Holandia Północna

Holandia Północna
Noord-Holland
prowincja

Haarlem, miasto w Holandii Północnej
HerbFlaga
HerbFlaga
Hymn: Ik houd van het groen in je wei
Państwo

 Holandia

Siedziba

Haarlem

Komisarz królewski

Arthur van Dijk[1]

Powierzchnia

4091,76 km²
w tym ląd 2671 km²

Populacja (2017)
• liczba ludności


2 813 466

• gęstość

1053,3 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Plan Holandii Północnej
Liczba gmin

48

Położenie na mapie Holandii
Położenie na mapie
Strona internetowa

Holandia Północna (niderl. Noord-Holland, zachodniofryz. Noard-Holland) – prowincja w północno-zachodniej Holandii ze stolicą w Haarlem. Położona nad Morzem Północnym. Ma powierzchnię 4091,76 km² (ląd 2671 km²) i w 2017 r. liczyła 2 813 466 mieszkańców, będąc drugą co do liczby ludności prowincją Holandii[2]. Największym miastem jest Amsterdam, stolica kraju i główny cel turystyczny oraz siedziba międzynarodowych organizacji w prowincji[2].

Geografia

Holandia Północna położona jest głównie na szerokim półwyspie nad Morzem Północnym, z otwartym morzem na zachodzie, akwenem przybrzeżnym Morza Wattowego na północnym wschodzie i jeziorami powstałymi z przedzielenia dawnej zatoki Zuiderzee: Markermeer i IJsselmeer na wschodzie. Należą też do niej położona na północ od półwyspu wysepka Noorderhaaks oraz wyspa Texel z gminą miejską o tej samej nazwie, pierwsza od zachodu i największa w archipelagu Wysp Zachodniofryzyjskich: w ten sposób od północy Holandia Północna graniczy z fryzyjską wyspą Vlieland.

Od południa prowincja graniczy z Holandią Południową i prowincją Utrechtu, od wschodu przez wodę i tamę Houtribdijk z Flevolandem, a od północnego zachodu ponownie z prowincją Fryzji przez wodę i tamę Afsluitdijk.

Holandia Północna zawiera szereg regionów wydzielanych z powodów historycznych lub innych, wśród nich: Amstelland (region rzeki Amstel), obszar Gooi (Het Gooi), wydarty wodzie w XIX wieku polder Haarlemmermeer, region rzeki Zaan oraz fragment konurbacji Randstad[3].

Historia

Prowincja Holandii Północnej obejmuje północną część historycznego Hrabstwa Holandii (z podbitą Fryzją Zachodnią) i jest wynikiem wielu przekształceń, podziałów i połączeń. Jej tereny wchodziły w skład Republiki Batawskiej (w przybliżeniu departamenty: Texel, Amstel i Delf) oraz Królestwa Holandii, po reformie administracyjnej 1807 roku odpowiadał im w przybliżeniu Departament Amstellandu. Po pokonaniu Francuzów, w 1814 roku została utworzona prowincja Holandii, posiadająca jednak dwóch gubernatorów, dla części północnej i południowej[4].

Holandia Północna jako prowincja o tej nazwie została utworzona w 1840 roku w wyniku podziału prowincji Holandii (będącej częścią Królestwa Zjednoczonych Niderlandów, a potem Królestwa Niderlandów) na Holandię Południową i Północną. W efekcie jednoczesnego przyłączenia do mniejszej części północnej terytoriów Fryzji Zachodniej powstała prowincja Holandii Północnej zawiera, obok części historycznej Holandii, część historycznej Fryzji[5][4]. Nie był to jednak koniec zmian, np. wyspy Vlieland i Terschelling zostały zwrócone Fryzji w 1942 roku, a w 1950 roku prowincji Overijssel oddano dawną wyspę Urk (obecnie w Flavolandzie)[4].

Gminy

Holandia Północna podzielona jest na 44 gminy[6].

Statystyki

Według oficjalnych statystyk, prowincję zamieszkiwało 2 813 466 mieszkańców (2017) w 1 300 093 domostwach (2016). W 2015 r. produkt prowincji brutto wyniósł 141 784 mln euro[7].

Religie w 2015 r. (od 18. roku życia)[8]:

Mimo unii kościołów, wielu wiernych wciąż nie zidentyfikowało się z nowym połączonym Kościołem Protestanckim w Holandii[8].

Przypisy

  1. Commissaris van de Koning – Provincie Noord-Holland, Noord-Holland, 14 czerwca 2016 [dostęp 2019-07-04] (niderl.).
  2. a b NoordHolland, Province of Noord-Holland, www.noord-holland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
  3. Regions in North Holland, www.visitholland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
  4. a b c North Holland, www.visitholland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
  5. Holandia Północna, Holandia bez tajemnic, 11 listopada 2014 [dostęp 2018-04-21] (pol.).
  6. Gemeenten. Provincie Noord-Holland. (niderl.).
  7. NoordHolland, Noord-Holland in cijfers, www.noord-holland.nl [dostęp 2018-04-21] (niderl.).
  8. a b Hans Schmeets, De religieuze kaart van Nederland, 2010–2015, CBS Centraal Bureau voor de Statistiek, 2016 (niderl.).

Media użyte na tej stronie

011 Haarlem, Netherlands - Kleine Houtstraat.jpg
(c) Marek Slusarczyk, CC BY 3.0
Ulica Kleine Houtstraat w Haarlemie (Holandia).
Noord-Holland in the Netherlands.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location of Noord-Holland province in the Netherlands.
2013-P07-NH-b.jpg
Autor: Janwillemvanaalst, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaart van de provincie Noord-Holland per 1-1-2013, met indeling van gemeenten en impressie van het landschap.