Historia Internetu w Polsce

Ten artykuł wymaga modyfikacji na podstawie najświeższych informacji. Niektóre treści są na pewno lub najprawdopodobniej nieaktualne. Artykuł należy zweryfikować, wskazując w przypisach źródła informacji. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Historia Internetu sięga lat '60 XX wieku, jednak Polska, oddzielona żelazną kurtyną od państw Zachodu, uzyskała dostęp do Internetu (sieci opartej na protokole TCP/IP) w 1991 roku. W końcu lat '80 wykonywano natomiast połączenia z Polski do innych międzynarodowych sieci komputerowych (Fidonet i BITNET).

1980–1989

Przed upadkiem PRL w Polsce dokonano pierwszego pomyślnego połączenia z Zachodem za pomocą sieci Fidonet. Jednakże dostęp do międzynarodowych sieci komputerowych był zarezerwowany w zasadzie wyłącznie dla środowisk akademickich. Sytuacja ta uległa zmianie w latach 90. Na połączenie z siecią Internet trzeba było poczekać, aż zniesione zostały ograniczenia komitetu CoCom.

1986 lub początek 1987

• Uruchamiane pierwsze BBSy: Warszawa (Fido - Tadeusz Wilczek i Tomasz Zieliński), Gdańsk (Jacek Szelożyński^{[wymaga weryfikacji?][1]}, SAMBA - Krzysztof Radziuk) i Gdynia^[2][3].

1987

• Pierwsze węzły Fidonetu w Polsce^[4]

1988

• jesień – utworzony został polski region Fidonetu, zarządzany przez Jana Stożka (sysopa Fido). W skład regionu wchodziły: Fido BBS (Jacek Szelożyński^[1]), DRILL BBS z Krakowa (Janusz Buchała) i MONTH BBS z Warszawy (Andrzej Bursztyński)^[2][3].

1989

• 2 sierpnia – pierwszy numer „Donosów”, pierwszej polskiej gazety elektronicznej (później prenumerowanej głównie w środowisku naukowym za granicą, ISSN 0867-6860)^[5][6].

1990–1999

Rok 1991 jest symbolicznie uznawany za początek Internetu w Polsce. Pomimo to, przez kilka lat dostęp do Sieci ograniczony był przez wysokie ceny, spowodowane monopolem NASK-u. Sytuacja zmieniła się diametralnie po uruchomieniu przez Telekomunikację Polską powszechnie dostępnego numeru telefonicznego, pozwalającego na połączenie z Internetem wszystkim abonentom posiadającym komputer z modemem^[7].

1990

• 14 lutego – COCOM znosi większość ograniczeń na sprzedaż technologii komputerowych do Polski^[5].
• 6 kwietnia 1990 r. – CERN zwrócił się do szwajcarskiego zarządu telekomunikacji o wykonanie łącza dzierżawionego (czyli "sztywnego") pomiędzy CERN a Instytutem Fizyki Jądrowej w Krakowie (IFJ).
• 17 maja – Polska zostaje członkiem sieci EARN, połączonej z Internetem za pomocą BITFTP^[8][9].
• 29 maja 1990 – po uzyskaniu zgody CERN, IFJ wystąpił do Ministerstwa Łączności i Telekomunikacji o wykonanie takiego samego łącza ze strony polskiej. Odpowiedzialnym za cały projekt za strony IFJ był dr Grzegorz Polok^[10].
• czerwiec – w Usenecie powstaje grupa dyskusyjna soc.culture.polish, pierwsza grupa poświęcona Polsce.
• 15 lipca – ukazuje się pierwszy numer Pigułek założonych przez Marka Zielińskiego i Dave'a Philipsa^[11].
• 17 lipca – następuje połączenie krajowego węzła PLEARN w Centrum Informatycznym UW z węzłem DKEARN w Kopenhadze. Połączenie z węzła DKEARN zlokalizowanego w UNI-C(duń.) w Lyngby wykonał oddelegowany do Kopenhagi Tadeusz Węgrzynowski^[12], który wysłał mail do uruchomionego serwera PLEARN przez Andrzeja Smereczyńskiego^[13] z pozdrowieniami dla wszystkich w CI UW^[14][15][5] - pierwsza wymiana emaili w sieci PLEARN (sieć BITNET). 25 października połączenie sieci z Wrocławiem, pierwszym miastem poza Warszawą^[16]. W ciągu pierwszego roku od powstania węzła z poczty za pośrednictwem sieci EARN w Polsce skorzystało 10 tys. osób.
• 30 lipca - ustanowienie domeny krajowej .pl^[17]
• 26 września 1990 r. – uruchomienie łącza z CERN. Miało ono następujące parametry techniczne: łącze analogowe, 9600 bit/sek., dwutorowe (duplex), jakość połączenia: M.1020^[18] (Szybkość transmisji 9600 b/sek była w tamtym czasie standardem w Europie). Miesięczna opłata za to łącze wynosiła 13.452.400 złotych (starych)^[10].
• 19 listopada 1990 roku – Instytut Fizyki Jądrowej w Krakowie otrzymał pierwszą w Polsce podsieć (192.86.14.0). Została ona nadana przez Ministerstwo Obrony USA, była to podsieć Klasy C, pozwalająca na podłączenie do światowej sieci maksymalnie 255 komputerów^[10].
• 20 listopada 1990 r. – około południa (pomiędzy 10:57 a 13:25) zostały przesłane pierwsze emaile przez polski węzeł sieci CERN (sieć DECnet^[19][20][21]). Jego autorami (nadawcami) w CERN byli wspólnie dr Grzegorz Polok i mgr Paweł Jałocha, a został on odebrany w Krakowie przez mgr. inż. Andrzeja Sobalę. Adres, na który został wysłany ten historyczny email to user%chopin.decnetuxplgw.cern.ch (serwer uxplgw był komputerem pośredniczącym, z lokalizacją w CERN, był elementem filtracji dostępu)^[22][10].

1991

• 11 kwietnia – sieci WAWPOLIP zostaje przyznana klasa adresowa. Pod koniec sierpnia uruchomione zostaje pierwsze połączenie internetowe z Warszawy do Kopenhagi, z inicjatywy prof. dr. hab. Antoniego Kreczmara, dr. Rafała Pietraka i dr. Krzysztofa Hellera. Cyfronet w Krakowie buduje Internet, korzystając z przemyconego przez COCOM routera CISCO.
• kwiecień – powstaje Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK).
• połowa sierpnia – Rafał Pietrak, pracownik Wydziału Fizyki UW, wysłał pierwszego e-maila po protokole TCP/IP z budynku Wydziału Fizyki UW z ul. Hożej 74 przez Centrum Informatyczne UW (pokój nr 3 CIUW) do Kopenhagi^[23][24]. Data 17 sierpnia uznawana jest za początek Internetu w Polsce^[25][26][27].
• 23 sierpnia – z Hamburga przychodzi pierwsza odpowiedź na pocztę elektroniczną wysłaną z Polski^[24]. W styczniu liczba użytkowników sieci w Polsce przekracza 2000.
• początek września - uruchomienie stałego połączenia internetowego z Europą^[28].

1992

• pierwszy komercyjny dostawca Internetu – ATM S.A.

1993

• sierpień – pierwszy polski serwer WWW, www.fuw.edu.pl.

1994

• czerwiec – powstaje Maloka BBS, pierwszy BBS oferujący komercyjny dostęp do Internetu.

1995

• marzec – wdrożenie programu Internet dla Szkół powstałego z inicjatywy informatyków z Wydziału Fizyki UW, którego celem była popularyzacja zastosowania Internetu w edukacji. Program wspierany był przez największych krajowych producentów sprzętu komputerowego^[29].
• 5 lipca – rejestracja organizacji „Polska Społeczność Internetu”, której celem było propagowanie rozwoju polskiego Internetu.

1996

• kwiecień – Telekomunikacja Polska SA uruchamia ogólnodostępny numer 0-20 21 22, pozwalający na połączenie z Internetem przez modem telefoniczny^[7][30].
• grudzień – pierwsze darmowe konta poczty elektronicznej, oferowane przez Polbox.

1999

• 29 listopada – rozpoczyna się pilotażowa sprzedaż SDI (Szybki Dostęp do Internetu, Stały Dostęp do Internetu) oferowana przez TP S.A. zapewniająca stałe łącze z internetem bez blokowania linii telefonicznej. Usługa oferująca dostęp z prędkością 115 kbit/s oferowała również stały adres IP.

2000–2009

Pierwsze lata XXI wieku to olbrzymi wzrost liczby użytkowników stacjonarnego Internetu w Polsce, spowodowany pojawieniem się na rynku tanich usług stałego dostępu do Sieci oraz powstaniem portali społecznościowych.

Około 2000 roku pojawiła się usługa WAP w telefonach komórkowych, będąca namiastką www i mobilnego internetu. W tym czasie można było korzystać z e-maila w telefonie bez załączników graficznych. Po WAP udostępniono w telefonach takie usługi jak np. czat czy lokalizacja użytkowników sieci oraz usług. W latach 2004–2005 dzięki technologii EDGE/GPRS pojawiła się możliwość transmisji danych i na rynku pojawiły się pierwsze modemy z dostępem do mobilnego internetu. Wraz z modernizacją sieci telefonii komórkowej do standardu UMTS wzrosła przepustowość łączy i szybkość transmisji. W roku 2006 Plus i Era uruchomiły komercyjnie internet szerokopasmowy przez UMTS.

2000

• marzec – Telefonia Dialog uzyskuje koncesję na świadczenie usług dostępu do Internetu w całym kraju, jako drugi operator po TPSA.

2001

• 15 stycznia – TPSA uruchamia usługę Neostrada, umożliwiającą stały dostęp do Internetu poprzez linię telefoniczną.

2002

• 30 sierpnia – uwolnienie przez Ministerstwo Obrony Narodowej m.in. pasma częstotliwości 2400 do 2485 MHz od pozwoleń na nadawanie dla urządzeń o mocy poniżej 100 mW EIRP^[31][32], żywiołowy rozwój bezprzewodowego internetu stacjonarnego w Polsce w oparciu o sieci WLAN.

2008

• 14 milionów internautów w Polsce^[33].

Od 2010

Przypisy

Linki zewnętrzne

• ŁukaszŁ. Czajka ŁukaszŁ. (reż.), Bezkrwawa rewolucja. Krótka historia Internetu w Polsce, film dokumentalny, Narodowe Centrum Kultury, 2022 [dostęp 2022-08-21] .