Hu Shi

Hu Shi
Ilustracja
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone胡适
Pismo tradycyjne胡適
Hanyu pinyinHú Shì
Wade-GilesHu Shih
Wymowa (IPA)[xǔ ʂɨ̂]

Hu Shi (ur. 17 grudnia 1891 w Anhui, zm. 24 lutego 1962) – chiński filozof, poeta, pisarz i działacz społeczny.

W latach 1910–1917 kształcił się w Stanach Zjednoczonych, najpierw na Cornell University, gdzie studiował rolnictwo, a potem filozofię, następnie na Columbia University, gdzie jego nauczycielem był John Dewey. Po uzyskaniu doktoratu w 1917, wrócił do Chin i został czołowym działaczem Ruchu Nowej Kultury i Ruchu 4 Maja oraz zwolennikiem tendencji zachodnich w chińskiej kulturze, m.in. redaktorem wpływowego magazynu Xin Qingnian[1]. Liberał[2], stanowczo sprzeciwiał się silnym w Ruchu 4 Maja tendencjom komunistycznym i anarchistycznym, mówiąc o „niewolnikach Marksa i Kropotkina”, nieróżniących się od „niewolników Konfucjusza i Zhu Xi”[3]. Jako filozof był zwolennikiem pragmatyzmu[4]. W latach 20. i 30. poświęcił się pracy naukowej nad chińską historią i kulturą oraz jej relacji do współczesności[5][6][7]. W trakcie tych badań wykazał m.in. autorstwo Cao Xueqina klasycznej powieści Sen czerwonego pawilonu.

Jako pisarz i poeta był zdecydowanym zwolennikiem tworzenia literatury w języku potocznym (baihua), ideę tę propagował w licznych esejach i artykułach. Twierdził, że formy klasycznych wierszy chińskich, pisanych w wenyan zużyły się i uległy petryfikacji; konieczne jest stworzenie nowych form rytmicznych i rymowanych dla nowej poezji. Publikując w 1920 zbiór Changshi ji (Eksperymenty) stał się pierwszym poetą chińskim tworzącym w nowym chińskim języku potocznym. Jego idee te wcielali w życie poeci stowarzyszeni w założonym przez niego i Xu Zhimo w 1923 Xinyue She (Stowarzyszeniu Nowiu)[1].

W latach 1938–1942 był ambasadorem Chin w USA. Po zwycięstwie komunistów w 1949 roku uciekł do Ameryki, skąd w 1958 wyjechał na Tajwan, gdzie objął funkcję prezesa Academia Sinica[6]. W ChRL jego prace z powodów politycznych przez wiele lat znajdowały się na indeksie[8]. W 1955 Mao Zedong rozpętał nagonkę na pisarza, której efektem były setki artykułów, zebranych potem w ośmiotomowym Zbiorze esejów krytykujących Hu Shi (1955)[9]. Nastawienie to zmieniło się dopiero po opublikowaniu w 1986 poświęconego mu artykułu autorstwa Ji Xianlina[10].

Wybrane publikacje[1]

  1. Zhongguo zhexue shi dagang (Zarys historii filozofii chińskiej)
  2. Baihua wenxue shi (Historia literatury w języku potocznym)
  3. The Development of the Logical Method in Ancient China (napisana po angielsku)

Przypisy

  1. ↑ a b c Hu Shi. W: Li-hua Ying: Historical Dictionary of Modern Chinese Literature. Plymouth: The Scarecrow Press, Inc., 2010, s. 68-69, seria: Historical Dictionaries of Literature and the Arts, No. 35. ISBN 978-0-8108-7081-9.
  2. ↑ J.K. Fairbank, op. cit., str. 253
  3. ↑ J. Polit, op. cit., str. 93
  4. ↑ J.K. Fairbank, op. cit., str. 247
  5. ↑ J.K. Fairbank, op. cit., str. 255
  6. ↑ a b Irene Eber: Hu Shi (ang.). cgu.edu. [dostęp 2009-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-28)].
  7. ↑ The Chinese Renaissance (ang.). csua.berkeley.edu. [dostęp 2009-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-12)].
  8. ↑ J. Polit, op. cit., str. 244
  9. ↑ David Pong: Encyclopedia of Modern China. T. 1. London: Gale, 2009, s. 287. ISBN 978-0-684-31567-6.
  10. ↑ Ji Xianlin: A Gentle Academic Giant (ang.). china.org.cn. [dostęp 2010-01-04].

Bibliografia

  • John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996. ISBN 83-85893-79-2.
  • Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0.

Media użyte na tej stronie

Hu Shih.jpg
Hu Shih (1891–1962)