Hymn Ukrainy

Державний Гімн України
Derżawnyj Himn Ukrajiny
Hymn Państwowy Ukrainy
	; Zapis nutowy hymnu Ukrainy
Państwo	Ukraina
Tekst	Pawło Czubynski, 1862
Muzyka	Mychajło Werbycki, 1863
Lata obowiązywania	1917–1920,; od 1992
	Hymn Ukrainy (wersja instrumentalna)

Mychajło Werbycki, kompozytor hymnu

Szcze ne wmerła Ukrajiny i sława, i wola (słuchaj) – hymn państwowy Ukrainy. Pieśń powstała w 1863 roku, autorem słów jest etnograf i poeta Pawło Czubynski, muzykę skomponował ksiądz Mychajło Werbycki. Po utworzeniu państwa ukraińskiego w 1917 roku pieśń stała się hymnem państwowym Zachodnioukraińskiej Republiki Ludowej i Ukraińskiej Republiki Ludowej^[1], by ponownie stać się nim w 1992 roku.

Historia pieśni

Autorem tekstu, napisanego w 1862 roku jest Pawło Czubynski^[1], etnograf i poeta z Kijowa, zesłaniec. Muzykę w 1863 roku skomponował greckokatolicki ksiądz Mychajło Werbycki, kompozytor, pierwotnie jako pieśń do sztuki teatralnej „Zaporożcy”. Według Feliksa Konecznego^[2] tekst wzorowany był na słowach Mazurka Dąbrowskiego, pieśni Legionów Polskich we Włoszech, napisanej przez Józefa Wybickiego, od 1927 roku oficjalnego hymnu Rzeczypospolitej Polskiej.

Po rewolucji lutowej w 1917 roku została oficjalnie przyjęta jako hymn. Zabroniona w okresie włączenia Ukrainy w struktury ZSRR, powróciła wraz z gorbaczowowską pieriestrojką. W 1992 roku Parlament Ukraiński przyjął jedynie melodię hymnu. Tekst miał być ustalony odrębną ustawą. Powołana komisja konkursowa uważała, że żadna z proponowanych wersji nie jest odpowiednia dla hymnu. Wówczas na wniosek prezydenta Łeonida Kuczmy za słowa hymnu przyjęto pierwszą zwrotkę z refrenem nieco zmienionego wiersza Czubyńskiego. Ostateczną uchwałę w tej sprawie Rada Najwyższa podjęła po siedmiu latach, w roku 2003. Kontrowersje dotyczyły m.in. podobieństwa początkowych słów hymnu: Jeszcze Ukraina nie umarła... do hymnu Polski: Jeszcze Polska nie zginęła...^[1]. Wspomniana zmiana treści pierwszej zwrotki polegała na zastąpieniu nazbyt pesymistycznych słów Szcze ne wmerła Ukrajina ni sława, ni wola słowami Szcze ne wmerła Ukrajiny i sława, i wola (tzn. zamiast „Nie umarła jeszcze Ukraina, ani chwała, ani wolność” słowami „Nie umarły jeszcze Ukrainy i chwała, i wolność”)^[1]. W drugim wersie słowa brattia ukrajinci (bracia Ukraińcy) zastąpiono brattia mołodiji (bracia młodzi)^[1]. Zwrotki drugiej, wobec wspomnianych kontrowersji, jak również trzeciej w oficjalnych wykonaniach hymnu nie używa się, poprzestając na zwrotce pierwszej i dwukrotnym refrenie^[a]^[1].

Tekst oficjalny

W języku ukraińskim	Polska transkrypcja	Polskie tłumaczenie
Ще не вмерла України і слава, і воля, Ще нам, браття молодії, усміхнеться доля. Згинуть наші воріженьки, як роса на сонці. Запануєм і ми, браття, у своїй сторонці. Приспів: Душу й тіло ми положим за нашу свободу, І покажем, що ми, браття, козацького роду.^[3]	Szcze ne wmerła Ukrajiny i sława, i wola, Szcze nam, brattia mołodiji, usmichneťsia dola. Zhynuť naszi woriżeńky, jak rosa na sonci. Zapanujem i my, brattia, u swojij storonci. Pryspiw: Duszu j tiło my położym za naszu swobodu, I pokażem, szczo my, brattia, kozaćkoho rodu.	Jeszcze-nie umarła Ukrainy ni chwała, ni wola; Jeszcze do nas, bracia młodzi, uśmiechnie się dola. Zginą nasi wrogowie jak na słońcu rosa, Będziem rządzić i my, bracia, w naszych własnych stronach. Refren: Duszę, ciało poświęcimy dla naszej wolności, Pokażemy, że my, bracia, z kozackiego rodu.

