Hotel Polonia Palace

Hotel Polonia Palace
b. Hotel Polonia
b. Hotel Der Reichshof

nr rej. 762-A z 1.07.1965 r.
Hotel Polonia Palace od strony Alej Jerozolimskich
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	Al. Jerozolimskie 45
Typ budynku	kamienica
Styl architektoniczny	wczesny modernizm
Architekt	Józef Holewiński, Juliusz Nagórski
Inwestor	hr. Konstanty Gabriel Przeździecki
Kondygnacje	7 oraz mansardowe poddasze
Rozpoczęcie budowy	1910
Ukończenie budowy	1913
Ważniejsze przebudowy	1968–1973, 2001–2004
Pierwszy właściciel	hr. Konstanty Gabriel Przeździecki
Kolejni właściciele	H. Kozieradzki (1920)
Obecny właściciel	Hotele Warszawskie 'Syrena' Sp. z o.o.[a]
Położenie na mapie Warszawy (c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5 Hotel Polonia Palace b. Hotel Polonia b. Hotel Der Reichshof
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Hotel Polonia Palace b. Hotel Polonia b. Hotel Der Reichshof
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Hotel Polonia Palace b. Hotel Polonia b. Hotel Der Reichshof
52°13′45,9″N 21°00′38,4″E/52,229417 21,010667
Strona internetowa

Hotel Polonia Palace przed 1939

Hotel widziany z Pałacu Kultury i Nauki w latach 50.

Hotel Polonia Palace – czterogwiazdkowy hotel znajdujący się w Śródmieściu Warszawy w Al. Jerozolimskich 45 (wcześniej Al. Jerozolimskie 39) róg ulicy Poznańskiej.

Jest drugim – po hotelu Bristol – najstarszym hotelem działającym w stolicy. Wraz z hotelami Metropol i MDM należy do spółki Hotele Warszawskie Syrena.

Opis

Należący do najstarszych w stolicy, Hotel Polonia Palace zainaugurował działalność 14 lipca 1913. Zainwestował w obiekt 1100 tys. rubli a potem zarządzał nim do 1939 – Konstanty hr. Przeździecki^[b]. Rodzina kierowała już wcześniej Hotelem Europejskim w Warszawie, zbudowanym przez dziada Aleksandra. Nazwa nie została wybrana przez przypadek – Polska była jeszcze wtedy pod zaborami, więc tak silny akcent patriotyczny w sercu stolicy Kraju Nadwiślańskiego pełnił rolę „ku pokrzepieniu serc”.

Projekt hotelu wyszedł z pracowni dwóch architektów: Józefa Holewińskiego i Juliusza Nagórskiego. Budowę wykonała firma inż. Stanisława Puka^[1]. Po wiedeńskim, secesyjnym Bristolu był to pierwszy budynek w Warszawie niemal „żywcem” przeniesiony z Paryża, począwszy od charakterystycznego, mansardowego dachu po ludwikowskie meble we francuskiej restauracji, którą obsługiwali kelnerzy znad Sekwany. Poza tym ten hotel oferował gościom takie nowości, jak ciepła i zimna woda oraz telefon we wszystkich 160 pokojach – choć tylko sześć apartamentów miało łazienki. Poza tym novum stanowiły: centralne ogrzewanie obejmujące też garaże (zamykane boksy na samochody), biurka z maszynami do pisania, ogniotrwały sejf i serwis auto-omnibusowy dowożący gości na wszystkie dworce. Na gości czekały ponadto: „kawiarnia z salonem damskim, fryzjerskie salony dla pań i panów, perfumerja z najmodniejszymi specyfikami, skład win wyborowych z piwnic własnych hotelów Europejskiego i Polonia, pralnia pośpieszna bez użycia chlorku”^[2] z nowoczesnym wyposażeniem sprowadzonym z zagranicy.

