Hieny

Hieny
	Hyaeninae
	J.E. Gray, 1821
	; Przedstawiciele podrodziny – u góry krokuta cętkowana (Crocuta crocuta); w środku hiena brunatna (Hyaena brunnea); na dole hiena pręgowana (Hyaena hyaena)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	drapieżne
Nadrodzina	kotokształtne
Rodzina	hienowate
Podrodzina	hieny
	Typ nomenklatoryczny
	Hyaena Brisson, 1762
Synonimy
	Hyaenadae J.E. Gray, 1821; Hyenina J.E. Gray, 1825; Hyaenina Bonaparte, 1850; Hyaeninae Blyth, 1863; Hyaenida Haeckel, 1866; Hyænidæ J.E. Gray, 1869; Hyæninæ Mivart, 1882; Ictitherinae Trouessart, 1897; Ictitheriinae Dietrich, 1927; Hyaenida Gregory & Hellman, 1939; Hyaenotheriini Semenov, 1989; Ictitheriini Kalandadze & Rautian, 1992; Hyaenini Kalandadze & Rautian, 1992; Chasmaporthetini Kalandadze & Rautian, 1992; Hyaenictini Baryshnikov & Averianov, 1995; Adcrocutini Baryshnikov & Averianov, 1995; Crocutini Baryshnikov & Averianov, 1995; Hyaenictini Baryshnikov & Averianov, 1998; Adcrocutini Baryshnikov & Averianov, 1998; Crocutini Baryshnikov & Averianov, 1998;
Rodzaje
	19 rodzajów (w tym 17 wymarłych) – zobacz opis w tekście
	19 rodzajów (w tym 17 wymarłych) – zobacz opis w tekście

Hieny^[20] (Hyaeninae) – wyróżniana przez część systematyków^[21], na podstawie różnic w uzębieniu, podrodzina dużych ssaków drapieżnych z rodziny hienowatych (Hyaenidae).

Zasięg występowania

Podrodzina obejmuje gatunki występujące w Afryce i południowo-zachodniej Azji^[21].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 100–160 cm, długość ogona 18,7–40 cm, wysokość w kłębie 66–80,7 cm; masa ciała 26–86 kg^[21]. Uzębienie hien różni się od uzębienia proteli (Protelinae) budową zębów bocznych.

Podział systematyczny

Do podrodziny należą następujące występujące współcześnie rodzaje^[22]^[23]:

Crocuta Kaup, 1828 – krokuta – jedynym żyjącym współcześnie przedstawicielem jest Crocuta crocuta (Erxleben, 1777) – krokuta cętkowana
Hyaena Brisson, 1762 – hiena

Opisano też rodzaje wymarłe^[24]:

Adcrocuta Kretzoi, 1938
Allohyaena Kretzoi, 1938
Belbus Werdelin & Solounias, 1991
Chasmaporthetes Hay, 1921
Hyaenictis Gaudry, 1861
Hyaenictitherium Kretzoi, 1938
Ictitherium Wagner, 1848
Ikelohyaena Werdelin & Solounias, 1991
Leecyaena Yang & Liu, 1948
Lycyaena Hensel, 1863
Lycyaenops Kretzoi, 1938
Metahyaena Viranta & Werdelin, 2003
Pachycrocuta Kretzoi, 1938
Palinhyaena Qiu, Huang & Guo, 1979
Pliocrocuta Kretzoi, 1938
Thalassictis Nordmann, 1850
Tungurictis Colbert, 1939

Uwagi

↑ Oryginalna pisownia.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Typ nomenklatoryczny: Hyaena Brisson, 1762.
↑ ^a ^b ^c Typ nomenklatoryczny: Ictitherium Wagner, 1848.
↑ Typ nomenklatoryczny: Hyaenotherium Semenov, 1989 (= Hyaenictitherium Kretzoi, 1938).
↑ Typ nomenklatoryczny: Chasmaporthetes Hay, 1921.
↑ ^a ^b Typ nomenklatoryczny: Hyaenictis Gaudry, 1861.
↑ ^a ^b Typ nomenklatoryczny: Adcrocuta Kretzoi, 1938.
↑ ^a ^b Typ nomenklatoryczny: Crocuta Kaup, 1828.

