Hipnologia

Hipnologia (gr. hýpnos – sen, lógos – nauka) – nauka zajmująca się badaniem stanu hipnozy i jej praktycznym wykorzystaniem[1].

Geneza hipnologii w Europie

W okresie Rozbiorów Polski, gdy Rzeczpospolita Polska utraciła suwerenność a uczeni byli pozbawieni polskich praw obywatelskich i naukowych wówczas, życzliwie nastawiony był Théodule-Armand Ribot francuski psycholog, który opublikował w swoim dzienniku "Revue philosophique"[2]. z (1881 r.) artykuł psychologa Juliana Ochorowicza zatytułowany "Projet pour un Congrès international de psychologie"[3]. Po opublikowaniu artykułu J. Ochorowicza, podjęto próbę zjazdu naukowców z zakresu psychologii do Paryża pod przewodnictwem sekretarza profesora medycyny Charles R. Richet na Międzynarodowy Kongres Psychologii Fizjologicznej, która zakończyła się z powodzeniem, naukowcy z tej dziedziny wiedzy spotykają się kolejno w kongresach co roku aż do czasu obecnego. W czasie I Międzynarodowego Kongresu Psychologii Fizjologicznej na platformie w Wieży Eiffla w Paryżu, który odbył się w dniach 6–10 sierpnia 1889 r., był podzielony na cztery sesje. W drugiej sesji kongresu której poświęcona była hipnoza, była kierowana przez Józefa Rémi Léopold Delboeuf, profesora psychologii na Uniwersytecie w Liège Belgia, który założył również pracownię psychologiczną. Prezentacje i debaty w przeciwieństwie co do stanowisk szkoły w Nancy i Salpetriere szpitala w Paryżu, były podzielone. Według szkoły w Nancy, kierowanej przez lekarza medycyny Hippolyte Bernheim, że hipnoza to zjawisko normalnego zachowania związanego z sugestią i snem. Natomiast grupa Salpetriere, kierowana przez lekarza medycyny o specjalności neurologia Jean-Martin Charcot, który utrzymywał, że hipnoza jest stanem patologicznym, związanym z histerią. Studentami Jean-Martin Charcot byli m.in.: Zygmunt Freud, Józef Babiński i inni. Józef Babiński został w roku 1885 asystentem J. M. Charcota.

Neurohipnologia

W związku z rozbieżnościami co do samej natury hipnozy, Zygmunt Freud odwiedził w tym celu zarówno grupę Nancy i grupę Salpetriere we Francji i wziął udział w kilku kongresach hipnozy i psychologii, był również świadkiem kilku ich prezentacji. Według raportu Williama Jamesa, "studenci szkoły z Nancy byli zdecydowanie w większości na posiedzeniach kongresu, a wszystko wydawało się, że oryginalna doktryna Salpetriere hipnozy, określanej jako stan patologiczny z trzech etapów dodatkowo przyczyny somatyczne. Była to już przeszłością "[4]. H. Bernheim brał czynny udział w dyskusji hipnologicznej, ale jak zauważono wcześniej, J. M. Charcot, chociaż był honorowym przewodniczącym kongresu, nie uczestniczył w jego posiedzeniach. William James stwierdził, że różnorodność poglądów na temat samej hipnozy poprzez Zygmunta Freuda pokazała, jak wiele pracy naukowo-badawczej jeszcze jest do zrobienia w tej dziedzinie nauki zwanej neuro- hipnologią[5].

