Hugo Spatz

Hugo Spatz (ur. 2 września 1888 w Monachium, zm. 27 stycznia 1969 we Frankfurcie nad Menem) – niemiecki lekarz, neurolog i neuropatolog.

Życiorys

Syn Bernharda Spatza (1856–1935) i Julie z domu Heinzelman. Jego ojciec był lekarzem, tajnym radcą, wydawcą Münchener medizinische Wochenschrift. Hugo Spatz rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie w Monachium, kontynuował je i ukończył na Uniwersytecie w Heidelbergu. Po ukończeniu studiów od razu trafił na front zachodni. Po wojnie podjął pracę w monachijskim Deutsche Forschungsanstalt für Psychiatrie, gdzie współpracował z Franzem Nisslem i Waltherem Spielmeyerem. W 1921 poznał Juliusa Hallervonrdena, z którym w następnym roku opisał nieznaną wcześniej chorobę neurodegeneracyjną, znaną w literaturze jako choroba Hallervordena-Spatza[1]. W 1923 Spatz habilitował się z psychiatrii i w 1926 awansował na porucznika lekarza (Oberarzt). W 1927 został profesorem nadzwyczajnym, i dziesięć lat później w 1937 zastąpił usuniętego przez nazistów ze stanowiska dyrektora Kaiser-Wilhelm-Institut für Hirnforschung w Berlin-Buch Oskara Vogta. W tym czasie jego praca skupiała się na chorobach neurodegeneracyjnych jąder podstawy, dolnej oliwki, a także (wespół z Onarim Kimurą) na chorobie Picka[2]. Pod koniec lat 30. czynnie zaangażował się, razem z Juliusem Hallervordenem, w nazistowski program przymusowej eutanazji nieuleczalnie chorych dzieci w Brandenburg-Görden.

Po wybuchu II wojny Spatz i jego współpracownicy: Wilhelm Tönnis oraz Richard Lindenberg zostali zmobilizowani przez Luftwaffe i wysłani na front. W 1941 z początkiem nalotów na Berlin wysłano ich z powrotem do Niemiec. W 1945 roku Spatz został aresztowany przez Amerykanów i deportowany w ośrodku w Garmisch-Partenkirchen, po czym zaproszono go do pracy w U.S. Aeromedical Center w Heidelbergu. W tym czasie napisał rozdział o urazach mózgu wśród niemieckich lotników podczas II wojny do wydanego przez amerykańskie wojsko opracowania (Washington DC, US Govt Printing Office, 2 volumes, 1950). W 1947 powrócił do żony i szóstki dzieci w Dillenburgu. Podobnie jak Hallervorden, otrzymał pracę i własne laboratorium w Instytucie w Gießen. Pracował tam do przejścia na emeryturę w 1959, zmarł w 1969 roku. Po śmierci Spatza ukazały się w prasie medycznej nekrologi i artykuły wspomnieniowe[3][4], pomijające wątpliwe moralnie wątki kariery neuropatologa.

Uczniami Spatza byli Lindenberg, Thea Lüers, Klaue, Welte, Eicke, Noetzel, Krücke, Peters Becker, Orthner, Diepen, Kahle, Stephan[5].

Spatz interesował się średniowieczną architekturą sakralną i rysunkiem. Był serdeczny wobec współpracowników, co roku zamykał laboratorium na jedną noc, by świętować z przyjaciółmi Oktoberfest.

Synem Hugona Spatza jest neurolog Wolfbernhard Spatz (ur. 1934).

Wybrane prace

  • Beiträge zur normalen Histologie des Rückenmarks des neugeborenen Kaninchens. Jena, 1917
  • Über den Eisennachweis im Gehirn, besonders in Zentren des extrapyramidal-motorischen Systems. München, 1921
  • Physiologie und Pathologie der Stammganglien. [w:] Handbuch der normalen und pathologischen Physiologie; Band 10, Berlin, 1927
  • Spatz H. Die "systematischen Atrophien". Eine wohlgekennzeichnete Gruppe der Erbkrankheiten des Nervensystems. „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”. 108 (1-2), 1938. DOI: 10.1007/BF01825872. 
  • Thea Hasenjäger, Hugo Spatz. Über örtliche Veränderungen der Konfiguration des Gehirns beim Hirndruck. „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”. 107 (1), 1938. DOI: 10.1007/BF01968752. 
  • Lindenberg R, Spatz H. über die Thromboendarteriitis obliterans der Hirngefäße (Cerebrale Form der v. Winiwater-Buergerschen Krankheit). „Virchows Archiv”. 305 (2), 1939. DOI: 10.1007/BF02595305. 
  • Enzephalitis. W: Oswald Bumke (red.) Handbuch der Geisteskrankheiten, Band 11 (1), München, 1930
  • Vergangenheit und Zukunft des Menschenhirns. Akademie der Wissenschaften. Wiesbaden, Steiner, 1964

Przypisy

  1. ↑ Hallervorden J, Spatz H. Eigenartige Erkrankung im extrapyramidalen System mot besonderer Beteiligung des Globus pallidus und der Substantia nigra: Ein Beitrag zu den Beziehungen zwischen diesen beiden Zentren. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. 79, s. 254–302, 1922. 
  2. ↑ Onari K, Spatz H. Anatomische Beiträge zur Lehre von der Pickschen umschriebene Grobhirnrinden- Atrophie (‘Picksche Krankheit’). „Z Ges Neurol Psychiatrie”. 101. 1, s. 470-511, 1926. 
  3. ↑ Pia HW. Dem Gedächtnis von Hugo Spatz 1888–1969. „Acta Neurochirurgica”. 21. 1, 1969. DOI: 10.1007/BF01405212. 
  4. ↑ Dem Gedächtnis von Hugo Spatz 1888–1969. „Acta Neurochirurgica”. 23. 2-3, s. 183-186, 1970. DOI: 10.1007/BF01401701. 
  5. ↑ Jürgen Peiffer: Hirnforschung in Deutschland 1849 bis 1974: Briefe zur Entwicklung von Psychiatrie und Neurowissenschaften sowie zum Einfluss des politischen Umfeldes auf Wissenschaftler. Springer, s. 1116. ISBN 3-540-40690-5.

Bibliografia

  • Scholz W. Hugo Spatz zum 75. Geburtstag. „European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience”. 204 (5), 1963. DOI: 10.1007/BF00353481. 
  • Fischer I: Biographisches Lexikon der hervorragenden Ärzte der letzten fünfzig Jahre. Band 2. München-Berlin: Urban & Schwarzenberg, 1962, s. 1480-1481.

Linki zewnętrzne