Przypisy

↑ Hyaeninae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 302, 1821. (ang.).
↑ J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 339, 1825. (ang.).
↑ Ch.L. Bonaparte: Conspectus systematum Mastozoölogiae, Ornithologiae, Herpetologiae et Amphibiologiae, Ichthyologiae. Wyd. Editio altera reformata. Lugdini Batavorum: E. J. Brill, 1850, s. tabela. (łac.).
↑ E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 43. (ang.).
↑ E. Haeckel: Generelle morphologie der organismen. Allgemeine grundzüge der organischen formen-wissenschaft, mechanisch begründet durch die von Charles Darwin reformirte descendenztheorie. Cz. 2. Berlin: G. Reimer, 1866, s. clix. (niem.).
↑ J.E. Gray: Catalogue of carnivorous, pachydermatous, and edentate Mammalia in the British museum. London: The Trustees, 1869, s. 211. (ang.).
↑ S.G.J. Mivart. On the Classification and Distribution of the AEluroidea. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1882, s. 143, 1882. (ang.).
↑ É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 1. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1897, s. 320. (łac.).
↑ W.O. Dietrich. Ueber einen schädel von Ictitherium (fam. Viverridae). „Neues Jahrbuch fur Mineralogie, Geologie und Paläontologie”. 57, s. 368, 1927. (niem.).
↑ W.K. Gregory & M. Hellman. On the Evolution and Major Classification of the Civets (Viverridae) and Allied Fossil and Recent Carnivora: A Phylogenetic Study of the Skull and Dentition. „Proceedings of the American Philosophical Society”. 81 (3), s. 320, 1939. JSTOR: 984861. (ang.).
↑ Ю.А. Семенов: Иктитерии и морфологически сходные гиены неогена СССР. Киев: Издательство „Наукова думка”, 1989, s. 94. ISBN 5-12-000824-0. (ros.).
↑ ^a ^b Kalandadze i Rautian 1992 ↓, s. 70.
↑ Kalandadze i Rautian 1992 ↓, s. 71.
↑ Baryshnikov i Averianov 1995 ↓, s. 56.
↑ Baryshnikov i Averianov 1995 ↓, s. 62.
↑ Baryshnikov i Averianov 1995 ↓, s. 65.
↑ Baryshnikov i Averianov 1998 ↓, s. 327.
↑ ^a ^b Baryshnikov i Averianov 1998 ↓, s. 328.
↑ K. Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
↑ ^a ^b ^c K.E. Holekamp & J.M. Kolowski: Family Hyaenidae (Hyenas). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. rd.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 254–260. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).
↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 146. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ J.S. Zijlstra: Hyaeninae. Hesperomys project. [dostęp 2022-04-30]. (ang.).

Bibliografia

H.Н. Каландадзе & А.С. Раутиан: Система млекопитающих и историческая зоогеография. W: Филогенетика млекопитающих. Москва: Издательство Московского университета, 1992, s. 44–152. (ros.).
Г.Ф. Барышников & А.О. Аверьянов. Молочные зубы хищных млекопитающих (Отряд Carnivora) Часть V. Семейства PROTELIDAE и Hyaenidae. „Труды Зоологического Института РАН”. 263, s. 46–84, 1995. (ros.).
G.F. Baryshnikov & A.O. Averianov. Diagnoses of four new tribes within Carnivora (Mammalia). „Zoosystematica Rossica”. 7 (2), s. 327–328, 1998. (ang.).

[3] Oryginalna pisownia.

[uwaga1-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Typ nomenklatoryczny: Hyaena Brisson, 1762.

[uwaga2-11] Typ nomenklatoryczny: Ictitherium Wagner, 1848.

[15] Typ nomenklatoryczny: Hyaenotherium Semenov, 1989 (= Hyaenictitherium Kretzoi, 1938).

[18] Typ nomenklatoryczny: Chasmaporthetes Hay, 1921.

[uwaga3-20] Typ nomenklatoryczny: Hyaenictis Gaudry, 1861.

