Huta Stalowa Wola

Huta Stalowa Wola SA

Logo Huty Stalowa Wola
Państwo	Polska
Siedziba	Stalowa Wola
Adres	37-450 Stalowa Wola ul. Kasprzyckiego 8
Data założenia	1939[1]
Forma prawna	spółka akcyjna
Prezes	Jan Szwedo
Przewodniczący rady nadzorczej	Paweł Zając
Udziałowcy	Polska Grupa Zbrojeniowa SA (88,77%)
Nr KRS	0000004324
Dane finansowe
Kapitał zakładowy	267 077 390,25 zł[2]
Położenie na mapie Stalowej Woli Huta Stalowa Wola
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Huta Stalowa Wola
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Huta Stalowa Wola
Położenie na mapie powiatu stalowowolskiego Huta Stalowa Wola
50°33′21″N 22°03′03″E/50,555833 22,050833
Strona internetowa

Huta Stalowa Wola – polskie przedsiębiorstwo przemysłu maszynowego i zbrojeniowego powstałe w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego^[1] na północny zachód od miasta Nisko, w okolicach wsi Pławo – obecnie Stalowa Wola.

Historia

Lata 30. i 40. XX w.

Przekazanie wojsku haubic wz. 1914/19 kal. 100mm, wykonanych bezpłatnie jako dar Zakładów Południowych w Stalowej Woli

Budowę zakładów, których głównym przeznaczeniem miała być produkcja artyleryjska, rozpoczęto od podstaw, na terenie wykarczowanej puszczy w marcu 1937 roku, w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego, pod nazwą Zakłady Południowe^[3]. Uroczystego otwarcia dokonał Prezydent RP prof. inż. Ignacy Mościcki w czerwcu 1939 roku. Zakład produkował wtedy stal szlachetną, sprzęt zbrojeniowy oraz rolniczy. Poczyniono także starania w celu uzyskania szwedzkiej licencji na produkcję nowoczesnych turbin parowych. Umowa ze stroną szwedzką została podpisana, jednakże Szwedzi ociągali się z przekazaniem dokumentacji do wybuchu II wojny światowej, przez co idea produkcji turbin w HSW została zaniechana. W ekspresowym tempie powstawała elektrownia oraz osiedle pracownicze Stalowa Wola. Inwestycje nie zostały całkowicie zakończone przed wybuchem drugiej wojny światowej.

Podczas okupacji niemieckiej zakłady zostały przejęte przez Niemcy i włączone do koncernu Reichswerke Hermann Göring jako Werk Stalowa Wola^[3]. Produkowano tam m.in. działa przeciwlotnicze 88 mm^[4]. Kiedy w lipcu 1944 roku region wyzwoliła Armia Czerwona, HSW była największym zakładem przemysłu ciężkiego w zdobytej części Polski. Zakłady i ich wyposażenie zostały jednak w dużym stopniu zniszczone lub ewakuowane przez odchodzących okupantów^[4].

Po II wojnie światowej zakłady, przemianowane 20 marca 1948 roku na przedsiębiorstwo państwowe Huta Stalowa Wola, dalej zajmowały się produkcją zbrojeniową, poszerzając stopniowo asortyment^[4]. Produkowano głównie armaty i haubice na licencji radzieckiej, kalibru do 122 mm, dla Wojska Polskiego i na eksport^[3]. Jednym z głównych produktów stała się armata czołgowa 100 mm D-10T czołgów rodziny T-54/T-55^[4]. Oprócz dział, produkowano też wyrzutnie rakietowe kalibru 140 mm WP-8z i morskie WM-18^[4].

Lata 60. i 70. XX w.

Na przełomie lat 60 i 70 XX wieku HSW nawiązała współpracę z firmami zachodnimi i uruchomiła również produkcję cywilną w postaci maszyn budowlanych, zupełnie nową gałąź polskiego przemysłu. Dzięki współpracy kooperacyjnej z przedsiębiorstwami brytyjskimi, amerykańskimi i niemieckimi uzyskano nowe w Polsce technologie, w tym technologie produkcji spycharek gąsienicowych i ładowarek kołowych. W sierpniu 1967 weszła w skład Zjednoczenia Przemysłu Maszyn Budowlanych „Bumar”^[5].

W grudniu 1974 sztandar Huty Stalowa Wola został odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I klasy^[6].

Lata 80. XX w.

