Holoagriofit

Tatarak zwyczajny – w Polsce holoagriofit często będący gatunkiem dominującym

Dąb czerwony – agriofit pochodzenia północnoamerykańskiego, rozprzestrzeniający się w polskich lasach

Moczarka kanadyjska – agriofit pospolicie występujący w polskich wodach, uciekinier z ogrodów botanicznych, skąd szybko rozprzestrzenił się na dużych obszarach Europy, Azji i Australii

(c) I, Hugo.arg, CC-BY-SA-3.0

Barszcz Sosnowskiego stanowiący zagrożenie dla ludzi

Holoagriofit – roślina obcego pochodzenia (antropofit), która zdołała trwale się zadomowić na siedliskach naturalnych. Holoagriofity są jedną z trzech grup metafitów (pozostałe to epekofity i hemiagriofity)^[1]. Czasami holoagriofity nazywane są agriofitami^[2].

Holoagriofitami mogą być gatunki zawleczone przypadkowo, jak moczarka kanadyjska, lub świadomie wprowadzone do środowiska naturalnego (introdukowane), jak różanecznik alpejski. Niemal zawsze są to gatunki pochodzące z podobnych stref klimatycznych, łatwo więc aklimatyzujące się. W Polsce w grupie tej dominują gatunki pochodzące z Ameryki Północnej^[2].

Holoagriofity w Polsce

Według badań B. Tokarskiej-Guzik we florze Polski w 2005 r. było 300 gatunków metafitów^[3].

Do holoagriofitów w Polsce należą m.in. gatunki^[2]:

• aster lancetowaty (Aster lanceolatus)
• aster wierzbolistny (Aster salignus)
• barszcz Mantegazziego (Heracleum mantegazzianum)
• barszcz Sosnowskiego (Heracleum sosnovskyi)
• czeremcha amerykańska (Padus serotina)
• dąb czerwony (Quercus rubra)
• erechtites jastrzębcowaty (Erechtites hieracifolia)
• klon jesionolistny (Acer negundo)
• kolczurka klapowana (Echinocystis lobata)
• kroplik żółty (Mimulus guttatus)
• miecznica wąskolistna (Sisyrynchium angustifolium, S. bermudiana)
• moczarka kanadyjska (Elodea canadensis)
• nawłoć kanadyjska (Solidago canadensis)
• nawłoć późna (Solidago gigantea)
• nawłoć wąskolistna (Solidago graminifolia)
• niecierpek drobnokwiatowy (Impatiens parviflora)
• niecierpek gruczołowaty (Impatiens glandulifera)
• przymiotno białe (Erigeron annuus)
• przymiotno gałęziste (Erigeron ramosus)
• konyza kanadyjska (Conyza canadensis)
• rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria sachalinensis)
• robinia akacjowa (Robinia pseudoacacia)
• rudbekia naga (Rudbeckia lacinata)
• sit chudy (Juncus tenuis)
• tatarak zwyczajny (Acorus calamus)
• tawuła kutnerowata (Spiraea tomentosa)
• uczep amerykański (Bidens frondosa)
• uczep zwodniczy (Bidens connata)
• wiesiołek dwuletni (Oenothera biennis)

Znaczenie

Holoagriofity to gatunki obce najbardziej zagrażające rodzimym gatunkom flory. Niektóre z nich, zwane gatunkami inwazyjnymi, tak dobrze dostosowały się do warunków bytowych w Polsce, że całkowicie, lub w bardzo dużym stopniu wypierają gatunki rodzime z ich naturalnych siedlisk. Ma to szczególnie duże znaczenie na obszarach chronionych (parki narodowe, rezerwaty i inne). Niektóre stanowią zagrożenie dla zdrowia człowieka lub są uciążliwe z różnych innych powodów. Podejmowane są w związku z tym różne działania, np.:

• zakaz wprowadzania gatunków obcych (w ustawie o ochronie przyrody),
• monitoring wybranych gatunków neofitów,
• usuwanie niektórych obcych gatunków ze środowiska – dotyczy to gatunków szkodliwych dla zdrowia człowieka (w Polsce np. barszcz Sosnowskiego) lub uciążliwych z innych powodów,
• usuwanie na obszarach chronionych najbardziej ekspansywnych neofitów, np. rdestowców, niecierpków^[2].

Zobacz też

• archeofit
• diafit
• epekofit
• klasyfikacja roślin synantropijnych

Przypisy