W 1924 dobudowano, kosztem garaży nową salę dancingową – powiększoną jeszcze na rok przed wojną, a jej kierownikiem artystycznym został znany i wielokrotnie nagradzany tancerz wiedeński Rolf Roy. Jednak najelegantszym pomieszczeniem pozostała, istniejąca od początku, sala balowa zdobiona marmurowymi kominkami. W niej właśnie odbywały się rauty i przyjęcia dla najznamienitszych gości. Mieli do Polonii najbliżej, gdyż Dworzec Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej^[c] znajdował się dosłownie naprzeciwko. To na nim witano z honorami w 1929 najbardziej egzotycznego bodaj gościa hotelu, króla Afganistanu Amanullacha Chana, którego II Rzeczpospolita uhonorowała orderem Orła Białego.

Cztery lata wcześniej odbył się w Polonii bal autorów dramatycznych z udziałem Jana Lechonia, Stefana Żeromskiego, Ludwika Solskiego, Kornela Makuszyńskiego, Marii Pawlikowskiej, Józefa Węgrzyna i Tadeusza Boya-Żeleńskiego. Autor „Flirtu z Melpomeną” i „Piekła kobiet” tu właśnie świętował swój jubileusz, zorganizowany przez PEN-Club. Elitarne bankiety zaszczycał koncertami Jan Kiepura. Od debiutu hotelu aż do wybuchu II wojny światowej działał w nim Polski Klub Artystyczny organizujący wiele prestiżowych imprez, zaś od 1931 Niższa Szkoła Hotelarska, założona przez Naczelną Organizację Polskiego Przemysłu Hotelarskiego – też zresztą z siedzibą w Polonii. Była ona ulubionym miejscem spotkań czy noclegów dyplomacji i ziemiaństwa, świętującego tu hucznie karnawał zimowy i „zielony”.

W czasie wojny w Polonii stacjonowali niemieccy oficerowie, zaś w powstaniu warszawskim hotel pełnił rolę szpitala i bazy zaopatrzeniowej dla powstańców i ludności walczącej stolicy, która korzystała z jego dobrze zaopatrzonych magazynów żywności.

Personel, wywieziony wcześniej do obozu przejściowego w Pruszkowie, wrócił do stolicy i zabezpieczył budynek, który jako jeden z niewielu w tej części miasta przetrwał w bardzo dobrym stanie^[3]. Wznowił działalność jako pierwszy hotel w Warszawie^[4] 26 kwietnia 1945^[5]. W nim we wrześniu 1945 zatrzymał się generał Dwight Eisenhower, witany przez tysiące rozentuzjazmowanych warszawiaków. Przez pierwsze lata powojenne rezydowały w Polonii ambasady i konsulaty obcych państw oraz korespondenci zagraniczni. W kwietniu 1946 Polski Czerwony Krzyż zorganizował pierwszy w powojennej Warszawie pokaz mody^[6].

Podczas Zjazdu Zjednoczeniowego PPR i PPS 15 grudnia 1948, po którym powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza, w hotelu zamieszkiwali delegaci partyjni; oszklenie okien wykonała w tym czasie Huta Szkła w Jaśle^[7]. Od 1953 natomiast hotel „żywił demoludy”^[8], obsługując obowiązkowo bankiety dla dyplomacji bloku wschodniego zarówno „u siebie” jak i innych lokalach stolicy – np. przyjęcie na cześć pierwszego premiera Chińskiej Republiki Ludowej, Zhou Enlaia na 800 osób w Teatrze Wielkim. Na stoły wjeżdżały dzieła sztuki kulinarnej – żywe obrazy z pasztetów i wędlin, tworzących zaprzęg z karetą i szóstką koni oraz płonące lody w kształcie łodzi z bateryjką i lampką w środku. Ich autorami byli jeszcze przedwojenni pracownicy Bristolu^[8]. Małą rewolucję zgotował w hotelowym życiu V Międzynarodowy Konkurs Chopinowski. Na potrzeby mieszkających w nim uczestników całe VI piętro opróżniono z mebli, wstawiając tam kilkanaście fortepianów. Ćwiczył na nich polonezy i mazurki Adam Harasiewicz.

