Hygrocybe

Wilgotnica
Ilustracja
Wilgotnica czerniejąca (Hygrocybe conica)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

wodnichowate

Rodzaj

wilgotnica

Nazwa systematyczna
Hygrocybe (Fr.) P. Kumm.
Führ. Pilzk.: 26, 111 (Zwickau, 1871)
Typ nomenklatoryczny

Hygrocybe conica (Schaeff.) P. Kumm. 1871

Wilgotnica żółknąca
Wilgotnica szkarłatna
Wilgotnica lejkowata
Wilgotnica jasna
Wilgotnica ostrostożkowata
Wilgotnica kwaskowata
Wilgotnica wypukła
Wilgotnica karminowa

Hygrocybe (Fr.) P. Kumm. (wilgotnica) – rodzaj grzybów należący do rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Rodzaj Hygrocybe został poprawnie opisany po raz pierwszy przez Eliasa Friesa (jako podplemię Hygrocybi w ówczesnym plemieniu Clitocybe z rodzaju Agaricus) w "Systema mycologicum" z 1821 r[2]. Gatunku typowego nie określono. W randze rodzaju takson ten został umieszczony przez Paula Kummera w "Der Führer in die Pilzkunde" z 1871 r[3].

Synonimy naukowe: Agaricus [unranked], Hygrocybe Fr. ex Rabenh., Agaricus subtrib. Hygrocybi Fr., Bertrandia R. Heim, Cuphophyllus (Donk) Bon, Godfrinia Maire, Hydrophorus Battarra ex Earle, Hygrocybe subgen. Cuphophyllus Donk, Hygrocybe subgen. Pseudohygrocybe Bon, Hygrophorus subgen. Hygrocybe Fr., Neohygrocybe Herink, Porpolomopsis Bresinsky, Pseudohygrocybe (Bon) Kovalenko[4].

Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym należące do tego rodzaju gatunki opisywane były też jako bedłka, mięsicha, wodniak i wodolubek[5].

Charakterystyka

Saprotrofy lub organizmy rozwijające się w mikoryzie z roślinami wiechlinowatymi (Poaceae). Wytwarzają owocniki z jaskrawo zabarwionymi kapeluszami o suchej lub mazistej, szklistej powierzchni i blaszkowym hymenoforze. Blaszki o dość szerokim przekroju poprzecznym, przyrośnięte do trzonu (od niewielkiej powierzchni przy samym miąższu, do zbiegających na niego), o regularnej tramie. Trzony mają powierzchnię i ubarwienie podobne do kapeluszy. Zarodniki wilgotnic są eliptyczne, gładkie, pozbawione pory rostkowej, a ich wysyp jest biały, nieamyloidalny[6].

Niektóre gatunki

  • Hygrocybe acutoconica (Clem.) Singer 1951 – wilgotnica ostrostożkowata[7]
  • Hygrocybe angustifolia (Murrill) Candusso 1997
  • Hygrocybe aurantia (Murrill) Natarajan & Purush. 1989
  • Hygrocybe aurantiosplendens R. Haller Aar. 1954 – wilgotnica ozdobna
  • Hygrocybe blanda E. Horak 1990
  • Hygrocybe brunnea (Cleland) Grgur. 1997
  • Hygrocybe calciphila Arnolds 1985
  • Hygrocybe canescens (A.H. Sm. & Hesler) P.D. Orton 1987
  • Hygrocybe cantharellus (Schwein.) Murrill 1911 – wilgotnica lejkowata[8]
  • Hygrocybe cavipes E. Horak 1973
  • Hygrocybe ceracea (Wulfen) P. Kumm. 1871 – wilgotnica woskowa
  • Hygrocybe cerinolutea E. Horak 1973
  • Hygrocybe chamaeleon (Cibula) D.P. Lewis & Ovrebo 2009
  • Hygrocybe chlorophana (Fr.) Wünsche 1877 – wilgotnica żółknąca
  • Hygrocybe chromolimonea (G. Stev.) T.W. May & A.E. Wood 1995
  • Hygrocybe citrina (Rea) J.E. Lange 1940) – wilgotnica cytrynowa
  • Hygrocybe citrinopallida (A.H. Sm. & Hesler) Kobayasi 1971
  • Hygrocybe citrinovirens (J.E. Lange) Jul. Schäff. 1947 – wilgotnica cytrynowozielonawa
  • Hygrocybe coccinea (Schaeff.) P. Kumm. 1871 – wilgotnica szkarłatna
  • Hygrocybe coccineocrenata (P.D. Orton) M.M. Moser 1967 – wilgotnica czerwona
  • Hygrocybe colemanniana (A. Bloxam) P.D. Orton & Watling 1969
  • Hygrocybe conica (Schaeff.) P. Kumm. 1871 – wilgotnica czerniejąca
  • Hygrocybe conicoides (P.D. Orton) P.D. Orton & Watling 1969
  • Hygrocybe constans Murrill 1912
  • Hygrocybe constrictospora Arnolds 1985
  • Hygrocybe cuspidata(Peck) Roody 2003
  • Hygrocybe deceptiva (A.H. Sm. & Hesler) Leelav. 2006
  • Hygrocybe elegans E. Horak 1973
  • Hygrocybe firma (Berk. & Broome) Singer 1958
  • Hygrocybe flavipes (Britzelm.) Arnolds 1989
  • Hygrocybe flavescens (Kauffman) Singer 1951
  • Hygrocybe fuliginata E. Horak 1973
  • Hygrocybe fumosogrisea (E. Horak) Boertm. 2002
  • Hygrocybe fuscoaurantiaca (G. Stev.) E. Horak 1971
  • Hygrocybe glutinipes (J.E. Lange) R. Haller Aar. 1956
  • Hygrocybe graminicolor (E. Horak) T.W. May & A.E. Wood 1995
  • Hygrocybe helobia (Arnolds) Bon 1976 – wilgotnica torfowiskowa
  • Hygrocybe ingrata J.P. Jensen & F.H. Møller 1945
  • Hygrocybe innata (E. Horak) Boertm. 2002)
  • Hygrocybe insipida (J.E. Lange ex S. Lundell) M.M. Moser 1967 – wilgotnica drobna
  • Hygrocybe intermedia (Pass.) Fayod 1889 – wilgotnica nielepka
  • Hygrocybe irrigata (Pers.) Bon 1976
  • Hygrocybe julietae (G. Stev.) E. Horak 1971
  • Hygrocybe keithgeorgei (G. Stev.) E. Horak 1971
  • Hygrocybe lewelliniae (Kalchbr.) A.M. Young 1997
  • Hygrocybe lilaceolamellata (G. Stev.) E. Horak 1971
  • Hygrocybe lilacina (C. Laest.) M.M. Moser 1967
  • Hygrocybe lilacinoides (E. Horak) Boertm. 2002
  • Hygrocybe lilacipes (E. Horak) Boertm. 2002
  • Hygrocybe luteoglutinosa (E. Horak) Boertm. 2002
  • Hygrocybe marchii (Bres.) Singer 1951
  • Hygrocybe miniata (Fr.) P. Kumm. 1871 – wilgotnica purpurowa
  • Hygrocybe miniatoaurantiaca Hongo 1990
  • Hygrocybe miniceps (G. Stev.) E. Horak 1990
  • Hygrocybe mississippiensis (Cibula) D.P. Lewis & Ovrebo 2009
  • Hygrocybe mucronella (Fr.) P. Karst. 1879 – wilgotnica szerokoblaszkowa[9]
  • Hygrocybe multicolor (Berk. & Broome) E. Horak 1980
  • Hygrocybe murinacea (Bull.) M.M. Moser 1967
  • Hygrocybe nitrata (Pers.) Wünsche 1877 – wilgotnica kwaskowata
  • Hygrocybe obrussea (Fr.) Wünsche 1877
  • Hygrocybe ostrina (E. Horak) Boertm. 2002
  • Hygrocybe ovina (Bull.) Kühner 1926 – wilgotnica czerwieniejąca
  • Hygrocybe pantoleuca (Hongo) Hongo 1982
  • Hygrocybe parvula (Peck) Murrill 1916 – wilgotnica mała
  • Hygrocybe persoonii (Arnolds) X.L. Mao 2000
  • Hygrocybe phaeococcinea (Arnolds) Bon 1985
  • Hygrocybe procera (G. Stev.) E. Horak 1971
  • Hygrocybe punicea (Fr.) P. Kumm. 1871 – wilgotnica karminowa
  • Hygrocybe quieta (Kühner) Singer 1951 – wilgotnica wypukła
  • Hygrocybe radiata Arnolds 1989
  • Hygrocybe reidii Kühner 1976 – wilgotnica włoska
  • Hygrocybe rosella E. Horak 1973
  • Hygrocybe rubrocarnosa (G. Stev.) E. Horak 1971
  • Hygrocybe russocoriacea (Berk. & Jos.K. Mill.) P.D. Orton & Watling 1969 – wilgotnica juchtowa[10], kopułek juchtowaty
  • Hygrocybe salicis-herbaceae Kühner 1976
  • Hygrocybe spadicea (Scop.) P. Karst. 1879 – wilgotnica czarnobrunatna
  • Hygrocybe splendidissima (P.D. Orton) M.M. Moser 1967 – wilgotnica okazała
  • Hygrocybe squarrosa (E. Horak) Boertm. 2002
  • Hygrocybe stevensoniae T.W. May & A.E. Wood 1995
  • Hygrocybe striatolutea E. Horak 1973
  • Hygrocybe subheteromorpha Singer 1969
  • Hygrocybe subpapillata Kühner 1979
  • Hygrocybe substrangulata (Peck) P.D. Orton & Watling 1969 – wilgotnica piaskowa
  • Hygrocybe sulfurea (G. Stev.) Boertm. 2002
  • Hygrocybe tatrensis Nespiak 1961 – wilgotnica tatrzańska
  • Hygrocybe turunda (Fr.) P. Karst. 1879 – wilgotnica kosmkowata
  • Hygrocybe versicolor (E. Horak) Boertm. 2002
  • Hygrocybe viola J. Geesink & Bas 1985
  • Hygrocybe viridis Capelari & Maziero 1988
  • Hygrocybe viscaurantia (E. Horak) Boertm. (2002
  • Hygrocybe xanthochroa (P.D. Orton) M.M. Moser 1967

Wykaz gatunków i nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on wszystkie gatunki występujące w Polsce i niektóre inne. Uwzględniono tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie[11]. Nazwy polskie według checklist Władysława Wojewody[5].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  2. Elias Fries: Systema mycologicum. T. 1. 1821, s. 101.
  3. Paul Kummer: Der Führer in die Pilzkunde: Anleitung zum methodischen, leichten und sicheren bestimmen der in Deutschland vorkommenden Pilze. T. 26. 1871, s. 111.
  4. Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
  5. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  6. Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. Warszawa: 2006, s. 60. ISBN 83-7404-513-2.
  7. W. Wojewoda podaje nazwę polską dla synonimu Hygrocybe persistens (Britzelm.) Singer
  8. W. Wojewoda podaje nazwę polską dla synonimu Hygrocybe lepida Arnolds
  9. W. Wojewoda podaje nazwę polską dla synonimu Hygrocybe reae (Maire) J.E. Lange
  10. Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
  11. Index Fungorum (gatunki). [dostęp 2013-10-20]. (ang.).

Media użyte na tej stronie

2010-10-02 Hygrocybe coccinea 2 55652.jpg
Autor: This image was created by user amadej trnkoczy (amadej) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Hygrocybe conica.JPG
Autor: Dr. Killer, Licencja: CC BY-SA 3.0
Hygrocybe conica on meadow near Nový Jičín, Czech Republic.
Safrangelber Saftling Hygrocybe acutoconica.jpg
Autor: Holger Krisp, Licencja: CC BY 3.0
Hygrocybe acutoconica, Family: Hygrophoraceae, Location: Germany, Blaubeuren, Pappelau
2009-10-01 Hygrocybe quieta 26372.jpg
Autor: This image was created by user Irene Andersson (irenea) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Scarlet Waxy Cap (983322256).jpg
Autor: Jason Hollinger, Licencja: CC BY 2.0
Scarlet waxy cap (Hygrocybe punicea (Fr.) P. Kumm.), Grizzly Creek Redwoods State Park, California, USA. Certainty: positive (notes)
2011-06-17 Hygrocybe cantharellus 69428 cropped.jpg
Autor: This image was created by user {{{2}}} at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Hygrocybe laeta 113413.jpg
Autor: This image was created by user John Roper (madjack74) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
2008-10-19 Hygrocybe nitrata 20200 cropped.jpg
Autor: This image was created by user {{{2}}} at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
For more information about this, see the observation page at Mushroom Observer.
Hygrocybe chlorophana.jpg
Hygrocybe chlorophana (rivière d'Étel, Belz, Morbihan, France)