Historia architektury
Ten artykuł od 2021-04 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Historia architektury – nauka opisująca estetyczny i techniczny rozwój architektury, a także budownictwa od początków ludzkiej działalności budowlanej do chwili obecnej. Historia architektury zajmuje się także związkami architektury z rozwojem techniki, czynnikami klimatycznymi, ekonomicznymi, socjologicznymi oraz polityczno-ideologicznymi i religijnymi.
Najczęstszym ujęciem historii architektury związanej z europejskim, okcydentalnym kręgiem kulturowym aż do wieku XIX jest periodyzacja posługująca się podziałem na epoki stylistyczne. Według takiego podziału cała działalność budowlana danego okresu i terytorium może być scharakteryzowana i opisana przy pomocy skodyfikowanych cech stylistycznych.
Historykami architektury są zwykle osoby z wykształceniem z dziedziny architektury lub historii sztuki.
Podstawowe epoki i style architektoniczne w europejskim, okcydentalnym kręgu kulturowym
Architektura prehistoryczna
Architektura starożytna
- starożytny Egipt
- starożytna Mezopotamia
- starożytna Persja
- sztuka egejska
- sztuka cykladzka
- sztuka kreteńska
- sztuka helladzka (sztuka mykeńska)
- architektura klasyczna
- Grecja starożytna
- okres archaiczny – od 1200 p.n.e. do 480 p.n.e.
- okres klasyczny – od 480 p.n.e. do 323 p.n.e.
- okres hellenistyczny – od 323 p.n.e. do 30 p.n.e.
- Rzym starożytny
- Grecja starożytna
Architektura średniowiecza
Architektura nowożytna
Architektura XIX w.
Architektura XX i XXI w.
- modernizm (funkcjonalizm)
- futuryzm (Antonio Sant’Elia)
- neoplastycyzm (abstrakcja geometryczna) (Gerrit Rietveld)
- puryzm (skrajny funkcjonalizm)[1] (Le Corbusier)
- wczesny modernizm
- ekspresjonizm
- konstruktywizm
- styl międzynarodowy
- styl okrętowy[2] (Bohdan Damięcki)
- architektura organiczna
- późny i krytyczny modernizm
- brutalizm
- modernizm w Polsce (polski corbusieryzm)[3]
- poetycki funkcjonalizm[4] (Jacobus Johannes Pieter Oud)
- romantyczny funkcjonalizm[5] (Jerzy Woyzbun)
- zmodernizowany klasycyzm[6] (Aleksander Kodelski)
- tradycjonalistyczna architektura XX wieku
- postmodernizm
Architektura innych rejonów świata
- architektura islamu
- architektura Indii
- architektura Dalekiego Wschodu
- sztuka chińska
- architektura Japonii
- sztuka Korei
- sztuka Tybetu
- sztuka mongolska
- architektura Afryki
- sztuka afrykańska
- architektura prekolumbijskiej Ameryki
Przypisy
- ↑ Puryzm: nurt w architekturze modernizmu (Le Corbusier) i kierunek w malarstwie (Amédée Ozenfant). „Villa Savoye 1929-31 Space Analysis” Daniel Morrissey
- ↑ Agata Wereszczyńska. Statki na trawie i kropla wody – styl streamline w architekturze i wzornictwie przemysłowym w latach trzydziestych XX wieku w Stanach Zjednoczonych, Europie i Polsce. „Architecturae et Artibus”. 2/2015. s. 33–45.
- ↑ „Szklany Dom” projektu Juliusza Żórawskiego w Warszawie po 73 latach Andrzej K. Olszewski 2014.
- ↑ Ed Taverne „J.J.P. Oud: A Poetic Functionalist: 1890-1963” NAI 2001
- ↑ Architektura w Warszawie. Lata 1918–1939. Marta Leśniakowska Warszawa 2006. s. 173.
- ↑ Architektura w Warszawie. Lata 1918–1939. Marta Leśniakowska Warszawa 2006. s. 156.
Media użyte na tej stronie
Autor: Mach240390, Licencja: CC BY 4.0
Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie - widok frontu z Placu Marii Magdaleny.
Polski pawilon w Paryżu na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Dekoracyjnej i Wzornictwa w 1925. Przykład architektury art déco inspirowanej klasycznym dworkiem polskim, barokowymi kościołami i stylem zakopiańskim. Próba stworzenia polskiego stylu narodowego. Architekci Józef Czajkowski, Wojciech Jastrzębowski i rzeźbiarz Henryk Kuna i malarze Tadeusz Gronowski, Józef Mehoffer oraz Zofia Stryjeńska otrzymali złote medale. Francuski krytyk sztuki pochodzenia polskiego Waldemar George, redaktor naczelny miesięcznika L’Amour de l’Art napisał (1925): „Pawilon polski uważam za najbardziej oryginalny i skończony ze wszystkich pawilonów cudzoziemskich. Stanowi znakomitą jedność i w równie największym stopniu jest polski, nie przestając być nowoczesnym.” Widoczna jest szklana wieża znana też z prasy francuskiej jako „kryształowa góra”, „latarnia morska” i „piramida ze szkła i żelaza”. Jest to fotografia kolorowa czyli autochrom braci Lumière (1907), który nie został pokolorowany (szklana kolorowa płyta światłoczuła, wymiary 9 x 12 cm).
Autor: Linie29, Licencja: CC BY-SA 4.0
Votive Church seen from the "Cityskyliner"
Autor: JackyR, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Tower at Great Zimbabwe, Zimbabwe, showing unmortared, dressed masonry. Taken c.1996 on film.
Autor: NikonZ7II, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pantheon (Rome) - Right side and front
Autor: Lothar Spurzem, Licencja: CC BY-SA 2.0 de
Mainz Cathedral, view from the southwest, the Leichhof in the foreground
Autor: Subrealistsandu, Licencja: CC BY-SA 3.0
La Maison de Verre est un projet réalisé par l'architecte-décorateur Pierre Chareau et l'architecte Bernard Bijvoet, 31, rue Saint-Guillaume à Paris VIIe arrondissement, pour le docteur Dalsace entre 1928 et 1931
I took this in Istanbul in June 2006