W latach 50. w hotelu mieściło się Centralne Biuro Zakwaterowań, które wydawało skierowania umożliwiające otrzymanie noclegu w hotelach na terenie Warszawy^[9]. Przez długie lata po wojnie najbliższe okolice hotelu, w szczególności odcinek Alej Jerozolimskich od ul. Pankiewicza do Marszałkowskiej, był miejscem pracy dużej liczby prostytutek^[10].

W 1965 do Polonii dobudowano nową bryłę hotelu Metropol, łącząc oba obiekty w jeden organizm.

Skucie oryginalnych sztukaterii, zastąpienie marmurów lastriko i inne zmiany wraz z całkowitą modernizacją Sali Ludwikowskiej – to tylko część niezrealizowanych pomysłów na kapitalny, powojenny remont Polonii. Choć zaplanowany za Gomułki, z powodów finansowych odbył się już w czasach Gierka, kiedy architektura już nie była tak zależna od dyktatu partii. Udało się więc ocalić przedwojenny charakter hotelu. W odnowionych salach urządzano kongresy techników, hutników, związków zawodowych, targi książki, a księga gości pęczniała od wpisów piłkarzy reprezentacji narodowej ze Zbigniewem Bońkiem, Grzegorzem Latą i Janem Tomaszewskim na czele oraz artystów z najpopularniejszych zespołów „Skaldowie”, „Czerwone Gitary” czy Poznańskich Słowików. Tu świętowano otwarcie pierwszej firmy polonijnej w Warszawie. Od 1974 hotel, wraz z sąsiednim Metropolem, znalazł się pod zarządem powołanego przez prezydenta miasta Warszawskiego Przedsiębiorstwa Turystycznego „Syrena”. Nazwa spółki zarządzającej dziś zarówno hotelem Polonia, jak Metropol i MDM, Hotele Warszawskie Syrena nawiązuje do tamtej tradycji. A także do najlepszych wzorców przedwojennych, oferując, po ostatnich remontach – generalnym (2001–2004) i częściowym w 2010 – odrestaurowane i jednocześnie funkcjonalne dzięki wprowadzonym nowoczesnym rozwiązaniom, wnętrza. W 2012 budynek został zreprywatyzowany^[11].

Hotel dysponuje 206 pokojami oraz liczącym 115 m² Apartamentem Angielskim. Gościom oferuje dania kuchni polskiej i fusion. Znajduje się tutaj klub fitness i gabinet masażu, osiem sal konferencyjnych oraz sala balowa „Ludwikowska”. Wnętrza Hotelu Polonia Palace można oglądać dzięki aplikacji Google Street View.

Misje dyplomatyczne i urzędy konsularne mieszczące się w hotelu (1945–1951)

Gmach przetrwał wojnę i „Polonia” wznowiła działalność już 13 kwietnia 1945. Ówcześnie był to najlepszy hotel w stolicy, mieściło się w nim wiele przedstawicielstw dyplomatycznych^[12], m.in.

Galeria

• 

  Fasada

• 

  Lobby hotelu

• 

  Foyer sali Ludwikowskiej

• 

  Reklama z 1927

• 

  Apartament Angielski

Tablica pamiątkowa w foyer sali Ludwikowskiej upamiętniająca mieszczące się w hotelu po II wojnie światowej placówki dyplomatyczne

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Jacek Pustoła: Hotel Polonia 1913–1983, WPT (Warszawskie Przedsiębiorstwo Turystyczne) Syrena Warszawa 1983, s. 38.
• Ewa Pustoła-Kozłowska: Hotel „Polonia” – jaki był, Mazowsze. Nr 12, (1999), s. 95–112

Linki zewnętrzne

• Informacje o budynku na stronie Warszawa1939
• Archiwalne widoki hotelu w bibliotece Polona