W latach osiemdziesiątych XX w. Huta Stalowa Wola, oprócz produkcji sprzętu artyleryjskiego, stała się znaczącym producentem opancerzonych pojazdów bojowych, a także stali jakościowych dla potrzeb prawie całego krajowego przemysłu obronnego. Wdrożono do produkcji m.in. transporter gąsienicowy MT-LB i haubicę samobieżną 2S1 Goździk, na licencji radzieckiej^[4].

W lipcu 1984 Kombinat Przemysłowy „Huta Stalowa Wola” został wyróżniony wpisem do „Księgi zasłużonych dla województwa tarnobrzeskiego”^[7].

Lata 90. XX w.

29 kwietnia 1988 r. w Hucie Stalowa Wola rozpoczęła się pierwsza tego roku fala strajków zorganizowanych przez zdelegalizowany związek zawodowy „Solidarność”^[8]. Po przemianach ustrojowych przystąpiono do restrukturyzacji i komercjalizacji spółki. 15 lipca 1991 roku przedsiębiorstwo państwowe Huta Stalowa Wola Kombinat Przemysłowy stało się jednoosobową spółką akcyjną Huta Stalowa Wola SA (HSW SA), w której całość akcji posiadał Skarb Państwa. Pod względem organizacyjnym zakład przeorganizowano w grupę kapitałową złożoną ze spółki dominującej i spółek zależnych.

Zakład Hutniczy i walcownia blach Huty Stalowa Wola zostały sprywatyzowane i w 2006 roku utworzyły odrębną spółkę, należącą do grupy Złomrex, HSW-Huta Stali Jakościowych SA (obecnie pod firmą Cognor SA Oddział HSJ w Stalowej Woli)^[9].

155 mm Haubica Krab

120 mm moździerz RAK na podwoziu Rosomak

WR40 Langusta produkcji HSW

HSW 9.50

Hydros T351, dźwigi samojezdne marki Hydros produkowane były do lat 90 XX wieku w Hucie Stalowa Wola.

XXI wiek

W wyniku restrukturyzacji HSW SA stała się największym polskim producentem maszyn budowlanych. Wieloletnie doświadczenie w produkcji sprzętu wojskowego uczyniło także z HSW SA wiodącego producenta dla krajowego przemysłu obronnego. Produkcja i sprzedaż maszyn budowlanych została przekazana w 2004 r. do nowo powstałej spółki HSW – Trading Sp. z o.o. Produkowane maszyny sprzedawane są pod marką HSW. Z dniem 1 kwietnia 2007 r. HSW-Trading Sp. z o.o. został włączony w struktury Huty Stalowa Wola SA.

W 2008 roku, w wyniku kontraktu z MON, rozpoczęto rozwijanie produktów wojskowych, takich jak samobieżna armatohaubica Krab, transporter minowania narzutowego Kroton oraz najnowszego wyrobu Centrum Produkcji Wojskowej (część HSW): wyrzutni rakiet Langusta^[10][11].

Zdecydowano następnie pozostawić w HSW jedynie produkcję zbrojeniową i 1 lutego 2012 roku część produkująca maszyny cywilne HSW została sprzedana chińskiemu koncernowi Guangxi LiuGong Machinery Co. Ltd. Dzięki temu, spółka w okresie 2012-2016 przeprowadziła inwestycje w zakresie zwiększenia możliwości produkcji zbrojeniowej i unowocześnienia zakładu^[3].

2 kwietnia 2012 Huta Stalowa Wola kupiła 100% udziałów w fabryce samochodów ciężarowych i specjalizowanych podwozi dla wojska Jelcz-Komponenty. W marcu 2016 HSW przejęła spółkę motoryzacyjną Autosan^[3].

W styczniu 2014 roku właściciel – Skarb Państwa zdecydował o wniesieniu akcji Huty Stalowa Wola SA do powstałej krótko przed tym spółki akcyjnej Polska Grupa Zbrojeniowa w Radomiu, mającej być największym polskim producentem broni^[12].

HSW SA weźmie udział w budowie działa samobieżnego 155 mm na podstawie kołowej Kryl^[13].

W 2016 roku ukończono rozbudowę lufowni dla potrzeb programu haubicoarmaty Krab, co umożliwiło produkcję luf kalibru do 155 mm i długości do 11 m, przez co HSW dołączyła do nielicznych producentów w Europie Zachodniej posiadających takie możliwości^[3]. W 2021 roku HSW otrzymała licencję na produkcję luf armat czołgowych 120 mm Rh120 L/44 czołgu Leopard 2, z chromowanym przewodem lufy^[4].