Prawo nauki

Sekretarz Generalny, I Kongresu Psychologii fizjologicznej, profesor medycyny Charles R. Richet (fizjolog), podczas swojego wystąpienia omówił metapsychologię i zaproponował status naukowy dla badań nad hipnozą. Hipnoza jako metoda hipnagogiczna znalazła prawo obywatelstwa w ramach empirycznej nauki jako hipnologia[6]. Na Kongresie tym przedstawiono również najnowsze osiągnięcia naukowe z metapsychologii i hipnologii[7]. Uniwersytet Jena (Niemcy), gdzie hipnologia została na stałe włączona do programu medycyny w końcu XX wieku. Wykładał tam hipnologię prof. Rudolf Heidenhain, który w 1859 otrzymał katedrę fizjologii na Uniwersytecie we Wrocławiu, gdzie pozostał do końca swojej kariery naukowej. Jego uczniami byli m.in. Carl Weigert i Iwan Pawłow[8].

Kierunki badawcze

W XX wieku na podstawie wszechstronnych badań naukowych i bogatej literatury naukowej uznano nową dyscyplinę naukową – hipnologia. Teoria hipnologii wywodzi się z filozofii religii i ma praktyczne zastosowanie w wielu dziedzinach nauki, przykładowo w medycynie (somnologia), psychologii (psychoterapia), pedagogice (hipnopedia). Polska prof. zw. dr hab. Marii Szulc w zależności od dziedziny zastosowania, podzieliła na kilka podstawowych kierunków badawczych[9]:

  • hiperstezja – zastosowanie metody hipnozy do celów terapeutycznych (hipnoterapia);
  • hiperanestezja – zastosowanie metody hipnozy do znieczuleń ogólnych i miejscowych;
  • hipnopedia – zastosowanie metody hipnozy dla celów edukacyjnych (uczenia się);
  • hipermnezja – pogłębianie pamięci (LTM, STM) w czasie fazy "snu";
  • hiperpraksja – uruchomienie ukrytych rezerw energetycznych organizmu (może służyć dla regeneracji i odmłodzenia organizmu).
  • hipnoanaliza – zastosowanie metody hipnozy do celów analizy marzeń sennych;
  • hipnorelaksacja – łagodzenie stanu pobudzenia fal mózgowych (odstresowanie się);
  • hipnoregresja – poznanie poprzednich wcieleń duchowych człowieka (regresja hipnotyczna);

Potwierdzone odruchy warunkowe studiowane przez Iwana Pawłowa były podstawą do badań psychologii eksperymentalnej dla zjawisk psychoterapeutycznych i oddziaływania hipnogenicznego (hamowania kory mózgowej) jako teorii czynników ideomotorycznych[10].

Współcześnie

Wielu współczesnych pracowników nauki i badaczy, znających pełne zachowanie fizjologiczne i psychologiczne zachodzenia procesu hipnozy oraz możliwości jej wykorzystania dla dobra ludzkości, wyrażała pogląd w wielu publikacjach potwierdzając, że medycyna psychosomatyczna z zastosowaniem hipnozy będzie w przyszłości szeroko stosowana przez hipnologię[11]. W XIX wieku pogląd ten podzielał również w licznych swych publikacjach, pracownik nauki hipnologicznej dr. hab. Julian Ochorowicz od roku 1889 jako członek francuskiego towarzystwa psychologii fizjologicznej[12]. Kierunek badań naukowych i publikacji z hipnologii, podtrzymywała skutecznie prof. zw. Maria Szulc jako kierownik Zakładu Biochemii w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Kierunek podtrzymywało wielu podstawowych badaczy odmiennych stanów świadomości m.in. lek. med. Bożena Figarska-Religa - specjalistka psychiatrii, prowadząc praktycznie hipnoterapię w Instytucie Rozwoju Umysłu w Szczecinie[13]. Praktykę hipnologiczną prowadzi obecnie Prof Luiz Carlos Crozera w Brazylijskim Instytucie Hipnologii kładąc nacisk na cztery podstawowe aspekty: wewnętrzny aklimatyzacji (fizjologiczna), zewnętrzne uwarunkowania (środowisko), a zmniejszonej regeneracji psychicznej rejestrów, wszczepienie w formie "wyzwalaczy" i "negatywnych psychicznych zapisów t.j: blokady psychogenne"[14]. W Tajwanie w Hogwarts Hypnology Medical College, M.D. William Yuh-Ming Hung (psychiatra) prowadzi z powodzeniem praktykę hipnologiczną jako instruktor i hipnoterapeuta według zasad (NGH) The National Guild of Hypnotists.

