Hryhorij Perehijniak

Hryhoryj Perehijniak
„Dowbeszka-Korobka”
Data i miejsce urodzenia

7 lutego 1910
Uhrynów Stary

Data i miejsce śmierci

22 lutego 1943
Wysock

Jednostki

Ukraińska Policja Pomocnicza (1941–1942)
OUN-B–UPA (1942–1943)

Hryhorij Perehijniak (ukr. Григорій Перегіняк; ur. 7 lutego 1910 we wsi Uhrynów Stary, zm. 22 lutego 1943 w Wysocku) – ukraiński działacz nacjonalistyczny, zbrodniarz banderowski, członek OUN-B.

Życiorys

Pochodził z rodziny chłopskiej. W 1935 r. dokonał zabójstwa polskiego sołtysa swojej rodzinnej wsi Uhrynów Stary, za co został skazany na karę dożywotniego więzienia. W więzieniu poznał m.in. Stepana Banderę. We wrześniu 1939 r. został zwolniony z aresztu i przyłączył się do organizacji Stepana Bandery, którą utworzono w Krakowie. Niedługo po przejściu kursu szkoleniowego OUN, Perehijniak stał się członkiem jednej z ukraińskich grup dywersyjnych stworzonych przez armię niemiecką w celu prowadzenia działań wywiadowczych na terenach Wołynia. Następnie wszedł w skład Ukraińskiej Policji Pomocniczej, w strukturach której brał udział w eksterminacji Żydów[1].

Jesienią 1942 r. zdezerterował z oddziałów policji ukraińskiej dołączając do oddziałów UPA, gdzie przyjął pseudonim „Dowbeszka-Korobka”. Na rozkaz Iwana Łytwynczuka (pseud. „Dubowyj”) utworzył w powiecie sarneńskim sotnię, której głównymi zadaniami była walka z partyzantką sowiecką oraz eliminowanie konkurencyjnego ugrupowania ukraińskich nacjonalistów skupionych wokół frakcji Andrija Melnyka (OUN-M). Oddział ten uważany jest za pierwszą sotnię Ukraińskiej Powstańczej Armii[2].

Pierwszej masowej zbrodni dokonanej przez Perehijniaka była zbrodnia w Parośli, która miała miejsce w dniu 9 lutego 1943 roku (zbrodnię tę uważa się za początek ludobójstwa na Wołyniu[3]). Jeszcze przed akcją w Parośli, sotnia Perehijniaka przypuściła atak na niemiecki posterunek policji we Włodzimiercu, w którym urzędowało najpewniej kilku do kilkunastu żandarmów (Niemców i Kozaków). Źródła ukraińskie zawyżają liczbę policjantów broniących posterunku wskazując, że w potyczce z sotnią Perehijniaka zginęło aż 63 żandarmów a 19 wzięto do niewoli[4].

Zginął 22 lutego 1943 r. w Wysocku na Wołyniu podczas walki z armią niemiecką[5].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ M. A. Koprowski, Zaczął od zabicia sołtysa [w:] „Najwyższy Czas!”, nr 27-28 (1467-1468), 25 czerwca–8 lipca 2018, s. 49–51.
  2. ↑ tvp.info, 75 lat temu UPA dokonała pierwszego masowego mordu na ludności polskiej, [dostęp: 2018-09-25].
  3. ↑ G. Motyka, Ukraińska partyzantka 1942-1960, Rytm, Warszawa 2006, s. 187.
  4. ↑ mysl-polska.pl, Kim był Hryhoryj Perehijniak?, [dostęp: 2018-09-25].
  5. ↑ M. Nowik, Rzeź wołyńska. Co mówił jej ostatni świadek, newsweek.pl, [dostęp: 2018-09-25].

Linki zewnętrzne