Hydnellum
 Kolczakówka strefowana (Hydnellum concrescens) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | kolczakówka |
| Nazwa systematyczna | |
| Hydnellum P. Karst. Meddn. Soc. Fauna Flora fenn.' 5: 41 (1879) | |
Hydnellum P. Karst. (kolczakówka) – rodzaj grzybów należący do rodziny kolcownicowatych (Bankeraceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Bankeraceae, Thelephorales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Synonimy naukowe: Calodon P. Karst., Phaeodon J. Schröt[2].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany był też jako kolczak lub zębak[3].
Charakterystyka
Grzyby jednoroczne, saprotrofy rosnące na ziemi pojedynczo lub w grupach. Kapelusze za młodu aksamitne, później filcowate, łuskowate. Dolna strona pokryta elastycznymi kolcami. Sąsiednie kapelusze są niekiedy zrośnięte. Hymenofor kolczasty. Trzony grube, pełne, na powierzchni filcowate. Miąższ początkowo włóknisty, później korkowaty, zdrewniały, strefowany. Zapach po przekrojeniu często mączny. Wysyp zarodników brązowy. Zarodniki nieregularnie graniaste, szerokoeliptyczne, guzkowate, rzadko kolczaste, bez pory rostkowej[4].
Gatunki występujące w Polsce
- Hydnellum aurantiacum (Batsch) P. Karst. 1879 – kolczakówka pomarańczowa
- Hydnellum caeruleum (Hornem.) P. Karst. 1879 – kolczakówka niebieskawa
- Hydnellum compactum (Pers.) P. Karst. 1879 – kolczakówka żółtobrązowa
- Hydnellum concrescens (Pers.) Banker 1906 – kolczakówka strefowana
- Hydnellum ferrugineum (Fr.) P. Karst. 1879 – kolczakówka kasztanowata
- Hydnellum geogenium (Fr.) Banker 1913 – kolczakówka zielonożółta
- Hydnellum glaucopus (Maas Geest. & Nannf.) E. Larss., K.H. Larss. & Kõljalg 2019 – kolczakówka sinostopa
- Hydnellum ioeides (Pass.) E. Larss., K.H. Larss. & Kõljalg 2019 – kolczakówka fiołkowa
- Hydnellum peckii Banker 1912 – kolczakówka piekąca
- Hydnellum scabrosum (Fr.) E. Larss., K.H. Larss. & Kõljalg 2019 – kolczakówka szorstka
- Hydnellum scrobiculatum (Fr.) P. Karst. 1879 – kolczakówka dołkowana
- Hydnellum suaveolens (Scop.) P. Karst. 1879 – kolczakówka wonna
- Hydnellum underwoodii (Banker) E. Larss., K.H. Larss. & Kõljalg 2019 – kolczakówka białobeżowa
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[1]. Wykaz gatunków i nazwy polskie według W. Wojewody[3] i rekomendacji Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów[5].
Wszystkie gatunki kolczakówek objęte są w Polsce ochroną gatunkową[6].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum [dostęp 2021-08-18].
- ↑ Species Fungorum [dostęp 2021-08-18].
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Rekomendacja nr 2/2021 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [dostęp 2021-07-19].
- ↑ W. Wojewoda, M. Ławrynowicz, 2006, Czerwona lista grzybów wielkoowocnikowych w Polsce (ang. Red list of macrofungi in Poland).
Media użyte na tej stronie
Autor: Grzegorz "Spike" Rendchen, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hydnellum compactum - immature specimens.
Autor: This image was created by user AnPena at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
(c) Photo: Myrabella / Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Hydnellum ferrugineum, Glières Plateau, Haute-Savoie, France.
Identified on image by L. Chavant, Association mycologique de Toulouse.
Autor: Gerhard Koller (Gerhard), Licencja: CC BY-SA 3.0
Fruitbody of the hydnoid fungus Sarcodon joeides (Pass.) Pat.; photographed in Jüdingsau, Marz, Bezirk Mattersburg, Burgenland, Austria.
Autor: Bernypisa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hydnellum peckii - Young specimen - Bellamonte (TN), Italy - 17/08/2005 - personal photo - B.Baldassari
_P._Karst_441904.jpg)
Autor: This image was created by user Leah Bendlin (fallenicarus13) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
.JPG)
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Hydnellum geogenium (location: Poland, Zawoja-Markowa, Babiogórski Park Narodowy)
_P._Karst_466140.jpg)
Autor: This image was created by user walt sturgeon (Mycowalt) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Autor: Dick Culbert from Gibsons, B.C., Canada, Licencja: CC BY 2.0
A large and widespread hedgehog (toothed polypore). It may prove medicinal. Photo from Rainy River, British Colombia