Holandia Północna

Holandia Północna

Noord-Holland

prowincja
(c) Marek Slusarczyk, CC BY 3.0 Haarlem, miasto w Holandii Północnej
Herb Flaga
Hymn: Ik houd van het groen in je wei
Państwo	Holandia
Siedziba	Haarlem
Komisarz królewski	Arthur van Dijk[1]
Powierzchnia	4091,76 km² w tym ląd 2671 km²
Populacja (2017) • liczba ludności	2 813 466
• gęstość	1053,3 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin	48
Położenie na mapie Holandii
Strona internetowa

Holandia Północna (niderl. Noord-Holland, zachodniofryz. Noard-Holland) – prowincja w północno-zachodniej Holandii ze stolicą w Haarlem. Położona nad Morzem Północnym. Ma powierzchnię 4091,76 km² (ląd 2671 km²) i w 2017 r. liczyła 2 813 466 mieszkańców, będąc drugą co do liczby ludności prowincją Holandii^[2]. Największym miastem jest Amsterdam, stolica kraju i główny cel turystyczny oraz siedziba międzynarodowych organizacji w prowincji^[2].

Geografia

Holandia Północna położona jest głównie na szerokim półwyspie nad Morzem Północnym, z otwartym morzem na zachodzie, akwenem przybrzeżnym Morza Wattowego na północnym wschodzie i jeziorami powstałymi z przedzielenia dawnej zatoki Zuiderzee: Markermeer i IJsselmeer na wschodzie. Należą też do niej położona na północ od półwyspu wysepka Noorderhaaks oraz wyspa Texel z gminą miejską o tej samej nazwie, pierwsza od zachodu i największa w archipelagu Wysp Zachodniofryzyjskich: w ten sposób od północy Holandia Północna graniczy z fryzyjską wyspą Vlieland.

Od południa prowincja graniczy z Holandią Południową i prowincją Utrechtu, od wschodu przez wodę i tamę Houtribdijk z Flevolandem, a od północnego zachodu ponownie z prowincją Fryzji przez wodę i tamę Afsluitdijk.

Holandia Północna zawiera szereg regionów wydzielanych z powodów historycznych lub innych, wśród nich: Amstelland (region rzeki Amstel), obszar Gooi (Het Gooi), wydarty wodzie w XIX wieku polder Haarlemmermeer, region rzeki Zaan oraz fragment konurbacji Randstad^[3].

Historia

Prowincja Holandii Północnej obejmuje północną część historycznego Hrabstwa Holandii (z podbitą Fryzją Zachodnią) i jest wynikiem wielu przekształceń, podziałów i połączeń. Jej tereny wchodziły w skład Republiki Batawskiej (w przybliżeniu departamenty: Texel, Amstel i Delf) oraz Królestwa Holandii, po reformie administracyjnej 1807 roku odpowiadał im w przybliżeniu Departament Amstellandu. Po pokonaniu Francuzów, w 1814 roku została utworzona prowincja Holandii, posiadająca jednak dwóch gubernatorów, dla części północnej i południowej^[4].

Holandia Północna jako prowincja o tej nazwie została utworzona w 1840 roku w wyniku podziału prowincji Holandii (będącej częścią Królestwa Zjednoczonych Niderlandów, a potem Królestwa Niderlandów) na Holandię Południową i Północną. W efekcie jednoczesnego przyłączenia do mniejszej części północnej terytoriów Fryzji Zachodniej powstała prowincja Holandii Północnej zawiera, obok części historycznej Holandii, część historycznej Fryzji^[5][4]. Nie był to jednak koniec zmian, np. wyspy Vlieland i Terschelling zostały zwrócone Fryzji w 1942 roku, a w 1950 roku prowincji Overijssel oddano dawną wyspę Urk (obecnie w Flavolandzie)^[4].

Gminy

Holandia Północna podzielona jest na 44 gminy^[6].

Statystyki

Według oficjalnych statystyk, prowincję zamieszkiwało 2 813 466 mieszkańców (2017) w 1 300 093 domostwach (2016). W 2015 r. produkt prowincji brutto wyniósł 141 784 mln euro^[7].

Religie w 2015 r. (od 18. roku życia)^[8]:

• Żadna – 62,9%
• Katolicyzm – 16,3%
• Holenderski Kościół Reformowany – 2,9%
• Kościoły reformowane – 1,6%
• Kościół Protestancki w Holandii (zjednoczone kościoły reformowane i luterański) – 3,4%
• Islam – 6,6%
• Judaizm – 0,3%
• Hinduizm – 0,6%
• Buddyzm – 0,6%
• Inne – 4,7%

Mimo unii kościołów, wielu wiernych wciąż nie zidentyfikowało się z nowym połączonym Kościołem Protestanckim w Holandii^[8].

Przypisy