Hipnologia jako nauka społeczna jest słabo znana w Polsce.

Znani społeczni badacze hipnologii

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Ochorowicz J., (1887), De la suggestion mentale, Paris.
  2. ↑ T. Ribot (1890). Discours du président. In Congrès International de Psychologie Physiologique (pp. 29–32). Paris: Bureau des Revues.
  3. ↑ J. Ochorowicz (1881). Pour un congrès international de psychologie. Revue Philosophique, 12, 1–17.
  4. ↑ James, W. (1889). The Congress of Physiological Psychology at Paris. Mind, 14, 614–615.
  5. ↑ Luis A. Cordón (2012), Freud's World: An Encyclopedia of His Life and Times, Santa Barbara, str. 213, ISBN 978-0-313-33905-9.
  6. ↑ Opaczewski Z., (1974) Hipnopedia. Nauka Nauczanie we śnie naturalnym, Instytut Wydawniczy "Nasza Księgarnia", Warszawa, s.3.
  7. ↑ I. Wieczorkowska-Bednarek, (1969), "...Tego rozkazu nie cofnę!" czyli o hipnozie współcześnie, Magazyn "Żyjmy dłużej" nr 11, luty 1969 r. Warszawa: Wydawnictwo Medyczne
  8. ↑ M. Szulc, "Życie Warszawy" Nr 12 (7228) z 14 stycznia 1967 r.
  9. ↑ M. Szulc (1969), Wykorzystanie hipnozy w lecznictwie, Miesięcznik "URODA" maj–czerwiec 1969, Warszawa
  10. ↑ George Windholz: Hypnosis and inhibition as viewed by Heidenhain and Pavlov. Integrative Physiological and Behavioral Science 31 (1996), S. 155-162
  11. ↑ J. Siuta (2010), Psychologia zjawisk hipnotycznych, Kraków: Wydawnictwo Partner.
  12. ↑ Ochorowicz J., (1937) O sugestii myślowej, Kraków
  13. ↑ B. Figarska-Religa, (2007), "Jak dostać od życia to czego pragniesz" Wydawnictwo Ravi, ISBN 978-83-7229-155-4
  14. ↑ F. Anjos, (2011) "Hipnose aplicada nas salas de aula" Sau Paulo, Jornal da Comunidade

Bibliografia

  • Guillermo Cobos Miranda, (1997), Hipnosis, Curso de Hipnologia, Wydawnictwo Diana redakcji S.A. ISBN 968-409-213-X, ISBN 978-9684092136
  • Kamińska-Szmaj I., (red. nauk.), (2001), Słownik Wyrazów Obcych, Wydawnictwo Europa, ISBN 83-87977-08-X
  • Zimbardo Philip G.,(2004), Psychology and Life, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Wolberg Lewis R.,(1972), MD, HYPNOSIS: IS IT FOR YOU?
  • Kantorowski J., (1993), Hypnology, PPPress, Phnom Penh.
  • Gheorgiu Vladimir Aristo,(1984), Hipnoza: rzeczywistość i fikcja, Wydawnictwo OMEGA pod patronatem Państwowej Akademii Nauk, Warszawa
  • Siuta J., (2010), Psychologia zjawisk hipnotycznych, Wydawnictwo Partner, Kraków
  • Gapik L., (1984),Hipnoza, Wydawnictwo PZWL, Warszawa
  • Aleksandrowicz J., (1973), Hipnoza, Wydawnictwo Nauka dla wszystkich, Kraków
  • Szulc M., (1981), Spotkania z podświadomością – hipnoza werbalna i biostymulacja, Wyd. Wiedza Powszechna

Linki zewnętrzne