Hranice (powiat Przerów)

Hranice

Herb Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	kraj ołomuniecki
Powiat	Przerów
Zarządzający	Jiří Kudláček↗
Populacja (2006) • liczba ludności	19684
Kod pocztowy	753 00
Położenie na mapie Czech (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Hranice
49°33′09″N 17°46′06″E/49,552500 17,768333
Strona internetowa
Portal Czechy

Hranice (niem. Mährisch Weißkirchen) – miasto na Morawach, w powiecie Przerów, w kraju ołomunieckim w Czechach. Według danych z 31 grudnia 2003 powierzchnia miasta wynosiła 4979 ha, a liczba jego mieszkańców 19 582 osób.

Geografia

Miasto położone jest nad rzeką Beczwą, w Bramie Morawskiej pomiędzy Górami Odrzańskimi na zachodzie, a Pogórzem Morawsko-Śląskim na wschodzie. Miasto stanowi centrum mikroregionu Hranicko.

W granicach miasta znajduje się Hranická propast, studnia krasowa, w której znajduje się najgłębsza na świecie podwodna jaskinia.

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł elektroniczny, odzieżowy, cementowy oraz maszynowy^[1].

Historia

Obszar wokół miasta został osiedlony w XII wieku. Pierwsze wzmianki o mieście związane są ze sporem o jego własność pomiędzy benedyktynami z klasztoru w Rajhradzie, a norbertanami z klasztoru w Hradisku. Ci pierwsi sfalsyfikowali dokument wymieniający Granice, datowany na 1169 rok, aczkolwiek historycznie i geograficznie bardziej wiarygodny niż dokument norbertanów z 1250 wymieniający Hranicz. Stąd zakłada się, że miasto powstało w XII lub XIII wieku. Było to dogodne miejsce na posterunek graniczny przy południowym zwężeniu Bramy Morawskiej, na odnodze szlaku bursztynowego, który biegł na północ w kierunku Bělotína i Ostrawy, jak również odbijała tu droga na wschód do Valašskégo Meziříča. Okolice był tu wówczas słabo zaludnione a Morawy od Śląska oddzielały jeszcze gęste lasy stanowiące naturalną granicę, skąd pochodzi współczesna nazwa Hranic. Późniejsza niemiecka nazwa Weißkirchen nawiązywała do białego i dominującego nad miastem kościoła parafialnego (przetrwał do wojny trzydziestoletniej). W XIII wieku miasto stało się centrum akcji kolonizacyjnej ziem położonych na północny zachód w okolicach Potštátu. Po rozstrzygnięciu klasztornego sporu w 1276 wydano dokument lokacyjny dla miasta Alba Ecclesia, krótko potem zostało jednak zniszczone i w 1282 lokowane ponownie.

W 1847 przez miasto przebiegła Kolej Północna z Wiednia do Krakowa. Istniejąca do dziś stacja kolejowa nazywa się Hranice na Moravě, czyli Hranice na Morawach^[2]

Garnizon i szkoły wojskowe

Do 1918 Hranice były garnizonem cesarskiej i królewskiej Armii, w którym stacjonowały między innymi:

• Szkoła Kadetów Kawalerii (niem. Kavalleriekadettenschule), utworzona w 1878
• Wojskowa Szkoła Techniczna
• Wojskowa Wyższa Szkoła Realna (niem. Militär-Oberrealschule)
• Akademia Artylerii (niem. Artillerie-Akademie)

Absolwentami uczelni wojskowych w Hranicach byli m.in. późniejsi oficerowie Wojska Polskiego:

• Eugeniusz Dąbrowiecki, tytularny generał dywizji (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Karol Durski-Trzaska, generał broni (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Józef Haller, generał broni (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Adam Korytowski, generał brygady (Szkoła Kadetów Kawalerii)
• Tadeusz Kutrzeba, generał dywizji (Wojskowa Szkoła Techniczna)
• Józef Pomiankowski, generał dywizji (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Stanisław Puchalski, generał dywizji (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Adam Rozwadowski, pułkownik kawalerii, dowódca 8 pułku ułanów (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna), autor wspomnień m.in. z czasów nauki w tej szkole^[3].
• Tadeusz Rozwadowski, generał broni (Szkoła Kadetów Kawalerii)
• Tadeusz Sulimirski, generał brygady (Szkoła Kadetów Kawalerii)
• Juliusz Tadeusz Tarnawa-Malczewski, generał dywizji
• Aleksander Truszkowski, tytularny generał dywizji (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Gustaw Zygadłowicz (junior), generał dywizji (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)

a także Polacy – oficerowie c. i k. Armii:

• Antoni Leiter Edler von Łososina, generał major c. i k. Armii (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Jan Łubieński, generał major c. i k. Armii (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Adam Pietraszkiewicz, generał major c. i k. Armii (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)

oraz

• arcyksiążę Józef Ferdynand, generał pułkownik c. i k. Armii
• Robert Musil, autor Niepokoje wychowanka Törlessa (Wojskowa Wyższa Szkoła Realna)
• Alfred von Kropatschek, generał broni c. i k. Armii, konstruktor broni (Akademia Artylerii)
• Herman Potočnik, słoweński inżynier rakietowy i pionier astronautyki

Urodzeni w Hranicach

Ludwik Klucki (1801-1877), prawnik i działacz narodowy, burmistrz Cieszyna.

Demografia

Źródło: Czeski Urząd Statystyczny

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona miasta (cz.)