Horst Bienek

Tablica pamiątkowa na ścianie domu rodzinnego pisarza w języku polskim...

...jak i niemieckim.

Horst Bienek (ur. 7 maja 1930 w Gliwicach, zm. 7 grudnia 1990 w Monachium) – niemiecki pisarz, publicysta, tłumacz, reżyser filmowy.

Życiorys

Dzieciństwo spędził w robotniczej części Gliwic. W 1945 został wysiedlony do Niemiec (decyzję o opuszczeniu Gliwic podjął samodzielnie, ponieważ zakazano używania języka niemieckiego i przestała wychodzić niemieckojęzyczna prasa) i znalazł się w radzieckiej strefie okupacyjnej. Pobierał nauki u Bertolta Brechta w Berlinie Wschodnim.

W 1951 został aresztowany przez NKWD pod zarzutem działania przeciwko polityce kulturalnej NRD i skazany na dwadzieścia pięć lat ciężkiej pracy w Workucie (ZSRR). W 1955 na podstawie amnestii został zwolniony i osiadł w RFN, gdzie pracował jako redaktor radiowy, lektor i reżyser teatralny.

Uważał się za niemieckojęzycznego Ślązaka. Gliwice odwiedził w 1987, czterdzieści dwa lata po ich opuszczeniu, przy okazji realizacji filmu biograficznego. Wyraził wtedy opinię, że to Niemcy sami spowodowali utratę Śląska, popierając politykę Adolfa Hitlera.

W swoich pierwszych pracach zajmował się doświadczeniami okresu łagrowego. Później swoją literacką twórczość związał z Gliwicami i Górnym Śląskiem. Najwyżej cenionym dziełem Bienka jest gliwicka tetralogia: Pierwsza polka, Wrześniowe światło, Czas bez dzwonów oraz Ziemia i ogień.

Akcja wspomnianych powieści toczy się w Gliwicach w okresie II wojny światowej, a w losach bohaterów odnaleźć można liczne wątki autobiograficzne. Zmarł na AIDS 7 grudnia 1990 w Monachium^[1].

Jest także wydawcą albumu zdjęć przedwojennego Śląska Album śląski (Schlesischer Bilderbogen (Siedler, Berlin, 1986) oraz autorem eseju poświęconego tej pracy. Autorką zdjęć jest Ursula Ebell-Schwager.

Ulicę przy której stoi jego rodzinny dom w Gliwicach Zatorzu (niem. Stadtwald) nazwano jego imieniem, a na samym budynku umieszczono pamiątkową tablicę.

Twórczość

• Cela (Die Zelle, 1968)
• Pierwsza polka (Die erste Polka, 1975), (powieść została sfilmowana przez Klausa Emmericha)
• Wrześniowe światło (Septemberlicht, 1977)
• Czas bez dzwonów (Zeit ohne Glocken, 1979)
• Ziemia i ogień (Erde und Feuer, 1982)
• Gliwickie dzieciństwo (Gleiwitzer Kindheit, 1976)
• Opis pewnej prowincji (Beschreibung einer Provinz, 1983)
• Zamek Königswald (Königswald oder Die Letzte Geschichte, 1984)
• Stopniowe zamieranie krzyku (Das allmähliche Ersticken von Schreien, 1987)
• Podróż w krainę dzieciństwa (Reise in die Kindheit, 1988)
• Brzozy i wielkie piece. Dzieciństwo na Górnym Śląsku (Birken und Hochöfen. Eine Kindheit in Oberschlesien, 1990).

Przypisy

Linki zewnętrzne

• „Horst Bienek 1930 - 1990, pamięci Gliwiczanina”. horstbienek.haus.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-03)].