Hr. Ms. Witte de With (1927)

Witte de With

Klasa	niszczyciel
Typ	Admiralen (II seria - Van Galen)
Historia
Stocznia	Fijenoord w Rotterdamie
Położenie stępki	28 maja 1927
Wodowanie	11 września 1927
Koninklijke Marine
Wejście do służby	20 lutego 1930
Zatopiony	2 marca 1942
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 1316 ts pełna: 1650 ts
Długość	98,15 m
Szerokość	9,53 m
Zanurzenie	2,97 m
Napęd
2 turbiny parowe Parsons o mocy 31 000 KM, 3 kotły parowe Yarrow, 2 śruby
Prędkość	34 węzły
Zasięg	3300 Mm przy 18 w
Uzbrojenie
4 działa 120 mm L/50 (4xI) 1 działo plot 75 mm L/55 4 działa plot 40 mm (4xI) 4 wkm 12,7 mm 6 wt 533 mm (2xIII) 4 mbg (12 bomb)
Załoga	120

Hr. Ms. Witte de With – holenderski niszczyciel z okresu międzywojennego i II wojny światowej, typu Admiralen. Nosił znak burtowy WW. Służył w Holenderskich Indiach Wschodnich, został samozatopiony w Surabai 2 marca 1942.

Budowa i opis

„Witte de With” należał do standardowych holenderskich niszczycieli z okresu międzywojennego, budowanych według projektu brytyjskiego i określanych jako typ Admiralen (admirałowie). Był jedną z czterech jednostek drugiej zmodyfikowanej serii typu Admiralen, określanej też czasami jako typ Van Galen. Budowany był w stoczni Maatschappij voor Scheepsen Werktuigbouw Fijenoord w Rotterdamie, pod numerem 308^[1]. Położenie stępki miało miejsce 28 maja 1927 (wraz z bliźniaczym „Van Galen”), wodowanie 11 września 1928 roku, a okręt wszedł do służby 20 lutego 1930 roku^[1][2]. Nazwę otrzymał na cześć holenderskiego żeglarza i oficera marynarki Witte de With (1599-1658).

Niszczyciele typu Admiralen były typowymi niszczycielami średniej wielkości okresu międzywojennego. Ich kadłub miał podniesiony pokład dziobowy na ok. 1/3 długości, sylwetka była dwukominowa. Uzbrojenie główne drugiej serii składało się z 4 pojedynczych dział kalibru 120 mm Bofors L/50 No.5, umieszczonych po dwa na dziobie i rufie w superpozycji^[3]. Uzbrojenie przeciwlotnicze średniego kalibru składało się z jednego działa 75 mm na śródokręciu, między kominami. W drugiej serii wzmocniono uzbrojenie małokalibrowe, które stanowiły 4 działka 40 mm Vickers i 4 wkm-y 12,7 mm Browning. Uzbrojenie torpedowe, przeciętne dla tej klasy okrętów, stanowiło sześć wyrzutni torped kalibru 533 mm w dwóch potrójnych aparatach. Uzbrojenie przeciw okrętom podwodnym stanowiły 4 miotacze bomb głębinowych, z zapasem 3 bomb na każdy^[4]. Unikalną cechą wśród okrętów tej klasy była możliwość przenoszenia wodnosamolotu zwiadowczego Fokker C.VII-W, stawianego na wodę za pomocą dźwigu, jednakże przenoszenie go nie było praktyczne i do początku wojny wodnosamoloty zdjęto^[3].

Napęd niszczycieli stanowiły 2 turbiny parowe Parsonsa o mocy 31 000 KM, umieszczone we wspólnej maszynowni, napędzające 2 śruby. Zasilane były w parę przez 3 kotły parowe Yarrow, umieszczone w dwóch kotłowniach. Prędkość maksymalna wynosiła 34 węzły (podczas prób, przy przeciążaniu siłowni, niszczyciel „Piet Hein” osiągnął 36,1 w)^[4].

Służba

Po wejściu do służby, „Witte de With”, służył początkowo na wodach Holandii. 12 stycznia 1931 r. wypłynął w celu przebazowania do Holenderskich Indii Wschodnich, płynąc przez Kanał Sueski i 14 marca 1931 dotarł do Tandjong Priok na Jawie, stając się pierwszym nowoczesnym holenderskim niszczycielem stacjonującym w Indiach Wschodnich (uprzedził "Van Galena", który wypłynął wcześniej, lecz został skierowany w dłuższy rejs)^[1].

Do wybuchu II wojny światowej bazował w Sabangu, operując na wodach Holenderskich Indii Wschodnich. Po niemieckim ataku na Holandię w maju 1940, skutkującym przystąpieniem jej do wojny, „Witte de With” brał udział w eskortowaniu alianckich transportów na Oceanie Indyjskim. 13 kwietnia 1941 wraz z niszczycielem „Kortenaer”, przechwycił na Morzu Timor węgierski statek „Nyugat” (4323 BRT), odprowadzony następnie do Surabai^[1]. Po przystąpieniu Japonii do wojny w grudniu 1941 i jej ataku na wyspy Archipelagu Malajskiego, działał głównie na Morzu Jawajskim. W składzie międzynarodowych alianckich sił ABDA wziął udział w akcji przeciw japońskiemu konwojowi w rejonie cieśniny Makassar 3-4 lutego 1942. Do przechwycenia Japończyków jednak nie doszło, a 4 lutego rano siły alianckie były atakowane przez zmasowane naloty japońskiego lotnictwa; „Witte de With” przy tym nie poniósł szkód^[1].

„Witte de With” wziął następnie udział w bitwie na Morzu Jawajskim 27 lutego 1942, w której odniósł uszkodzenia rufy od płytkiego wybuchu własnej bomby głębinowej, która się zerwała z mocowania^[1]. Z uwagi na uszkodzenie, został odesłany do Surabai, eskortując uszkodzony w bitwie krążownik HMS „Exeter”. Tam 1 marca 1942 został uszkodzony w nalocie japońskim, przez bliskie wybuchy bomb lotniczych, po czym został samozatopiony w porcie w Surabai 2 marca 1942, w celu zapobieżenia wpadnięciu w ręce Japończyków^[1].

Przypisy

Bibliografia

• Sławomir Brzeziński: Holenderskie niszczyciele typu Evertsen & Van Galen. BS: Wyszków, 2001. ISBN 83-87918-19-9
• S.W. Patianin, M.S. Barabanow (С.В. Патянин, М.С. Барабанов): Korabli Wtoroj mirowoj wojny – WMS Niderlandow i małych stran Zapadniej Jewropy (Корабли Второй мировой войны. ВМС Нидерландов и малых стран Западной Европы), seria Morskaja Kampanija 2/2006.