Hieronim Szczegóła

Hieronim Szczegóła

Data i miejsce urodzenia	24 września 1931 Rostarzewo
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia PRL, historia współczesna Polski, nauki polityczne
Alma Mater	Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Krakowie
Doktorat	1964 Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Habilitacja	1970
Profesura	1975
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Zielonej Górze Uniwersytet Zielonogórski
Rektor WSP
Odznaczenia

Hieronim Szczegóła (ur. 24 września 1931 w Rostarzewie) – polski historyk, specjalizujący się w historii regionalnej, historii współczesnej Polski, naukach politycznych; nauczyciel akademicki związany z Wyższą Szkołą Pedagogiczną w Zielonej Górze i jej wieloletni rektor w latach 1971–1975, 1981–1984 i 1986–1999.

Życiorys

Urodził się w 1931 roku w Rostarzewie w powiecie grodziskim. Po ukończeniu szkoły elementarnej kontynuował naukę w Liceum Pedagogicznym w Sulechowie, gdzie w 1950 roku zdał egzamin maturalny. Następnie przez trzy lata pracował jako nauczyciel w tej szkole^[1]. W 1953 roku podjął studia historyczne w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, które ukończył magisterium w 1957 roku^[2]. Bezpośrednio po ukończeniu studiów pracował w szkołach średnich na terenie województwa zielonogórskiego (Lubsko, Szprotawa)^[1]. W międzyczasie prowadził własne badania naukowe nad historią tego obszaru Polski, które stanowiły podstawę do napisania pracy doktorskiej, po której obronie w 1964 roku w Instytucie Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu uzyskał stopień naukowy doktora nauk humanistycznych na podstawie pracy pt. Koniec panowania piastowskiego nad środkową Odrą. W 1970 roku na tej samej uczelni otrzymał stopień naukowy doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie historii^[2].

W 1971 roku przeprowadził się do Zielonej Góry, gdzie został mianowany pierwszym rektorem tamtejszej Wyższej Szkoły Nauczycielskiej, która została wkrótce przekształcona w Wyższą Szkołę Pedagogiczną. Zorganizował od podstaw struktury tej uczelni. Ponadto wykładał w Instytucie Historii WSP na stanowisku profesor nadzwyczajnego, a od 1987 roku profesora zwyczajnego^[1]. Już w 1975 roku Rada Państwa PRL w uznaniu jego dorobku naukowego nadała mu tytuł profesora nauk humanistycznych^[2]. Funkcję rektora pełnił do 1975 roku, a potem jeszcze ponownie w latach 1981–1984 i 1996–1999^[1].

Poza działalnością naukowo-dydaktyczną zaangażował się na przełomie lat 50. i 60. XX wieku w lokalną politykę zostając radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej w Zielonej Górze, w której w latach 1961–1974 przewodniczył Komisji Kultury. Z jego inicjatywy zrealizowano wówczas: cykl wystaw „Złote Grono”, który gromadził licznych plastyków i rzeźbiarzy oraz najstarszy obecnie w Polsce festiwal filmów – Lubuskie Lato Filmowe, który ruszył w 1969 roku. Należał także do czynnych działaczy sportowych, zostając w 1952 roku pierwszym przewodniczącym Rady Wojewódzkiej Ludowych Zespołów Sportowych, zaś w latach 1967–1972 sprawował funkcję prezesa Okręgowego Związku Lekkiej Atletyki^[3].

Dorobek naukowy i odznaczenia

Zainteresowania badawcze Hieronim Szczegóły koncentrują się wokół problematyki związanej ze znanych w historii pogranicza polsko-niemieckiego i historii tzw. Ziem Odzyskanych. Opublikował ogółem 30 książek, blisko 500 artykułów i przeszło 200 prac popularnonaukowych. Za swoje osiągnięcia w obszarze kultury otrzymał w 1964 roku z rąk ówczesnego Ministra Kultury Złoty Krzyż Zasługi, a rok później odznakę „Zasłużonego Działacza Kultury”^[3]. Ponadto otrzymał medal za zasługi dla miasta i gminy Szprotawa w 2004 roku, tytuł Honorowego Obywatela Zielonej Góry w 2010 roku oraz Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski w 2001 roku^[4]. Do jego najważniejszych publikacji należą^[5]:

• Z przeszłości Szprotawy, 1961
• Szprotawa i okolice, 1962 (współautor)
• Związek Walki Młodych na Ziemi Lubuskiej, 1965
• Szprotawa w Polsce Ludowej, 1967
• Koniec panowania piastowskiego nad środkową Odrą, 1968
• Przeobrażenia ustrojowo-społeczne na Ziemi Lubuskiej w latach 194–1947, 1971
• Zielona Góra. Rozwój miasta w Polsce Ludowej, 1984
• Czerwoni marszałkowie. Elita armii radzieckiej, 1935-1991, 1997 (współautor)
• Pogranicze polsko-niemieckie w okresie transformacji (1991–1997), 1998 (współautor)
• Powstanie Wielkopolskie nad środkową Obrą, 1998 (współautor)
• Armia Stalina w okresie pokoju, 1999 (współautor)
• Armia rosyjska po upadku ZSRR, 2000
• Szprotawski epizod Zjazdu Gnieźnieńskiego, 2000 (redakcja)
• Szprotawa 1000–2000. W kręgu europejskich idei zjednoczeniowych, 2000 (redakcja)
• Szprotawa i okolice. Na tropach historii i przyrody, 2010 (współautor)

Przypisy

Bibliografia

• Prof. dr hab. Hieronim Szczegóła, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2009-10-07] .
• R. Skobelski. Jubileusz 80. urodzin profesora Hieronima Szczegóły. „Uniwersytet Zielonogórski”. 191 (8), s. 14–15, 2011. 
• Sylwetka prof. Hieronima Szczegóły w „Radiu Zachód”. zachod.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-15)].