Hieronim (Wołczański)

Hieronim, nazwisko świeckie Wołczański (zm. 14 października 1754 w Mohylewie) – biskup prawosławny I Rzeczypospolitej, działający w jurysdykcji Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Życiorys

Był absolwentem Akademii Mohylańskiej w Kijowie, w tym samym mieście rozpoczął życie mnisze^[1]. Od 1734 był przełożonym monasteru Świętego Ducha w Wilnie^[2]. Uzyskał wtedy godność archimandryty i w ciągu kolejnych ośmiu lat bronił praw prawosławnej społeczności Wilna przed ograniczaniem jej swobód^[1].

W 1742 archimandryta Hieronim został locum tenens eparchii mścisławskiej, mohylewskiej i orszańskiej, której ordynariuszem był dotąd jego rodzony brat Józef. Poseł rosyjski w Warszawie zabiegał o wydanie dla niego królewskiego przywileju na wymienione biskupstwo. Ostatecznie przywilej ten został wydany 2 października 1744, tj. w tym samym dniu, gdy w Moskwie odbyła się chirotonia biskupia archimandryty Hieronima^[1]. 27 stycznia 1745 hierarcha dotarł do Mohylewa i został uroczyście powitany w mieście przez prawosławną społeczność i przedstawicieli władz miasta^[1].

Natychmiast po objęciu urzędu Hieronim (Wołczański) podjął starania o odzyskanie 124 świątyń na terenie eparchii, które w latach 1734–1742 zostały siłowo przejęte przez unitów. Kierował do króla Augusta III Sasa supliki, w których skarżył się na postępowanie duchownych katolickich napadających na prawosławne cerkwie i klasztory^[1]. W kilku przypadkach król wezwał duchownych tych na sąd królewski^[1]. W większości sytuacji biskup Hieronim nie był jednak w stanie przeciwstawić się siłowemu odbieraniu prawosławnym parafii i dążeniu unitów do pełnej likwidacji Kościoła prawosławnego^[1]. W październiku 1754 duchowny skierował do Świątobliwego Synodu Rządzącego emocjonalny list, w którym prosił o materialne wsparcie przez Rosyjski Kościół Prawosławny jedynej administratury prawosławnej w Rzeczypospolitej. Krótko po tym nieoczekiwanie zmarł^[1].

Przypisy