Hoba

Hoba

Hoba West

(c) Eugen Zibiso, CC BY 2.0 Meteoryt Hoba dzisiaj
Sposób odkrycia	Znaleziony
Państwo	Namibia
Miejsce znalezienia	Grootfontein
Data znalezienia	1920
Masa	60 000 kg
Typ	meteoryt żelazny
Grupa	IV B
Miejsce przechowywania	Grootfontein, Namibia
Położenie na mapie Namibii (c) Uwe Dedering z niemieckiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0 Hoba
19°35′33″S 17°56′01″E/-19,592528 17,933694

Hoba – największy znany meteoryt pozostający w całości. Jego masę szacuje się na przeszło 60 t. Znajduje się na terenie farmy Hoba West w pobliżu (24 km) miasta Grootfontein w Namibii^[1], czyli tam, gdzie został znaleziony. Ponieważ meteoryt ten jest meteorytem żelaznym, jest równocześnie największym znanym kawałkiem żelaza rodzimego znajdującym się na powierzchni naszej planety.

Odkrycie

Powierzchnia meteorytu, pokryta tlenkami żelaza

Pozostałości dużych meteoroidów, które spadły w przedhistorycznej przeszłości, odkrywane są wewnątrz kraterów, które powstają po ich upadku.

Meteoroid, którego pozostałością jest meteoryt Hoba, spadł, jak się przypuszcza ok. 80 tys. lat temu. Ponadto ma nietypowy kształt – jest bardzo płaski. Ten kształt mógł spowodować, że meteoroid ten wielokrotnie odbijał się od atmosfery Ziemi jak kaczka puszczana na wodzie. Tracił przy tym swoją prędkość związaną z orbitalnym ruchem wokół Słońca – w efekcie jego upadek na powierzchnię Ziemi miał charakter spadku swobodnego, a jego końcowa prędkość była zbliżona do prędkości granicznej. O takim scenariuszu mogą świadczyć dwa fakty. Po pierwsze – meteoryt nie rozpadł się na drobne fragmenty, jak zwykle dzieje się to, gdy wpadając w atmosferę z dużą prędkością rozgrzewa się do wysokiej temperatury. Po drugie – nie zagłębił się bardzo w ziemi i nie utworzył na tyle dużego krateru, żeby zachował się on do naszych czasów.

Z tego powodu odkrycie meteorytu Hoba nie było efektem planowych poszukiwań, lecz stało się dziełem przypadku. Farmer, orząc wołami swoją ziemię, usłyszał zgrzyt lemiesza pługu o metal. Przeszkoda była na tyle duża, że nie dała się wydobyć i uniemożliwiała dalszą orkę. Wkrótce potem naukowiec Jacobus Hermanus Brits odkopał znalezisko i zidentyfikował je jako meteoryt. Jego raport dotyczący meteorytu, opublikowany w 1920 r., od roku 1955 znajduje się w Namibijskim Muzeum w Grootfontein.

Rozmiary i skład

Meteoryt ma w przybliżeniu kształt prostopadłościanu z kwadratową podstawą o boku 2,7 m oraz wysokości 90 cm.

Składa się w 84% z żelaza, 16% z niklu ze śladowymi ilościami kobaltu. Ma zatem typowy skład dla meteorytów żelaznych zwanych ataksytami.

Zobacz też

• największy polski meteoryt Morasko

Przypisy

Bibliografia

• The Meteoritical Society: Hoba (ang.). [dostęp 2009-05-05].