[uwaga4-22] Typ nomenklatoryczny: Adcrocuta Kretzoi, 1938.

[uwaga5-24] Typ nomenklatoryczny: Crocuta Kaup, 1828.

[itis-1] Hyaeninae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Gray1821-2] J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 302, 1821. (ang.).

[Gray1825-5] J.E. Gray. An Outline of an Attempt at the Disposition of Mammalia into Tribes and Families, with a List of the Genera apparently appertaining to each Tribe. „Annals of Philosophy”. New Series. 10, s. 339, 1825. (ang.).

[Bonaparte-6] Ch.L. Bonaparte: Conspectus systematum Mastozoölogiae, Ornithologiae, Herpetologiae et Amphibiologiae, Ichthyologiae. Wyd. Editio altera reformata. Lugdini Batavorum: E. J. Brill, 1850, s. tabela. (łac.).

[Blyth-7] E. Blyth: Catalogue of the Mammalia in the Museum Asiatic Society. Calcutta: Savielle & Cranenburgh, 1863, s. 43. (ang.).

[Haeckel-8] E. Haeckel: Generelle morphologie der organismen. Allgemeine grundzüge der organischen formen-wissenschaft, mechanisch begründet durch die von Charles Darwin reformirte descendenztheorie. Cz. 2. Berlin: G. Reimer, 1866, s. clix. (niem.).

[Gray1869-9] J.E. Gray: Catalogue of carnivorous, pachydermatous, and edentate Mammalia in the British museum. London: The Trustees, 1869, s. 211. (ang.).

[Mivart-10] S.G.J. Mivart. On the Classification and Distribution of the AEluroidea. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1882, s. 143, 1882. (ang.).

[Trouessart-12] É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 1. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1897, s. 320. (łac.).

[Dietrich-13] W.O. Dietrich. Ueber einen schädel von Ictitherium (fam. Viverridae). „Neues Jahrbuch fur Mineralogie, Geologie und Paläontologie”. 57, s. 368, 1927. (niem.).

[Gregory&Hellman-14] W.K. Gregory & M. Hellman. On the Evolution and Major Classification of the Civets (Viverridae) and Allied Fossil and Recent Carnivora: A Phylogenetic Study of the Skull and Dentition. „Proceedings of the American Philosophical Society”. 81 (3), s. 320, 1939. JSTOR: 984861. (ang.).

[Semenov-16] Ю.А. Семенов: Иктитерии и морфологически сходные гиены неогена СССР. Киев: Издательство „Наукова думка”, 1989, s. 94. ISBN 5-12-000824-0. (ros.).

[CITEREFKalandadzeRautian199270-17] Kalandadze i Rautian 1992 ↓, s. 70.

[CITEREFKalandadzeRautian199271-19] Kalandadze i Rautian 1992 ↓, s. 71.

[CITEREFBaryshnikovAverianov199556-21] Baryshnikov i Averianov 1995 ↓, s. 56.

[CITEREFBaryshnikovAverianov199562-23] Baryshnikov i Averianov 1995 ↓, s. 62.

[CITEREFBaryshnikovAverianov199565-25] Baryshnikov i Averianov 1995 ↓, s. 65.

[CITEREFBaryshnikovAverianov1998327-26] Baryshnikov i Averianov 1998 ↓, s. 327.

[CITEREFBaryshnikovAverianov1998328-27] Baryshnikov i Averianov 1998 ↓, s. 328.

[Kowalski-28] K. Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.

[Holekamp&Kolowski-29] K.E. Holekamp & J.M. Kolowski: Family Hyaenidae (Hyenas). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red. rd.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 1: Carnivores. Barcelona: Lynx Edicions, 2009, s. 254–260. ISBN 978-84-96553-49-1. (ang.).

[Burgin&inni-30] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 422. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Cichocki&inni-31] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 146. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Zijlstra-32] J.S. Zijlstra: Hyaeninae. Hesperomys project. [dostęp 2022-04-30]. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[c]

[9]

[10]

[11]

[d]

[12]

[13]

[e]

[14]

[f]

[15]

[g]

[16]

[h]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne