Huta Maurycy w Makowie Podhalańskim

Ruiny huty żelaza wraz z murem oporowym

nr rej. A-502/87 z 2.06.1987[1]
Ruiny huty na pocztówce z 1906
Państwo	Polska
Miejscowość	Maków Podhalański
Adres	ul. Moniuszki, ul.Sienkiewicza
Rozpoczęcie budowy	1844
Położenie na mapie Makowa Podhalańskiego Huta „Maurycy”
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Huta „Maurycy”
Położenie na mapie województwa małopolskiego Huta „Maurycy”
Położenie na mapie powiatu suskiego Huta „Maurycy”
Położenie na mapie gminy Maków Podhalański Huta „Maurycy”
49°43′49,37″N 19°40′58,55″E/49,730381 19,682931
Strona internetowa

Huta „Maurycy” (zwana również Hamernią) – huta żelaza działająca w latach ok. 1845–ok. 1870 w Makowie (obecnie Maków Podhalański), której pozostałości zabudowań od 1987 r. znajdują się w rejestrze zabytków. Położona była na południowych stokach Makowskiej Góry, między współczesnymi ulicami Sienkiewicza i Moniuszki^[1][2].

Powstała w latach 1844–1845^[1], kiedy właścicielem dóbr makowskich był hrabia Filip Ludwik de Saint Genois. Wybudowano wówczas wielki piec, dwa piece fryszerskie z dwoma młotami oraz walcownię. Później dobudowano drugi wielki piec i cztery piece fryszerskie. Surowca do produkcji dostarczały kopalnie niskoprocentowej rudy darniowej w Beskidach (okolice Targoszowa, Krzeszowa, Sułkowic, Lanckorony, Kalwarii i Tłuczani), a także z Jaworzna. Półprodukty do makowskiej huty trafiały również z jej filii w Zawoi. Działalność zakładu w Makowie, a także funkcjonującej w podobnym okresie huty w Suchej, przyczyniła się do przetrzebienia drzewostanu w okolicznych lasach^[3].

Po kilkudziesięciu latach działalności produkcja hutnicza stała się jednak nieopłacalna, głównie ze względu na niską jakość surowca i wysokie koszty transportu. Huta zakończyła działalność w 1863 r.^[4] lub około 1870 r.^[3].

Porośnięte ruiny huty Maurycy w 2022 roku

Ruiny huty „Maurycy” wraz z murem oporowym zostały wpisane w 1987 r. do rejestru zabytków^[1]. Stan zachowania ruin jest szczątkowy. Do czasów współczesnych zachowało się około 80 metrów muru oporowego z sześcioma masywnymi przyporami, który został częściowo zniszczony w czasie powodzi w lipcu 2001 r. Zachowane są fundamenty wielkiego pieca. Fundamenty budynku huty są prawdopodobnie przykryte warstwą ziemi^[2]. Ruiny huty są widoczne z terenu internatu Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego przy ul. Moniuszki. W 2021 r. planowano udostępnienie zabytku za pomocą specjalnej ścieżki^[5].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Pocztówka z widokiem ruin Hamerni w Makowie. szukamypolski.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-02)].