Historia odkryć pierwiastków chemicznych

Tabela przedstawia historie odkryć poszczególnych pierwiastków chemicznych

Data odkryciaGdzie lub przez kogo odkrytyNazwaSymbolUwagi
czasy przedhistorycznemiedźCuPrawdopodobnie na Bliskim Wschodzie, 9000 lat p.n.e.[1]
czasy przedhistorycznesrebroAg
czasy przedhistorycznezłotoAu
czasy przedhistorycznewęgielC
czasy przedhistoryczneżelazoFe
czasy przedhistorycznertęćHg
czasy przedhistoryczneołówPb
czasy przedhistorycznesiarkaS
czasy przedhistorycznecynaSn
ok. 1000Indie/ChinycynkZnw 1746 Andreas Marggraf odkrył dla Europy
XIII w.św. AlbertarsenAs
1450TholdenantymonSb
ok. 1557hiszpańscy zdobywcy Ameryki Płn.platynaPtAntonio de Ulloa (ok. 1735) odkrył jako osobny pierwiastek
1669Hennig BrandfosforP
1737George BrandtkobaltCo
1751Axel Frederik CronstedtnikielNiprawdopodobnie metal znany już w starożytności
1753Claude Geoffroy JuninebizmutBi
1755Joseph BlackmagnezMgHumphry Davy wyodrębnił czystą postać w 1808 r.
1771Carl ScheeletlenO
1772Daniel RutherfordazotN
1774Carl ScheelebarBaHumphry Davy w 1808 r. uzyskał czystą postać
1774Carl ScheelechlorClHumphry Davy w 1810 odkrył, że chlor jest odrębnym pierwiastkiem
1774Johan Gottlieb GahnmanganMn
1776Henry CavendishwodórHnazwę nadał Antoine Lavoisier
1778Carl ScheelemolibdenMo
1782Franz Joseph Muller von ReichsteintellurTe
1783Juan José Elhuyar i Fausto ElhuyarwolframW
1787Antoine LavoisierkrzemSi
1789Martin Heinrich KlaprothuranU
1789Martin Heinrich KlaprothcyrkonZrwyodrębniony w 1824 przez Jonsa Jakoba Berzeliusa
1790Adair CrawfordstrontSrodkryty minerał; 1808 Humphry Davy wyodrębnił w czystej postaci
1791William GregortytanTi
1794Johan GadolinitrY1828 Friedrich Wöhler uzyskał czystą postać
1797-98Louis Nicolas VauquelinchromCr
1798Louis Nicolas VauquelinberylBeFriedrich Wöhler i Antoine Bussy (1828) wyodrębnili wolny metal z jego soli
1801Charles HatchettniobNb
1801Andrés Manuel del RíowanadV
1802Anders Gustaf EkebergtantalTawyodrębniony w 1820 przez Jonsa Jakoba Berzeliusa
1803Jöns Jacob Berzelius, Wilhelm von Hisinger
oraz niezależnie Martin Heinrich Klaproth
cerCe
1803Smithson TennantirydIr
1803William Hyde WollastonpalladPd
1803Smithson TennantosmOs
1803William Hyde WollastonrodRh
1807Humphry DavypotasK
1807Humphry DavysódNa
1808Humphry DavywapńCa
1808Humphry Davy,
Joseph Gay-Lussac,
Louis Jacques Thénard
borBsubstancja nierozpoznana jako pierwiastek; w 1824 r. dokonał tego Jöns Jacob Berzelius
1811Barnard CourtoisjodI
1817Friedrich StrohmeyerkadmCd
1817Johann ArfvedsonlitLiHumphry Davy wyodrębnił metal z jego soli
1817Jöns Jacob BerzeliusselenSe
1825 (1827?)Friedrich WöhlerglinAl
1826Antoine BalardbromBr
1828Jöns Jacob BerzeliustorTh
1839Carl Gustaf MosanderlantanLa
1843Carl Gustaf MosandererbErczysta postać w 1934
1843Carl Gustaf MosanderterbTb
1844Karl ClausrutenRu
1853Jean Charles de MarignacsamarSm
1860Robert Bunsen,
Gustav Kirchhoff
cezCs
1861Robert Bunsen,
Gustav Kirchhoff
rubidRb
1861William CrookestalTl
1863Ferdinand Reich,
Theodor Richter
indIn
1868Pierre Janssen
Norman Lockyer (niezależnie)
helHeodkryty w koronie słonecznej podczas całkowitego zaćmienie Słońca; otrzymany w 1895 r. przez Williama Ramsaya
1875Paul Émile Lecoq de BoisbaudrangalGaprzewidziany w 1869 r. przez Dymitra Mendelejewa oraz w 1870 r. przez niemieckiego chemika Juliusa Lothara Meyera
1878Marc Delafontaine,
Jacques-Louis Soret
holmHo
1879Lars Fredrick NilsonskandSc
1879Per Teodor ClevetulTm
1880Jean Charles de MarignacgadolinGd
1885Carl Auer von WelsbachneodymNd
1885Carl Auer von WelsbachprazeodymPr
1886Henri MoissanfluorF
1886Paul Émile Lecoq de BoisbaudrandysprozDyczysta postać uzyskana w latach 50. XX wieku
1886Clemens WinklergermanGeprzewidziany w 1871 przez Dmitrija Mendelejewa
1890Paul Émile Lecoq de BoisbaudraneuropEu
1894John William Strut,
William Ramsay
argonArprzewidziany w 1775 przez Henry Cavendisha
1898William Ramsay,
Morris Travers
kryptonKr
1898William Ramsay,
Morris Travers
neonNe
1898Maria Skłodowska-Curie,
Pierre Curie
polonPo
1898Maria Skłodowska-Curie,
Pierre Curie
radRa
1898William Ramsay,
Morris Travers
ksenonXe
1899André-Louis DebierneaktynAc
1900Friedrich Ernst DornradonRn
