Hilarion (Michajłowski)

Hilarion
Stojan Michajłowski
Metropolita tyrnowski
Kraj działania	Turcja
Data i miejsce urodzenia	1812 Elena
Data i miejsce śmierci	16 czerwca 1875 Konstantynopol
Metropolita tyrnowski
Okres sprawowania	1872–1875
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Egzarchat Bułgarski
Śluby zakonne	1832
Prezbiterat	1833
Chirotonia biskupia	1856

Hilarion, imię świeckie Stojan Stojanow Michajłowski (ur. 1812 w Elenie, zm. 4 czerwca 1875 w Konstantynopolu) – bułgarski biskup prawosławny, jeden z przywódców Bułgarów w walce o utworzenie samodzielnego narodowego Kościoła prawosławnego, uczestnik bułgarskiego odrodzenia narodowego.

W literaturze określany również jako Hilarion (Iłarion) Makariopolski – zgodnie z bułgarską tradycją zapisu imion prawosławnych hierarchów, w której przymiotnik od nazwy katedry zastępuje nazwisko.

Życiorys

Wykształcenie podstawowe uzyskał w rodzinnym mieście, następnie uczęszczał do greckiej szkoły w Arbanasi. W wieku dwudziestu lat wstąpił do monasteru Chilandar. Przez dwa lata uczył się w szkole w Karies. Następnie w latach 1841–1844 kontynuował edukację w Konstantynopolu, gdzie zatrudnił się jako pisarz w Patriarchacie Konstantynopolitańskim^[1].

W 1844^[1], razem z mnichem Neofitem (Bozwelim), nawiązał kontakt z Michałem Czajkowskim, agentem emigracyjnej Agencji Wschodniej, wspierającym rozwijający się bułgarski ruch oświatowy i kulturalny^[2]. W 1844 skierował do tureckiego wielkiego wezyra pismo z apelem o udzielenie Bułgarom zgody na restytucję Bułgarskiego Kościoła Prawosławnego^[1].

29 lipca 1845 hieromnich Hilarion został z polecenia patriarchy konstantynopolitańskiego, niechętnego aspiracjom Bułgarów, zatrzymany i uwięziony na Athosie. W 1850 duchowny zdołał opuścić monaster i ponownie przybył do Konstantynopola, gdzie w 1852 mianowano go przedstawicielem monasterów Athosu^[1].

W 1856 został wyświęcony na biskupa makariopolskiego. W zakres jego obowiązków wchodziła opieka nad kolonią bułgarską w stolicy Turcji^[1].

3 kwietnia 1860, podczas wielkanocnej liturgii, Hilarion świadomie nie wymienił imienia patriarchy Konstantynopola w miejscu, gdzie należało modlić się za zwierzchnika odpowiedniego autokefalicznego Kościoła. W ten sposób symbolicznie ogłosił wypowiedzenie mu posłuszeństwa przez prawosławnych Bułgarów. W związku z tym w roku następnym, z inicjatywy patriarchy Konstantynopola, biskup Hilarion i jego bliscy współpracownicy – Paisjusz i Auksencjusz – zostali powtórnie uwięzieni^[1].

W 1870 sułtan Abdülaziz wyraził zgodę na utworzenie autonomicznego Egzarchatu Bułgarskiego w strukturach Patriarchatu Konstantynopolitańskiego. Na soborze cerkiewno-ludowym, który dokonał wyboru pierwszego egzarchy, biskup Hilarion był jednym z kandydatów, lecz sułtan wprost nie zgodził się na jego elekcję (ostatecznie urząd objął metropolita widyński Antym). W 1872 biskup Hilarion objął katedrę tyrnowską i otrzymał godność metropolity. W 1874 zainicjował otwarcie seminarium duchownego Świętych Piotra i Pawła przy monasterze w Laskowcu^[1].

Zmarł rok później w Konstantynopolu i został pochowany w sąsiedztwie bułgarskiej cerkwi św. Szczepana^[1].

Przypisy