Przęstka

Przęstka
	; Przęstka pospolita
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	babkowate
Rodzaj	przęstka
	Nazwa systematyczna
	Hippuris L.; Sp. Pl. 4. 1753
	Typ nomenklatoryczny
	Hippuris vulgaris L.
Synonimy
	Limnopeuce Séguier;
	Limnopeuce Séguier;

Przęstka (Hippuris L.) – rodzaj roślin należących do rodziny babkowatych (w dawniejszych systemach wyodrębniany w rodzinę przęstkowatych (Hippuridaceae Link). Obejmuje w zależności od ujęcia, albo pojedynczy, kosmopolityczny gatunek przęstka pospolita (Hippuris vulgaris)^[4] lub dwa (także Hippuris tetraphylla L.f.)^[5]^[6]. W Polsce rośnie jeden gatunek – przęstka pospolita^[7]. Rośliny te występują w wodach słodkich. Nie mają większego znaczenia ekonomicznego, ale młode pędy spożywane są jako warzywo przez Inuitów^[4]. Charakterystyczny pokrój tych roślin jest powtarzany w świecie roślin przez wiele niespokrewnionych rodzajów (np. nadwodnik Elatine, rotala Rotala i Pogogyne)^[4].

Morfologia

Pokrój: Nagie byliny o płożących kłączach. Łodygi pływające lub prosto wznoszące się nad powierzchnią wody^[8].
Liście: Wyrastające w okółkach, równowąskie do jajowatych, całobrzegie^[8]. U H. vulgaris w jednym okółku wyrasta 8 wąskich i zaostrzonych liści, u H. tetraphylla 4 krótkie i tępe^[9].
Kwiaty: Jedno- lub obupłciowe, drobne, siedzące w kątach górnych liści. Okwiat zredukowany do rąbka na szczycie zalążni, która jest dolna i jednokomorowa. Szyjka słupka jest nitkowata, z brodawkowatym znamieniem na jej dolnej stronie. Pręcik pojedynczy^[8] z fioletowymi, z czasem brązowiejącymi pylnikami^[9].
Owoce: Drobne niełupki^[8] jednonasienne, barwy brązowej, długie do 2 mm i szerokie do 1,2 mm^[9].

Systematyka

Ze względu na specyficzną budowę rodzaj wyodrębniany był w odrębną rodzinę Hippuridaceae. Bywał też łączony z siostrzanym rodzajem – rzęślą (Callitriche) w rodzinę Callitrichaceae^[8]. Na przełomie XX i XXI wieku po uwzględnieniu odkryć o relacjach filogenetycznych opartych na badaniach molekularnych połączono te dwa rodzaje w plemię Callitricheae^[10] w obrębie rodziny babkowatych Plantaginaceae sensu lato^[2]^[8].

Wykaz gatunków^[5]

Hippuris tetraphylla L. f.
Hippuris vulgaris L. – przęstka pospolita

Oba gatunki tu zaliczane tworzą mieszańca – H. ×lanceolata Retz.^[9]

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-29] (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-04].
↑ ^a ^b ^c David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 441. ISBN 978-1-107-11502-6.
↑ ^a ^b Hippuris. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-24].
↑ Hippuris Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-24].
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 99, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jiarui Chen, Michele Funston: Hippuridaceae. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-24].
↑ ^a ^b ^c ^d S.G. Aiken, M.J. Dallwitz, L.L. Consaul, C.L. McJannet, R.L. Boles, G.W. Argus, J.M. Gillett, P.J. Scott, R. Elven, M.C. LeBlanc, L.J. Gillespie, A.K. Brysting, H. Solstad, J.G. Harris: Hippuris L.. [w:] Flora of the Canadian Arctic Archipelago [on-line]. NRC Research Press, National Research Council of Canada. [dostęp 2022-01-06].
↑ Genus: Hippuris L.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-29]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-29] (ang.).

[A-3] Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-02-04].

[mabb-4] David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 441. ISBN 978-1-107-11502-6.

[tpl-5] Hippuris. [w:] The Plant List. Version 1.1 [on-line]. [dostęp 2019-01-24].

[china-6] Hippuris Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-24].

[checklist-7] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 99, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[china2-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jiarui Chen, Michele Funston: Hippuridaceae. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2019-01-24].

[arctic-9] S.G. Aiken, M.J. Dallwitz, L.L. Consaul, C.L. McJannet, R.L. Boles, G.W. Argus, J.M. Gillett, P.J. Scott, R. Elven, M.C. LeBlanc, L.J. Gillespie, A.K. Brysting, H. Solstad, J.G. Harris: Hippuris L.. [w:] Flora of the Canadian Arctic Archipelago [on-line]. NRC Research Press, National Research Council of Canada. [dostęp 2022-01-06].

[10] Genus: Hippuris L.. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-29]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Przęstka

Morfologia

Systematyka

Przypisy

Media użyte na tej stronie