Historyzm (językoznawstwo)

Historyzm (słowo historyczne) – słowo określające desygnat charakterystyczny dla dawnych epok. Historyzmy (archaizmy rzeczowe[1]) są ściśle powiązane z archaizmami właściwymi, ale te drugie różnią się od pierwszych tym, że są wśród nich również wyrażenia odnoszące się do wciąż panujących realiów, lecz określanych współcześnie innymi sformułowaniami.

Historyzmami są przede wszystkim rzeczowniki i przymiotniki, niekiedy również czasowniki i inne części mowy. Najszybciej stają się nimi wyrazy dotyczące techniki wojennej (halabarda, kirasjer), odzieży i obuwia (postoł), monet (reński, greszle), miar i jednostek wagi (piędź, wiorsta) itd. Historyzmy zachowują się najdłużej w nazwach lokalnych, utartych wyrażeniach, przysłowiach i pieśniach ludowych.

Przypisy

  1. ↑ Magdalena Idzikowska, O archaizmach, które nazywają świat rzeczy zapomnianych, [w:] PORADNIA JĘZYKOWA [online], poradnia-jezykowa.uz.zgora.pl, 29 grudnia 2015 [dostęp 2019-04-08].

Bibliografia

  • Jiří Novotný, Mluvnice češtiny pro střední školy: s výkladem o slovní zásobě a o slohu, Praga: Fortuna, 1992, s. 120, ISBN 80-85298-32-5, OCLC 31746017 (cz.).
  • Michaela Lišková, Problematika vymezení pojmů archaismus a historismus, „Jazykovědné aktuality” (3-4), 2015, s. 102-116 [dostęp 2019-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-07-06] (cz.).
  • Olga Martincová, HISTORISMUS, [w:] Petr Karlík, Marek Nekula, Jana Pleskalová (red.), Nový encyklopedický slovník češtiny, 2017 (cz.).