Hymn Słowacji
 pierwsza drukowana wersja hymnu | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Tekst | Janko Matúška, 1844 | ||
| Lata obowiązywania | 1918–1939, 1945–1992 (jako część hymnu Czechosłowackiego) 1993– (jako hymn Słowacji) | ||
| |||
Nad Tatrou sa blýska – hymn państwowy Słowacji.
Pieśń Nad Tatrou sa blýska powstała w 1844 r. podczas wyprawy bratysławskich studentów do Lewoczy. Tekst napisał Janko Matúška do słowackiej melodii ludowej Kopala studienku. Pieśń początkowo krążyła w ręcznych odpisach. Przyjęli ją słowaccy ochotnicy z 1848 r. i wydali drukiem 1851 r. W 1920 r. pierwsza zwrotka weszła w skład hymnu Czechosłowacji.
Wariacja melodii znana jest w całych Karpatach, na Podhalu do dziś śpiewa się ją jako „Janosikową” („Idziē Janko lasēm”).
Od 1993 r. dwie początkowe zwrotki stały się hymnem niepodległej Republiki Słowackiej.
Nad Tatrou sa blýska
Nad Tatrou sa blýska
hromy divo bijú.
Zastavme ich bratia,
ved' sa ony stratia,
Slováci ožijú.
To Slovensko naše
posiaľ tvrdo spalo.
Ale blesky hromu
vzbudzujú ho k tomu,
aby sa prebralo.
Nad Tatrami się błyska
Nad Tatrami błyska się
gromy dziko biją.
Wstrzymajmy je, bracia,
z pewnością przestaną,
Słowacy ożyją.
Ta Słowacja nasza
mocno do dziś spała.
Ale błyski gromu
krzyczą głośno do niej,
aby się zbudziła.
Piosenka miała kilka wariantów tekstu, jeszcze przed I wojną światową ukazała się zmieniona wersja, która weszła potem także w skład hymnu czechosłowackiego. W trzecim wersie od tej pory śpiewano: Zastavme sa bratia („Zatrzymajmy się, bracia”). Po powstaniu niezależnej Słowacji w 1993 r. słowa zmieniono na Zastavme ich bratia („Zatrzymajmy je, bracia”).
Pieśń po raz pierwszy została wydrukowana w 1851 r. pod tytułem Dobrovoľnícka.
Dobrovoľnícka
Nad Tatrou sa blíska, hromy divo bijú
Zastavme jich braťja, veď sa ony straťja
Slováci ožiju
To Slovensko naše dosjal tvrdo spalo
Ale blesky hromu zbudzujú ho k tomu,
Aby sa prebralo
Eště jedle rastú na kriváňskej straňe
Kdo slovensky cítí, ňech sa šable chiťí
A medzi nás staňe
Už Slovensko vstáva, puta si strháva
Hej, rodina milá! hodina odbila
Žije matka Sláva
Inne wersje językowe
W okresie międzywojennym, kiedy hymn Słowacji stanowił część hymnu Czechosłowacji, istniała też oficjalna niemiecka wersja językowa (nie jest ona dosłownym tłumaczeniem tekstu):
Ob der Tatra blitzt es,
Dröhnt des Donners Krachen
Doch der Stürme Wehen
wird gar bald vergehen
Brüder, wir erwachen!
Oficjalna węgierska wersja językowa z tego okresu:
Fenn a Tátra ormán villámok cikáznak,
Fenn a Tátra ormán villámok cikáznak,
Állj meg szlovák testvér, elmúlik a veszély népünk ébredez már.
Állj meg szlovák testvér, elmúlik a veszély népünk ébredez már.
Wersja polska, jako pełna z czterema zwrotkami, upowszechniona w 1946 roku (wówczas jako część Hymnu Czechosłowacji)[1]:
Nad Tatrą się błyska, gromy dziko biją,
Nad Tatrą się błyska, gromy dziko biją,
Hej powstańmy bracia, wszak się one stracą,
Słowacy ożyją!
Ta Słowacja nasza dotąd twardo spała,
Ta Słowacja nasza dotąd twardo spała,
Ale echa gromu wstrzęsły zręby domu,
Ona się zerwała.
Jeszcze jodły rosną na skalnym Krywanie,
Jeszcze jodły rosną na skalnym Krywanie,
Kto jak Słowak czuje, szablę niech ujmuje,
I pośród nas stanie!
Już Słowacja wstała, pęta swe przekrawa,
Już Słowacja wstała, pęta swe przekrawa,
Hej, ojczyzno miła, godzina wybiła,
Żyje matka Sława!
Zobacz też
Przypisy
- ↑ „Hymny słowiańskie”, Odbitka „Życia słowiańskiego”, nr 12 (grudzień 1946), Prezydium Komitetu Słowiańskiego w Polsce, Kraków 1946, str. 4–5
Linki zewnętrzne
- NUTY. slovakia.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-06-15)].
- Hymn – pełna wersja na orkiestrę. slovakia.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-24)]. – plik w formacie WAV
Media użyte na tej stronie
Coat of arms of Slovakia
Nad Tatrou sa blyska, Domova pokladnica, 1851
Slovakia's national anthem.