1 grudnia 2021 roku z HSW połączono spółkę Wojskowe Zakłady Inżynieryjne w Dęblinie, włączając ją jako oddział w skład HSW^[14].

Produkcja historyczna

Produktem końcowym Huty Stalowa Wola SA były maszyny budowlane do prac ziemnych i drogowych (produkcja przejęta w 2012 przez Guangxi LiuGong Machinery Co. Ltd. w Stalowej Woli, który obecnie produkuje maszyny pod marką Dressta – Stalowa Wola):

• Koparka mechaniczna KM-602A (1967)^[5]
• Hydrauliczna ładowarka kołowa Ł-3 (1969)^[5]
• Hydrauliczna ładowarka kołowa Ł-31 (1971)^[5]
• Żuraw samochodowy Hydros30T (1971)^[5]
• Kołowa ładowarka przegubowa Ł-3P „Mrówka” (1973)^[5]
• Kołowa spycharka M-3 (1972-73)^[5]
• Kołowa wywrotka NW-10 „Mamut” (1972-75)^[5]
• Spycharka gąsienicowa TD-15C (1973)^[5]
• Spycharka gąsienicowa TD-20C^[5]
• Ładowarka gąsienicowa 175C^[5]
• Układacz rur TD-25CS^[5]
• Ciągnik TD-20E (1977)^[5]
• Zgniatarka ZGSH-201
• Betoniarka BEE 252
• Skrzynia przeładunkowa U-35

jak również sprzęt wojskowy:

• Samobieżna haubica kalibru 122 mm Goździk,
• Transporter opancerzony Opal.

Aktualne produkty przedsiębiorstwa

• 155mm Haubica Krab
• Wyrzutnia rakiet WR40 Langusta
• Samobieżny moździerz RAK
• Lekkie Podwozie Gąsienicowe
• Przeciwlotnicza armata automatyczna 35mm KDA dla PZA Loara i ZSSP-35 Hydra
• UMI Uniwersalna Maszyna Inżynieryjna koparkoładowarka 9.50
• M98 98 mm moździerz
• 120 mm moździerz ciągniony
• Transporter minowania narzutowego Kroton
• spycharko-ładowarka SŁ-34^[15]
• koparko-ładowarka Uniwersalna Maszyna Inżynieryjna UMI 9.50^[15]

Prace badawcze i rozwojowe

• 155 mm haubica na podwoziu kołowym Kryl^[16][13]
• systemem dowodzenia i kierowania ogniem dla modułu dywizjonowego haubic Kryl^[16][13]
• bezzałogowy system wieżowy z armatą 30 mm^[17]
• pływający bojowy wóz piechoty Borsuk^[18].

Struktura własnościowa HSW

Kapitał zakładowy Huty Stalowa Wola SA w styczniu 2021 r. wynosił 267 077 390,25 zł i dzielił się na 56 226 819 akcji o wartości nominalnej 4,75 zł każda^[2].

Akcjonariat

Udziałowcy (styczeń 2021)^[2]:

• Polska Grupa Zbrojeniowa SA – 83,22%
• Skarb Państwa – 6,83%
• PGE Obrót SA – 1,03%
• PGNiG SA – 0,77%
• Pozostali drobni akcjonariusze – 8,15%

HSW a region

Wokół Huty Stalowa Wola na przestrzeni ostatnich siedemdziesięciu lat wyrosło nowe miasto – Stalowa Wola, będące ważnym centrum regionu oraz węzłem komunikacyjnym Podkarpacia. Z powodu restrukturyzacji i niepewności co do dalszych losów HSW, miasto czyni starania w celu uniezależnienia się od istnienia HSW. Obecnie Huta Stalowa Wola skupiła się na kontynuacji i rozwijaniu produkcji Centrum Produkcji Wojskowej. Zainteresowanie przejęciem sekcji produkującej maszyny budowlane wyraziły m.in. JCB, Hyundai i Hitachi. Ostatecznie, 1 lutego 2012 roku, biznes maszyn cywilnych HSW został zakupiony przez światowy koncern operujący w branży maszyn do robót drogowych i ziemnych – Guangxi LiuGong Machinery Co. Ltd.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Podpisano umowę sprzedaży cywilnej części HSW chińskiej firmie LiuGong [dostęp 2012-10-18]
• Strona firmy Guangxi LiuGong Machinery
• Dressta – Stalowa Wola. dressta.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-03)].
• sprzęt artyleryjski. hsw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-15)].
• Huta Stalowa Wola