Hiszpański kryzys konstytucyjny

Manifestacja poparcia niepodległości Katalonii. Barcelona, 11 września 2017

Manifestacja poparcia jedności Hiszpanii. Barcelona, 8 października 2017

Hiszpański kryzys konstytucyjny – kryzys polityczny w Hiszpanii w 2017 r. związany z dążeniami separatystów katalońskich do secesji i utworzenia Republiki Katalonii. Kryzys rozpoczął się od zapowiedzi i ogłoszenia referendum w sprawie niepodległości Katalonii 6 września 2017 r. Referendum odbyło się 1 października 2017 r., wzięło w nim udział 2,28 mln osób z 5,3 mln uprawnionych. Frekwencja wyniosła 42,3%. 90 procent z nich, czyli 27 procent całej ludności Katalonii lub 38 procent wszystkich uprawnionych do głosowania, opowiedziało się za niepodległością regionu. Hiszpańska policja czuwała nad prawidłowym przebiegiem referendum (844 rannych).^[1]

10 października 2017 szef autonomicznego rządu Katalonii Carles Puigdemont podpisał deklarację niepodległości republiki Katalonii^[2].

21 października 2017 premier Hiszpanii Mariano Rajoy zapowiedział uruchomienie artykułu 155 hiszpańskiej konstytucji oraz tymczasowe zawieszenie autonomii Katalonii^[3].

27 października 2017 autonomiczny Parlament kataloński zagłosował za ogłoszeniem niepodległości^[4]. Za ogłoszeniem niepodległości Katalonii było aż 72 posłów, a przeciw 10. Dwóch katalońskich parlamentarzystów oddało natomiast puste kartki do głosowania^[5].

W odpowiedzi na głosowanie parlamentu katalońskiego, 27 października 2017 po kolejnym nadzwyczajnym posiedzeniu rządu hiszpańskiego Mariano Rajoy ogłosił szczegółowe środki, jakie zostaną zastosowane wobec Katalonii w ramach artykułu 155. Poinformował, że odwołuje regionalny rząd. Rozwiązał także kataloński parlament i od razu podał datę przyspieszonych wyborów regionalnych. Mają się one odbyć 21 grudnia.

30 października odwołany przewodniczący autonomicznego rządu Katalonii Carles Puigdemont i czworo byłych ministrów rządu Katalonii wyjechało do Belgii. Na wniosek hiszpańskiego prokuratora generalnego 3 listopada sąd w Madrycie wydał w stosunku do Puigdemonta europejski nakaz aresztowania. Nakazy aresztowania dotyczą również czworo członków autonomicznego rządu Katalonii, Antoniego Comin, Clary Ponsati, Meritxella Serrat oraz Lluisa Puig, którzy wyjechali z Puigdemontem do Belgii^[6]. W Hiszpanii 2 listopada 2017 zostało tymczasowo aresztowanych ośmiu innych byłych ministrów katalońskich pod zarzutami m.in. wszczęcia buntu. Wśród nich znalazł się zastępca Puigdemonta i szef lewicy katalońskiej - Oriol Junqueras^[7].

W nakazanych przez rząd Hiszpanii przyspieszonych wyborach samorządowych w Katalonii zwycięstwo odniosła centroprawicowa, lojalistyczna partia Obywatele, jednak po przeliczeniu głosów na mandaty większość miejsc uzyskali przedstawiciele dwóch partii separatystycznych, a Puigdemont wymógł na obu partiach, by uznały go za wspólnego kandydata na premiera autonomicznego rządu, pomimo iż wraz z częścią nowo wybranych posłów przebywał od listopada 2017 r. poza granicami Hiszpanii, by uniknąć aresztowania, co uniemożliwiało sprawowanie mandatu posła czy premiera^[8].

Zobacz też

• Deklaracja inicjacji procesu niepodległościowego Katalonii
• Referendum w Katalonii w 2017 roku

Przypisy