & Dunlop) J.W.Horn
- Hibbertia priceana J.R.Wheeler
- Hibbertia procumbens (Labill.) DC.
- Hibbertia propinqua K.R.Thiele
- Hibbertia psilocarpa J.R.Wheeler
- Hibbertia pubens K.R.Thiele
- Hibbertia puberula Toelken
- Hibbertia pulchella (Brongn. & Gris) Schltr.
- Hibbertia pulchra Ostenf.
- Hibbertia pungens Benth.
- Hibbertia pustulata Toelken
- Hibbertia quadricolor Domin
- Hibbertia racemosa (Endl.) Gilg
- Hibbertia reticulata Toelken
- Hibbertia rhadinopoda F.Muell.
- Hibbertia rhynchocalyx Toelken
- Hibbertia riparia (R.Br. ex DC.) Hoogland
- Hibbertia robur K.R.Thiele
- Hibbertia rostellata Turcz.
- Hibbertia rubescens Vieill. ex Guillaumin
- Hibbertia rufa N.A.Wakef.
- Hibbertia rufociliata Toelken
- Hibbertia rupicola (S.Moore) C.A.Gardner
- Hibbertia salicifolia (DC.) F.Muell.
- Hibbertia saligna R.Br. ex DC.
- Hibbertia samaria Toelken
- Hibbertia sandifordiae K.R.Thiele
- Hibbertia scabra R.Br. ex Benth.
- Hibbertia scabrifolia Toelken
- Hibbertia scandens (Willd.) Gilg
- Hibbertia scopata Toelken
- Hibbertia sejuncta K.R.Thiele & Nge
- Hibbertia selkii Keighery
- Hibbertia semipilosa K.R.Thiele
- Hibbertia sericea (R.Br. ex DC.) Benth.
- Hibbertia sericosepala K.R.Thiele
- Hibbertia serpyllifolia R.Br. ex DC.
- Hibbertia serrata Hotchk.
- Hibbertia sessiliflora Toelken
- Hibbertia setifera Toelken
- Hibbertia silvestris Diels
- Hibbertia simulans Toelken
- Hibbertia singularis Toelken
- Hibbertia solanifolia Toelken
- Hibbertia spanantha Toelken & A.F.Rob.
- Hibbertia spathulata N.A.Wakef.
- Hibbertia spectabilis K.R.Thiele
- Hibbertia sphenandra (F.Muell. & Tate) J.W.Horn
- Hibbertia spicata F.Muell.
- Hibbertia squarrosa K.R.Thiele
- Hibbertia stellaris Endl.
- Hibbertia stelligera (C.T.White) Toelken
- Hibbertia stenophylla J.R.Wheeler
- Hibbertia stichodonta Toelken
- Hibbertia stirlingii C.T.White
- Hibbertia striata (Steud.) K.R.Thiele
- Hibbertia stricta (DC.) R.Br. ex F.Muell.
- Hibbertia strigosa Toelken
- Hibbertia subvaginata (Steud.) F.Muell.
- Hibbertia suffrutescens Toelken
- Hibbertia sulcata Toelken
- Hibbertia sulcinervis Toelken
- Hibbertia superans Toelken
- Hibbertia surcularis Toelken
- Hibbertia synandra F.Muell.
- Hibbertia tenuifolia Toelken
- Hibbertia tenuis Toelken & R.J.Bates
- Hibbertia tomentosa R.Br. ex DC.
- Hibbertia tontoutensis Guillaumin
- Hibbertia torulosa Toelken
- Hibbertia trachyphylla Schltr.
- Hibbertia trichocalyx J.R.Wheeler
- Hibbertia tricornis Toelken
- Hibbertia tridentata Toelken
- Hibbertia truncata Toelken
- Hibbertia turleyana J.R.Wheeler
- Hibbertia ulicifolia (Benth.) J.R.Wheeler
- Hibbertia uncinata (Benth.) F.Muell.
- Hibbertia vaginata (Benth.) F.Muell.
- Hibbertia velutina R.Br. ex Benth.
- Hibbertia verrucosa Benth.
- Hibbertia vestita A.Cunn. ex Benth.
- Hibbertia vieillardii (Brongn. & Gris) Gilg
- Hibbertia villifera Tepper ex Toelken
- Hibbertia villosa B.J.Conn
- Hibbertia virgata R.Br. ex DC.
- Hibbertia wagapii Gilg
- Hibbertia wheelerae K.R.Thiele
- Hibbertia woronorana Toelken
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-06] (ang.).
- ↑ a b Hibbertia. Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2014-10-07]. (ang.).
- ↑ a b c d e f David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 420. ISBN 978-1-107-11502-6.
- ↑ a b Hibbertia Andrews. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-06].
- ↑ a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 132. ISBN 0-333-73003-8.
Media użyte na tej stronie
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Hibbertia lasiopus - Flickr - Kevin Thiele.jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4003
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4003
Hibbertia cuneiformis - Flickr - Kevin Thiele.jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3488
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3488
Hibbertia microphylla (15231646469).jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4772
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4772
Hibbertia miniata (37226814674).jpg
Autor: Jean and Fred from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
Autor: Jean and Fred from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
This colourful Hibbertia is only known from a few locations and is rarely seen.
Photos: Fred and Jean
Hibbertia rostellata (8691932397).jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4690
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4690
Hibbertia diamesogenos - Flickr - Kevin Thiele.jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
F Hort 3666
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
F Hort 3666
Hibbertia gracilipes - Flickr - Kevin Thiele (1).jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3545
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3545
Hibbertia commutata - Flickr - Kevin Thiele.jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4060
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4060
Hibbertia mylnei - Flickr - Kevin Thiele.jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3986
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3986
Hibbertia rupicola (15418396365).jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4774
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4774
Hibbertia fasciculiflora - Flickr - Kevin Thiele.jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3689
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT3689
Hibbertia acerosa - Flickr - Kevin Thiele.jpg
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4025
Autor: Kevin Thiele from Perth, Australia, Licencja: CC BY 2.0
KRT4025