Huta żelaza w Völklingen

Huta żelaza w Völklingen[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Państwo

 Saara

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

II, IV

Numer ref.

687

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1994
na 18. sesji

Położenie na mapie Saary
Mapa konturowa Saary, na dole znajduje się punkt z opisem „Huta żelaza w Völklingen”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Huta żelaza w Völklingen”
Ziemia49°14′56,9″N 6°50′40,9″E/49,249139 6,844694

Huta żelaza w Völklingen (niem. Völklinger Hütte) – huta żelaza w Völklingen w Zagłębiu Saary w zachodnich Niemczech, unikatowe świadectwo historii techniki z przełomu XIX i XX w. Najnowocześniejszy zakład hutniczy swego czasu był przez ponad 100 lat największym kompleksem przemysłowym przeróbki stali w Niemczech.

Dzisiejsza huta tworzy ogromny park tematyczny – na terenie ok. 6 ha znajdują się oryginalne instalacje i urządzenia niezbędne do wyrobu surówki hutniczej, od przerobu surowców i wielkopiecowej produkcji stali, po wyposażenie potrzebne do oczyszczania gazów wielkopiecowych. Sama huta jest często opisywana jako „ikona kultury przemysłowej” albo „katedra ery przemysłowej”.

W 1994 r. huta została wpisana na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO. Huta w Völklingen jest dziś najważniejszym ośrodkiem kultury przemysłowej w Europie i punktem startowym Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego (ang. European Route of Industrial Heritage (ERIH)).

Historia

Wielki piec

W 1873 r. koloński inżynier hutnictwa Julius Bach założył w Völklingen zakład przerabiający luksemburską rudę żelaza i produkujący dźwigary żelazne oraz podkłady kolejowe. Wysokie cła na stal zmusiły Bacha do zamknięcia firmy. Zakład zakończył produkcję w 1879 r., po czym dwa lata później został kupiony przez Karla Röchlinga.

Dynamicznemu rozwojowi firmy Röchlinga sprzyjała nowoczesna infrastruktura kolejowa (nowa linia SaarbrückenTrewir). Ponadto Röchling nabył patent do stosowania nowej rewolucyjnej technologii produkcji stali z rud o dużej zawartości fosforu (tzw. metody Sidneya Thomasa). Pozwoliło to przerabiać rudy o niskiej zawartości żelaza (30%) z Lotaryngii – regionu bezpośrednio sąsiadującego z Saarą.

Pierwszy wielki piec powstał w latach 1882–1883, a kolejne cztery w 1885 i 1893. Aby otrzymać wysokie temperatury niezbędne do produkcji stali, potrzebny był nie tylko węgiel, ale przede wszystkim koks. Dlatego też w 1896 wybudowano koksownię.

Röchling’schen Eisen- und Stahlwerke w Völklingen była pierwszą hutą na świecie używającą gazów wielkopiecowych na skalę przemysłową. Z końcem XIX w. stała się najbardziej wydajnym zakładem w Europie i największym producentem dźwigarów stalowych w Niemczech.

Szósty wielki piec zbudowano w 1903, a w 1911 dodano nowy taśmowy system zaopatrzenia pieca w koks i rudę żelaza (wyciąg załadowczy). Był to największy taki system w owym czasie. Völklingen był pierwszym zakładem na świecie (1911), w którym zastosowano technologię oczyszczania gazów wielkopiecowych na sucho na skalę przemysłową. Ostatnią dużą inwestycją Völklingen była budowa działu spiekania (1928–1930). Dzięki temu można było powtórnie wykorzystywać odpady, m.in. drobnoziarnisty pył z gazu wielkopiecowego. Ten pionierski zakład był modelem dla wielu podobnych inwestycji na całym świecie.

W czasie II wojny światowej w kopalniach, hutach i zakładach metalurgicznych Zagłębia Saary pracowali robotnicy przymusowi i więźniowie. Lżejsze prace wykonywały nawet kobiety, którym do tej pory nie wolno było pracować w tego typu zakładach. W hucie Völklingen, w niezwykle ciężkich warunkach, pracowało przymusowo około 6 tys. mężczyzn i kobiet z Rosji, Polski, Jugosławii, Francji, Belgii i Luksemburga. Robotnicy byli więzieni w ciężkich warunkach w obozie w Etzehofen[1]. W 1949 roku właściciel zakładu Hermann Röchling został skazany na 10 lat więzienia za zbrodnie wojenne dokonane na terenie zakładu, jednak z więzienia został wypuszczony w 1951 r.[2]

W 1952 huta osiągnęła poziom produkcji sprzed wojny, głównie dzięki zwiększonemu popytowi na stal. W 1956 po przyłączeniu Saary z powrotem do Niemiec, huta została zwrócona właścicielom, rodzinie Röchling. W 1965 zakłady zatrudniały 17 tys. pracowników.

Światowy kryzys stalowy (1975) dotknął również hutę w Völklingen. Przedsiębiorstwo rodziny Röchling połączyło się z zakładem luksemburskiego koncernu stalowego Arbed w Burbach, dając początek spółce Stahlwerke Röchling-Burbach GmbH. W 1982 do spółki przyłączono zakłady metalurgiczne w Neunkirchen. Tak powstała Saarstahl GmbH, a rodzina Röchling wycofała się z prowadzenia spółki.

W 1986 r. wygaszono wielkie piece huty w Völklingen. Prężna inicjatywa obywatelska nie dopuściła do wyburzenia zakładów. Huta została ogłoszona pomnikiem przemysłowym. Jeszcze w 1984 wiele z działów huty (np. dział wielkopiecowy) zostało wpisanych na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Huta dzisiaj

Obecnie na terenie huty organizowane są rozmaite imprezy kulturalne, od kameralnych wystaw sztuki po wielkie koncerty rockowe.

Od 2004 r. można zwiedzać Ferrodrom, pierwsze centrum nauki w regionie Saar-Lor-Lux, a zarazem multimedialny park tematyczny o produkcji żelaza i stali.

Galeria


Przypisy

  1. Fabian Lemmes: Zwangsarbeit bei Röchling. Das Arbeitserziehungslager Etzenhofen, in: Saarbrücker Hefte. Die saarländische Zeitschrift für Kultur und Gesellschaft 85 (2001), S. 24–31; Interview mit Hans-Walter Herrmann (Saarbrücker Zeitung, 27. Januar 2010): Er hat sich in den Dienst der Nazis gestellt [1].
  2. Obóz pracy przy hucie Röchlingów [2].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Germany location map.svg
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
VH pano12 1.jpg
Autor: Lokilech, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Hochöfen der Völklinger Hütte
VH Eingang pano.jpg
Autor: LokilechBasispreis Das kann, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Völklinger Hütte vom Eingang
Saarland location map G.svg
Autor: Hanhil based on work by Lantus, Licencja: CC BY-SA 3.0
Position map of the state of Saarland, showing position of Saarland within Germany with the six disticts and fiftytwo municipalities
Geographic limits of the map: * N: 49.65° N * S: 49.09° N * W: 6.3° E * E: 7.405° E
VH pano5 1.jpg
Autor: Lokilech, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Hochofen der Völklinger Hütte