Hipacy z Paflagonii

Święty
Hipacy z Paflagonii

biskup męczennik
Rosyjska ikona
Data śmierci	w IV wieku
Czczony przez	Kościół katolicki Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	14 listopada[a] 13 kwietnia i 29 listopada[b]
Patron	Tiggiano
Szczególne miejsca kultu	opactwo w Grottaferrata i Tiggiano

Hipacy z Paflagonii lub Hipacy z Gangry, Hipacjusz, łac. Hipatius, gr. Υπάτιος Γαγγρών, cs. Swiaszczennomuczenik Ipatij, jepiskop Gangrskij – żyjący w IV wieku biskup, święty Kościoła katolickiego i prawosławnego, uznawany w nim za męczennika.

Życie

Jako biskup Paflagonii, w 340 roku był uczestnikiem synodu w Gangrze (obecnie Cankiri). Brak potwierdzenia, której diecezji przewodził i przypuszcza się, że jego stolicą biskupią mogła być właśnie Gangra, główne miasto Paflagonii.

O życiu św. Hipacego, którego kult rozwijał się równie bujnie, co legendy o nim, brak pewnych i potwierdzonych informacji. Miał być uczestnikiem I Soboru nicejskiego, a nawet paść ofiarą męczeńskiej śmierci z rąk nowacjan, gdy z niego powracał (325). Według innych przekazów miał być autorem komentarzy biblijnych.

Dzień obchodów

Jego wspomnienie liturgiczne obchodzone jest zgodnie z Martyrologium Romanum, w którym umieścił go Baroniusz, 14 listopada.

Cerkiew prawosławna wspomina świętego męczennika dwukrotnie:

• 31 marca/13 kwietnia^[1], tj. 13 kwietnia według kalendarza gregoriańskiego
• 16/29 listopada, tj. 29 listopada^[2].

W synaksariach wymieniany jest wielokrotnie^[3].

Kult

Pamięć o św. Hipacym podtrzymywali włoscy bazylianie, szczególnymi miejscami kultu są opactwo w Grottaferrata i Tiggiano, którego jest patronem^[3].

Cerkiew wychwala Hipacego jako „cierpiętnika w imię Boże, mądrego hierarchę, źródło cudów, dobrego pasterza, oporę Cerkwi”.

Ikonografia

W sztuce Wschodu święty przedstawiany jest jako sędziwy mężczyzna w biskupich szatach z siwą, kędzierzawą brodą. Zależnie od typu ikony w dłoniach trzyma Ewangelię lub w prawej ręce ikonę Matki Bożej z Dzieciątkiem, a w lewej zwój z napisem: „Niech będzie przeklęty ten, kto nie czci ikony Najświętszej Bogarodzicy z odwiecznym Dzieciątkiem Jezusem Chrystusem”.

Zobacz też

• kult świętych
• męczennicy wczesnochrześcijańscy
• modlitwa za wstawiennictwem świętego
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• święci prawosławni
• Hipacy (imię)

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1998, s. 84/85. ISBN 83-7097-464-3.
• męcz. Hipacy, biskup Gangry na cerkiew.pl (opr. Jarosław Charkiewicz)