Historia historiografii (dyscyplina naukowa)

Historia historiografii – dziedzina wiedzy zajmująca się badaniem dziejów piśmiennictwa historycznego. Ze względu na autorefleksyjny charakter (historyk bada pisarstwo historyczne) jest spokrewniona z takimi dziedzinami wiedzy jak: epistemologia, naukoznawstwo, filozofia nauki.

Historia historiografii może mieć charakter czysto faktograficzny, deskryptywny lub krytyczny. Deskryptywna historia historiografii ogranicza się do opisu wydarzeń związanych z funkcjonowaniem poszczególnych szkół historycznych. Krytyczna historia historiografii analizuje także metody stosowane przez poszczególnych historyków i szkoły historyczne i dlatego wiąże się ściśle z takimi dyscyplinami jak metodologia historii, historia intelektualna i metahistorią.

Historia historiografii w Polsce

Twórcami dwóch powojennych szkół (poznańskiej i łódzkiej) historii historiografii w Polsce byli:

Związani z łódzkim ośrodkiem: Franciszek Bronowski, Józef Dutkiewicz, Henryk Michalak, Marian Henryk Serejski, Krystyna Śreniowska.

Współcześni polscy przedstawiciele historii historiografii (z tytułem profesora lub doktora habilitowanego):

Bibliografia polska

  • Bugajewski Maciej [red.] Czy przeszłość powinna być inna? Studia z teorii i historii historiografii. Poznań, Instytut Historii UAM 2008 (2009)
  • Topolski Jerzy, Od Achillesa do Beatrice de Planissoles. Zarys Historii Historiografii, Warszawa 1998
  • Wrzosek Wojciech, Historia – kultura- metafora. Powstanie nieklasycznej historiografii, Wrocław 1995
  • Grabski Andrzej Feliks, Dzieje historiografii, Poznań 2006
  • Pomorski Jan, Historiografia jako autorefleksja kultury poznającej [w:] Wrzosek W. [red..] Świat historii. Prace z metodologii historii i historii historiografii dedykowane Jerzemu Topolskiemu z okazji siedemdziesięciolecia urodzin, Poznań 1998, s. 375 – 380
  • Werner Wiktor Kult początków. Historyczne zmagania z czasem, religia i genezą. Szkice z historii historiografii polskiej i obcej. Poznań 2004
  • Solarska Maria, Historia zrewoltowana. Pisarstwo historyczne Michela Foucaulta jako diagnoza teraźniejszości i projekt przyszłości, Poznań 2006
  • Polasik Karolina, Antropologiczny rekonesans historyka. Szkice o antropologii historycznej, Bydgoszcz 2007
  • Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości, red. Ewa Domańska, Rafał Stobiecki i Tomasz Wiślicz, Kraków: Universitas, 2014.
  • Ewa Domańska, „Historia antropologiczna. Mikrohistoria”, w: Natalie Zemon Davis, Powrót Martina Guerre’a, przeł. Przemysław Szulgit, red. naukowa Ewa Domańska. Poznań: Zysk i S-ka, 2011: 195-234.
  • Ewa Domańska, „Historiografia insurekcyjna”. Literatura na świecie, 2008, nr 1-2: 355-368.
  • Ewa Domańska, Mikrohistorie: spotkania w międzyświatach, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1999, ss. 299; wydanie II uzupełnione i poprawione: Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2005, ss. 337.
  • Ewa Domańska, „Wiedza o przeszłości – perspektywy na przyszłość”. Kwartalnik Historyczny, vol. cxx, z. 2, 2013: 221-274.

Bibliografia obcojęzyczna

  • Kramer Lloyd, Maza Sarah [red.], A Companion To Western Historical Thought, Malden – Oxford 2002.

Zobacz też

Linki zewnętrzne

  • Wiktor Werner Historyczność i środki jej wyrazu. Przeszłość, teraźniejszość i perspektywy przyszłości. [w:] B. Płonka-Syroka, M. Staszczak [red.] „E-Kultura, e-nauka, e-społeczeństwo.” Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław 2008, s. 15-28 [1]