Hil Mosi

Hil Mosi

Hil Mosi
Data i miejsce urodzenia	22 kwietnia 1885 Szkodra
Data i miejsce śmierci	22 lutego 1933 Tirana
Minister edukacji Albanii
Okres	od 16 października 1921 do 6 grudnia 1921
Poprzednik	Sotir Peçi
Następca	Haki Tefiku
Minister robót publicznych Albanii
Okres	od 16 listopada 1927 do 10 maja 1928
Poprzednik	Ferit Vokopola
Następca	Salih Vuçitërni
Minister edukacji Albanii
Okres	od 6 marca 1930 do 7 grudnia 1932
Poprzednik	Abdurrahman Dibra
Następca	Mirash Ivanaj

Hil Mosi ps. Sakoli, Vllaznija (ur. 22 kwietnia 1885 w Szkodrze, zm. 22 lutego 1933 we Tiranie^[1]) – albański działacz niepodległościowy, polityk i poeta, dwukrotny minister edukacji (1921, 1930-1932), minister robót publicznych (1927-1928).

Życiorys

Pochodził z rodziny katolickiej. Był synem działacza niepodległościowego Marka Mosiego. Po ukończeniu włoskiej szkoły w Szkodrze, uczył się w kolegium jezuickim, a następnie w szkole pedagogicznej w Klagenfurt am Wörthersee. W czasie pobytu w Austrii związał się z albańskim ruchem narodowym, współpracował ze stowarzyszeniem kulturalnym Dija, pisał także do prasy (używał pseudonimu Vllaznija). Wtedy też powstały pierwsze opowiadania Mosiego, które publikował pod pseudonimem Sakoli^[1].

Po ogłoszeniu konstytucji osmańskiej w 1908 powrócił do Szkodry, gdzie założył stowarzyszenie Gegnija. Był także jego przedstawicielem na kongresie monastyrskim, gdzie debatowano nad jednolitym standardem zapisu języka albańskiego. W latach 1909–1912 był członkiem komitetu powstańczego w północnej Albanii. W oddziale Risto Siliqiego walczył przeciwko osmańskim oddziałom ekspedycyjnym. Od 1913 wspólnie z Siliqim wydawał w Szkodrze czasopismo Nowa Albania (Shqypnija e Re).

W czasie austriackiej okupacji Szkodry (1916-1918) organizował w mieście szkoły albańskie. W 1919 należał do założycieli stowarzyszenia Vllaznija, które miało organizować życie literackie, teatralne i muzyczne w Albanii. Mosi został wybrany przewodniczącym stowarzyszenia. W tym czasie zajął się także pracą naukową – opracowywał źródła historyczne do dziejów średniowiecznej Albanii^[1].

W 1920 po raz pierwszy został wybrany deputowanym do parlamentu i dyrektorem departamentu w ministerstwie edukacji. W 1921 na krótko objął kierownictwo resortu. Po przewrocie dokonanym przez Fana Noliego w 1924, objął stanowisko prefekta Korczy i Gjirokastry^[1]. Upadek rządu Noliego skłonił go do emigracji. Wrócił w 1927, po ogłoszeniu amnestii^[1]. Przez krótki okres sprawował urząd ministra prac publicznych, w 1930 objął po raz drugi tekę ministra edukacji, którą to funkcję pełnił do grudnia 1932.

Zmarł w Tiranie, pochowany na cmentarzu katolickim w Szkodrze. Imię Mosiego noszą ulice w Szkodrze i w Prisztinie.

Twórczość

Dorobek Hila Mosiego obejmuje zarówno artykuły publicystyczne, jak również krótkie teksty prozą, wiersze i tłumaczenia^[1]. Używał pseudonimów: Zog Sakolli, Sakoli, Zog Dushmani, Lirijasi i Speci. W 1908 ukazał się najbardziej znany zbiór wierszy Mosiego pt. Natyra (Natura). W 1913 wydał w Trieście zbiór utworów patriotycznych Zani i Adtheut (Głos Ojczyzny). W jego dorobku translatorskim znajdują się dzieła Goethego, Schillera, Heinego i Lessinga.

Przypisy

Bibliografia

• Biogram polityka
• Edwin Jacques: The Albanians: an ethnic history from prehistoric times to the present. McFarland: 1995, s. 373. ISBN 978-0-89950-932-7.
• Owen Pearson: Albania and King Zog: independence, republic and monarchy 1908-1939. I.B. Tauris: 2004, s. 139. ISBN 1-84511-013-7.