Hummel

SdKfz 165 "Hummel"
15cm schwere Panzerhaubitze auf Geschützwagen III/IV (Sf)

Działo w muzeum w Sinsheim (Niemcy)
Dane podstawowe
Państwo	III Rzesza
Producent	Deutsche Eisenwerke w Duisburgu
Typ pojazdu	haubica samobieżna
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	6 (dowódca, celowniczy, dwóch ładowniczych, kierowca, radiooperator)
Historia
Prototypy	1942
Produkcja	1943-1945
Egzemplarze	713 (wersja podstawowa) 157 (wóz amunicyjny)
Dane techniczne
Silnik	1 silnik gaźnikowy, 12-cylindrowy Maybach HL120 TRM o mocy 300 KM (221 kW) przy 3000 obr./min.
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	470 l
Pancerz	spawany z płyt stalowych, walcowanych, grubość: 10 – 30 mm
Długość	7,17 m
Szerokość	2,97 m
Wysokość	2,81 m
Prześwit	0,40 m
Masa	24 380 kg (bojowa)
Nacisk jedn.	0,86 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	42 km/h (na drodze) 20 – 24 km/h (w terenie)
Zasięg	260 km (na drodze) 130 km (w terenie)
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	1,00 m
Rowy (szer.)	2,30 m
Ściany (wys.)	0,60 m
Kąt podjazdu	30°
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 haubica 15 cm sFH 18 kal. 150 mm (zapas amunicji – 18 szt.) 1 karabin maszynowy MG 34 (zapas amunicji – 600 szt.)
Użytkownicy
Niemcy

Hummel (z niem. "trzmiel") – 15cm schwere Panzerhaubitze auf Geschützwagen III/IV (Sf) SdKfz 165 niemieckie samobieżne działo polowe z okresu II wojny światowej uzbrojone w haubicę kalibru 150 mm, używane przez Wehrmacht od 1942 roku do końca wojny.

Konstrukcja

Pierwsze projekty nowego pojazdu powstały w 1942, kiedy wojska niemieckie odczuły brak samobieżnej artylerii polowej, która mogłaby łatwo współpracować z wojskami pancernymi. Pierwsze projekty zakładały umieszczenie haubicy 10,5cm leFH 17 na podwoziu czołgu PzKpfw III lub PzKpfw IV. Po zbudowaniu jednego prototypu zdecydowano jednak o użyciu działa o większym kalibrze – haubicy 15cm sFH 18 (L/30 – o długości lufy 30 kalibrów), zamontowanej na specjalnie dla niej zaprojektowanym podwoziu Geschützwagen III/IV będącym mieszaniną elementów czołgów PzKpfw III Ausf.J i czołgu PzKpfw IV Ausf. F oraz elementów zbudowanych specjalnie dla tej konstrukcji. To samo podwozie zostało później użyte do konstrukcji niszczyciela czołgów Nashorn. Kadłub składający się z wanny (była to nieco wydłużona w tylnej części typowa wanna czołgu PzKpfw IV) i osłony przedziału bojowego wykonany był ze spawanych płyt walcowanych o grubości 15-30 mm wanna i 10 mm nadbudowa. Nadbudowa osłaniająca przedział bojowy była odkryta od góry (możliwe osłonięcie brezentową plandeką) i posiadała dwuskrzydłowe drzwiczki od tyłu ułatwiające załadunek amunicji. Kierowca i radiooperator zajmowali stanowiska w przedniej części pojazdu, a reszta załogi (dowódca pojazdu, celowniczy, dwóch ładowniczych) i uzbrojenie pojazdu znajdowały się w przedziale bojowym umieszczonym w tylnej części pojazdu. Silnik zamontowany był centralnie. Późniejsze modele "Trzmiela" miały nieco zmodyfikowane przednie nadwozie, ze zwiększoną przestrzenią przeznaczoną dla kierowcy i radiooperatora.

Do końca wojny wyprodukowano 713 Hummeli w wersji podstawowej i 157 w wersji nieuzbrojonego transportera amunicji.

Zastosowanie bojowe

(c) Bundesarchiv, Bild 101I-219-0583A-07 / Harschneck / CC-BY-SA 3.0

SdKfz 165 Hummel front wschodni, lipiec 1943 r.

Działa samobieżne "Hummel" stanowiły, obok lżejszych dział samobieżnych "Wespe", wyposażenie dywizjonów artylerii pancernej pułków artylerii pancernej dywizji pancernych i niektórych dywizji grenadierów pancernych. W pułku jeden dywizjon całkowicie wyposażano w działa samobieżne. Taki dywizjon składał się z trzech baterii. Dwie baterie były wyposażone w działa samobieżne "Wespe", a jedna bateria w działa "Hummel". Każda bateria liczyła sześć lub cztery działa samobieżne. Dywizjon liczył łącznie 16-18 dział samobieżnych. Bateria miała także dwa transportery amunicji na podwoziach dział samobieżnych^[1].

Przypisy

Bibliografia

• Janusz Ledwoch, 1997, Niemieckie wozy bojowe 1933-1945, Warszawa, Militaria, ISBN 83-86209-57-7.
• Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej (od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 89. ISBN 83-86028-01-7.

Linki zewnętrzne

• Hummel w Achtung Panzer!. [dostęp 2010-08-30]. (ang.).
• Historia konstrukcji SdKfz 165 Hummel. panzerwaffe.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-09)].