Poprzednie redakcje

Tekst oryginalny


W języku ukraińskim	Polska transkrypcja	Polskie tłumaczenie
Ще не вмерла Украіна, И слава, и воля! Ще намъ, браття-молодiї, Усміхнетця доля! Згинуть наші вороги, Якъ роса на сонці; Запануємъ, браття, й ми У своій сторонці. Душу, тіло ми положимъ За свою свободу И покажемъ, що ми браття Козацького роду. Гей-гей, браття миле, Нумо братися за діло! Гей-гей пора встати, Пора волю добувати! Наливайко, Залізнякъ И Тарасъ Трясило Кличуть насъ изъ-за могилъ На святеє діло. Изгадаймо славну смерть Лицарства-козацтва, Щобъ не втратить марне намъ Своєго юнацтва. Душу, тіло ... Ой Богдане, Богдане Славний нашъ гетьмане! На-що віддавъ Украіну Москалямъ поганимъ?! Щобъ вернути іі честь, Ляжемъ головами, Назовемся Украіни Вірними синами! Душу, тіло ... Наші браття Славяне Вже за зброю взялись; Не діжде ніхто, щобъ ми По-заду зістались. Поєднаймось разомъ всі, Братчики-Славяне: Нехай гинуть вороги, Най воля настане! Душу, тіло ...	Szcze ne wmerła Ukraina, I sława, i wola! Szcze nam, brattia-mołodiji, Usmichnetcia dola! Zhynuť naszi worohy, Jak rosa na sonci; Zapanujem, brattia, j my U swoij storonci. Duszu, tiło my położym Za swoju swobodu I pokażem, szczo my brattia Kozaćkoho rodu. Hej-hej, brattia myłe, Numo bratysia za diło! Hej-hej pora wstaty, Pora wolu dobuwaty! Naływajko, Zalizniak I Taras Triasyło Kłyczuť nas iz-za mohył Na swiateje diło. Yzhadajmo sławnu smerť Łycarstwa-kozactwa, Szczob ne wtratyť marne nam Swojeho junactwa. Duszu, tiło ... Oj Bohdane, Bohdane Sławnyj nasz heťmane! Na-szczo widdaw Ukrainu Moskalam pohanym?! Szczob wernuty ii czesť, Lażem hołowamy, Nazowemsia Ukrainy Wirnymy synamy! Duszu, tiło ... Naszi brattia Sławiane Wże za zbroju wziałyś; Ne diżde nichto, szczob my Po-zadu zistałyś. Pojednajmoś razom wsi, Bratczyky-Sławiane: Nechaj hynuť worohy, Naj wola nastane! Duszu, tiło ...	Nie umarła jeszcze Ukraina, I chwała, i wolność, Jeszcze do nas, bracia młodzi, Uśmiechnie się los! Zginą wrogowie nasi Jak rosa na słońcu, Zapanujemy, bracia, i my W swoim kraju. Duszę, ciało poświęcimy Dla naszej wolności, I pokażemy, żeśmy bracia, Z kozackiego rodu. Hej-hej, mili bracia Chodźmy, bierzmy się do dzieła! Hej-hej, już czas wstać Czas tę wolność uzyskać! Nalewajko, Żeleźniak, I Taras Triasiło Wzywają nas z grobów Na święte działanie. Pamiętajmy o chwalebnej śmierci Rycerstwa-kozactwa, Aby nie marnować Naszą młodość. Duszę, ciało ... O Bohdanie, Bohdanie Chwalebny nasz hetmanie! Po co oddałeś Ukrainę Wstrętnym Moskalom?! Aby przywrócić jej honor, Położymy głowy, Nazwiemy się Ukrainy Wiernymi synami! Duszę, ciało ... Nasi słowiańscy bracia Już chwycili za broń; Nikt się nie doczeka, żeby my Zostaliśmy w tyle. Zjednoczmy się razem, Bracia Słowianie: Niech giną wrogowie, Niech nadejdzie wolność! Duszę, ciało...

