Hydrobiologia

Przesiewanie bentosu – jedna z podstawowych technik badań hydrobiologicznych

Hydrobiologia – nauka o życiu organizmów w środowisku wodnym, biologia środowiska wodnego, w węższym rozumieniu ekologia organizmów wodnych[1].

Hydrobiologia może dotyczyć ekologii wód śródlądowych i morskich. Ta pierwsza bywa nazywana limnologią, przy czym termin limnologia bywa również definiowany nie jako synonim hydrobiologii słodkowodnej, ale jako dział hydrologii dotyczący jezior, także w oderwaniu od ich biologicznego wymiaru, i jako taki odróżniany od potamologii, czyli nauki o rzekach[1][2], i krenobiologii, czyli nauki o ekologii źródeł[1]. Stąd terminy hydrobiologia i limnologia mogą być używane jako pojęcia bliskoznaczne lub jako oznaczające odrębne dziedziny nauki[2]. Jednym z terminów określających tę dziedzinę nauki jest limnoekologia, jednak nie jest w praktyce używany[3]. W przypadku ekologii wód morskich hydrobiologia jest traktowana jako dział oceanologii[1][2].

Według niektórych autorów hydrobiologia (limnologia) jest działem ekologii, przez co w jej zakres wchodzą jedynie badania organizmów wodnych w odniesieniu do ich związków z ekosystemem. W tym ujęciu do hydrobiologii nie należą oderwane od ekologii zagadnienia takie jak taksonomia, fizjologia czy genetyka organizmów wodnych[2].

Hydrobiologia uwzględnia warunki abiotyczne, jak i biotyczne. Obejmuje kilka dyscyplin podstawowych, takich jak: hydrochemia, hydrobotanika, algologia), hydrozoologia.

Wyróżnia się też w jej obrębie węższe dyscypliny, głównie o charakterze stosowanym:

  • hydrobiologię rybacką
  • hydrobiologię techniczną – zajmuje się ochroną urządzeń technicznych i problematyką oczyszczania ścieków
  • hydrobiologię sanitarną – zajmuje się aspektami zdrowotnymi
  • trofologię wód – zajmuje się problematyką żyzności zbiorników wodnych (patrz trofizm)

Hydrobiologia jako nauka ma charakter ekologiczny – opisuje relacje i zależności między organizmami a różnymi czynnikami środowiska. Posługuje się przy tym szerokim wachlarzem metod badawczych, zapożyczonych z botaniki, zoologii, mikrobiologii, chemii i fizyki, a zwłaszcza w ostatnim czasie – także w coraz większym zakresie z matematyki (zaawansowana analiza statystyczna). Hydrobiologia dostarcza także modeli stosowanych w ekologii ogólnej, np. dotyczących populacjologii, produktywności ekosystemów, etologii, bioróżnorodności.

Stowarzyszenia hydrobiologów

Międzynarodowym stowarzyszeniem zrzeszającym hydrobiologów jest Societas Internationalis Limnologiae. Działa ono od 1922 roku, a w 2014 roku liczyło 1250 członków z 70 krajów[4].

Krajowe stowarzyszenia hydrobiologiczne to m.in.:

Przypisy

  1. a b c d hydrobiologia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-01-02].
  2. a b c d Przedmiot i zakres hydrobiologii. W: Zdzisław Kajak: Hydrobiologia-limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 16-18. ISBN 83-01-12537-3. (pol.)
  3. Od tłumacza. W: Winfried Lampert, Ulrich Sommer: Ekologia wód śródlądowych. tłum. Joanna Pijanowska. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 9-10. ISBN 83-01-13387-2. (pol.)
  4. T. Zohary: About SIL (ang.). SIL, 2014. [dostęp 2017-01-02].
  5. Australian Society for Limnology (ang.). [dostęp 2017-01-02].
  6. Česká limnologická společnos (cz.). [dostęp 2017-01-02].
  7. Deutschen Gesellschaft für Limnologie (niem.). [dostęp 2017-01-02].
  8. Polskie Towarzystwo Hydrobiologiczne (pol.). [dostęp 2017-01-02].
  9. Association for the Sciences of Limnology and Oceanography (ang.). [dostęp 2017-01-02].
  10. Freshwater Biological Association (ang.). [dostęp 2017-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-02)].

Media użyte na tej stronie

Przesiewanie bentosu.jpg
Autor: Panek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Przesiewanie pobranej próby bentosowej na sicie bentosowym