1907Georges UrbainiterbYb
1907Georges Urbain
Carl Auer von Welsbach niezależnie
lutetLu
1913Kazimierz Fajans, O. H. GöhringprotaktynPaizotop 234; izotop 231 odkryty w 1918 r.
1914Henry MoseleyprometPmprzewidziany w 1902 przez Bohuslava Braunera
1922Dirk Coster,
György von Hevesy
hafnHfogłoszenie 1922; pierwsza publikacja informująca o odkryciu 1923
1925Walter Noddack,
Ida Tacke,
Otto Berg
renRe
1937Carlo Perrier,
Emilio Segrè
technetTc
1939Marguerite PereyfransFr
1940Dale Corson,
Kenneth MacKenzie,
Emilio Segrè
astatAtsynteza z rozpadu atomów bizmutu
1940Edwin Mattison McMillan,
Philip Abelson
neptunNppowstały z rozpadu uranu
1940Glenn Seaborg, Edwin Mattison McMillan, J. W. Kennedy, A. C. WahlplutonPupowstały z rozpadu uranu
1944Glenn Seaborg, R.A. James,
L.O. Morgan, Albert Ghiorso
amerykAm
1944University of Berkley (USA)kiurCm
1949University of Berkley (USA)berkelBk
17 marca 1950Glenn T. Seaborg, Albert GhiorsokalifornCf
1952Albert Ghiorso
Greg Choppin (niezależnie)
einsteinEswykryty podczas wybuchu bomby wodorowej
1952Albert GhiorsofermFmwykryty podczas wybuchu bomby wodorowej
1955Albert Ghiorso, Glenn T. Seaborg, Bernard Harvey, Greg ChoppinmendelewMdpowstały w wyniku rozpadu einsteinu 253Es
14 lutego 1961Albert Ghiorso, Torbjorn Sikkeland,
Almon Larsh, Robert M. Latimer
lorensLrpowstały w wyniku rozbicia atomów kalifornu przez bombardowanie borem[2]
kwiecień 1958Albert Ghiorso, Torbjorn Sikkeland,
John Walton, Robert M. Latimer
nobelNopowstały w wyniku rozpadu kiuru
1964Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (ZSRR)rutherfordRfpowstały w wyniku rozbicia atomów plutonu
1967Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (ZSRR)dubnDbpowstały w wyniku rozbicia atomów ameryku
1974Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (ZSRR)seaborgSg
1976Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (ZSRR)bohrBh
29 sierpnia 1982Peter Armbruster,
Gottfried Münzenberg
meitnerMt
1984Peter Armbruster,
Gottfried Münzenberg
hasHsdo 1997 jako unniloctium
9 listopada 1994Instytut Badań Ciężkich Jonów w Wixhausen, Darmstadt (Niemcy)darmsztadtDsdo 2003 jako ununnilium
8 grudnia 1994Instytut Badań Ciężkich Jonów w Wixhausen, Darmstadt (Niemcy)roentgenRgdo 2004 jako unununium
9 lutego 1996Instytut Badań Ciężkich Jonów w Wixhausen, Darmstadt (Niemcy)kopernikCndo 2010 jako ununbium
styczeń 1999Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja),
Lawrence Livermore National Laboratory (USA)
flerowFldo 2012 jako ununquadium
styczeń 2001Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja)liwermorLvdo 2012 jako ununhexium
1 lutego 2004
/ 23 czerwca 2004
Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja),
Lawrence Livermore National Laboratory (USA)
/ Riken, Japonia[3][4]
nihonNhdo 2016 jako ununtrium
1 lutego 2004Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja),
Lawrence Livermore National Laboratory (USA)[5][4]
moskowMcdo 2016 jako ununpentium
10 października 2006Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja),
Lawrence Livermore National Laboratory (USA)[4]
oganesonOgdo 2016 jako ununoctium
2009Zjednoczony Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja),
Lawrence Livermore National Laboratory (USA)[6][4]
tenesTsdo 2016 jako ununseptium

Zobacz też

Przypisy

  1. CSA – Discovery Guides, A Brief History of Copper (ang.). CSA, 2005. [dostęp 2011-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-03)].
  2. Albert Ghiorso, Torbjørn Sikkeland Sikkeland, Almon E. Larsh, Robert M. Latimer. New Element, Lawrencium, Atomic Number 103. „Physical Review Letters”. 6. 9. s. 473-475. 
  3. Riken: Search for element 113 concluded at last (ang.). AlphaGalileo, 2012-09-26. [dostęp 2014-01-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-03)].
  4. a b c d Elements 113, 115, 117, and 118 are now formally named nihonium (Nh), moscovium (Mc), tennessine (Ts), and oganesson (Og). IUPAC, 2016-11-30. [dostęp 2016-12-01].
  5. Existence of new element confirmed (ang.). Uniwersytet w Lund, 2013-08-27. [dostęp 2014-01-18].
  6. Russian Scientists Confirm 117th Element (ang.). RIA Novosti, 2012-06-25. [dostęp 2014-01-18].