Wersja robocza, używana w latach 1992-2003


W języku ukraińskim	Polska transkrypcja	Polskie tłumaczenie
Ще не вмерла Україна ні слава, ні воля, Ще нам, браття українці, усміхнеться доля. Згинуть наші воріженьки, як роса на сонці. Запануєм і ми, браття, у своїй сторонці. Душу, тіло ми положим за нашу свободу, І покажем, що ми, браття, козацького роду. Станем, браття, в бій кривавий від Сяну до Дону, В ріднім краю панувати не дамо нікому; Чорне море ще всміхнеться, дід Дніпро зрадіє, Ще у нашій Україні доленька наспіє. Душу, тіло... А завзяття, праця щира свого ще докаже, Ще ся волі в Україні піснь гучна розляже, За Карпати відоб'ється, згомонить степами, України слава стане помiж народами. Душу, тіло...	Szcze ne wmerła Ukrajina ni sława, ni wola, Szcze nam, brattia ukrajinci, usmichneťsia dola. Zhynuť naszi woriżeńky, jak rosa na sonci. Zapanujem i my, brattia, u swojij storonci. Duszu, tiło my położym za naszu swobodu, I pokażem, szczo my, brattia, kozaćkoho rodu. Stanem, brattia, w bij krywawyj wid Sianu do Donu, W ridnim kraju panuwaty ne damo nikomu; Czorne more szcze wsmichneťsia, did Dnipro zradije, Szcze u naszij Ukrajini dołeńka naspije. Duszu, tiło... A zawziattia, pracia szczyra swoho szcze dokaże, Szcze sia woli w Ukrajini pisń huczna rozlaże, Za Karpaty widobjeťsia, zhomonyť stepamy, Ukrajiny sława stane pomiż narodamy. Duszu, tiło...	Nie umarła jeszcze Ukraina ani chwała, ani wolność, Jeszcze do nas, bracia Ukraińcy, uśmiechnie się dola. Zginą wrogowie nasi jak rosa na słońcu, Zapanujemy i my bracia, w naszym kraju. Duszę, ciało poświęcimy dla naszej wolności, Pokażemy, żeśmy bracia, z kozackiego rodu. Staniemy bracia do krwawego boju od Sanu do Donu, Panować w domu ojców nie damy nikomu. Czarne Morze się uśmiechnie, dziad Dniepr rozraduje, W naszej Ukrainie dola się odmieni. Duszę, ciało... Praca rąk i zapał szczery swoje dopowiedzą I wolności pieśń huczna po kraju się rozleje, Za Karpaty się odbije i po stepach zagrzmi, Chwała Ukrainy stanie między narodami. Duszę, ciało...

Zobacz też

Uwagi

↑ Spowodowane jest to wymową zwrotki drugiej, w której mowa o "krwawym boju od Sanu do Donu". Ukraina w swoich obecnych granicach ma dostęp tylko do części Sanu (jest rzeką graniczną między Polską a Ukrainą). Rzeka Don leży w całości na terenie Federacji Rosyjskiej.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Rafał Korzeniewski: Nie umarła, kiedy my żyjemy. Zagadki hymnu Ukrainy (pol.). wyborcza.pl, 2022-03-25. [dostęp 2022-04-04].
↑ Feliks Koneczny Polskie Logos a Ethos, Poznań-Warszawa 1921, t.II.
↑ Про Державний Гімн України zakon.rada.gov.ua

Linki zewnętrzne

Hymn Ukrainy w serwisie YouTube
Plik MP3 (wokal) – uwaga: w tekście słychać wersję Ще нам, браття українці, усміхнеться доля.
Prawo ukraińskie dotyczące hymnu państwowego – strona parlamentu ukraińskiego (ukr.)

[rada-3] Spowodowane jest to wymową zwrotki drugiej, w której mowa o "krwawym boju od Sanu do Donu". Ukraina w swoich obecnych granicach ma dostęp tylko do części Sanu (jest rzeką graniczną między Polską a Ukrainą). Rzeka Don leży w całości na terenie Federacji Rosyjskiej.

[Korzeniowski2022-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Rafał Korzeniewski: Nie umarła, kiedy my żyjemy. Zagadki hymnu Ukrainy (pol.). wyborcza.pl, 2022-03-25. [dostęp 2022-04-04].

[2] Feliks Koneczny Polskie Logos a Ethos, Poznań-Warszawa 1921, t.II.

[rada-4] Про Державний Гімн України zakon.rada.gov.ua

[5] Republika Kosowa jest uznawana przez 105 ze 193 państw członkowskich ONZ, w tym Polskę.

[6] Mołdawska Republika Naddniestrza jest uznawana przez separatystyczne republiki Abchazji, Górskiego Karabachu i Osetii Południowej.

[7] Doniecka Republika Ludowa jest uznawana przez Federację Rosyjską oraz separatystyczne Ługańską Republikę Ludową i Osetię Południową.

[8] Ługańska Republika Ludowa jest uznawana przez Federację Rosyjską oraz separatystyczne Doniecką Republikę Ludową i Osetię Południową.

[1]

[2]

[a]

[3]

[A]

[B]

[C]

[D]

Hymny państw	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Północna Malta Monako Mołdawia Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria Szwecja Turcja Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Hymny terytoriów zależnych	Gibraltar Guernsey Jersey Wyspa Man Wyspy Owcze
Hymny państw nieuznawanych	Kosowo^[A] Naddniestrze^[B] Doniecka Republika Ludowa^[C] Ługańska Republika Ludowa^[D]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne